Gesprekken voeren en lezen/luisteren 3F 25162OLVM9A1 (19-02-2021)

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Gesprekken voeren en lezen/luisteren

25162OLVM9A1

Vandaag

- terugblik vorige week 

- theorie lezen en luisteren

- tekst lezen

- vragen over tekst

-afsluiting

Terugblik

Tekstsoorten

Teksten kunnen meer doelen tegelijk hebben, bijvoorbeeld informeren en overtuigen welke soort we de tekst rekenen.

Er zijn verschillende tekstsoorten: 

• Informatieve teksten

De schrijver of spreker geeft informatie over een bepaald onderwerp. De tekst is neutraal. De bedoeling is informeren.

• Betogende teksten

De schrijver of spreker geeft zijn mening over een bepaald onderwerp. De bedoeling is overtuigen. Daarvoor geeft hij argumenten.

• Instructieve teksten

De schrijver of spreker legt uit hoe je iets moet doen. De bedoeling is dat je een handeling goed uitvoert.

• Verhalende teksten

De schrijver of spreker vertelt je een verhaal dat hij verzonnen heeft. De bedoeling is dat je ervan geniet, dat je je amuseert.

terugblik

Onderwerp en hoofdgedachte

Het onderwerp beschrijft in een paar woorden waar de gehele geschreven of gesproken tekst over gaat.

De hoofdgedachte beschrijft in één zin het belangrijkste wat over het onderwerp wordt verteld.

Onderwerp en hoofdgedachte kun je ook voor tekstdelen bepalen. Zo zorg je voor een goed inzicht in de opbouw van de tekst.

Centraal examen 3F

Lezen luisteren 3F

Opbouw van een tekst (inleiding, kern, slot) en samenhang

Inleiding, kern en slot

Inleiding, kern en slot

 

Elke goed geschreven of gesproken tekst heeft een opbouw. Die opbouw bestaat uit een inleiding, een kern en een slot. Ook als je zelf een tekst maakt, gebruik je deze opbouw.

Inleiding, kern en slot

Inleiding

Elke tekst begint met een inleiding van meestal één alinea.

Deze inleiding heeft één of meer van de volgende drie functies:

aandacht trekken van het publiek;

het publiek motiveren om de tekst te lezen of te blijven luisteren;

informatie geven over wat komen gaat.

De titel van de tekst hoort niet bij de inleiding.

Inleiding, kern en slot

Kern

De kern is het middenstuk en bestaat vaak uit meer dan één alinea.

Als je zelf een tekst schrijft, vertel je in dit stuk waar het om draait: je boodschap.

Het onderwerp dat in de inleiding kort genoemd is, wordt in de kern verder uitgewerkt. De kern bevat vaak meerdere deelonderwerpen, die vaak te herkennen zijn aan de tussenkopjes.

De volgorde van de deelonderwerpen is afhankelijk van de structuur van de kern. Bijvoorbeeld:

vroeger - nu (tijd);

stelling - argumenten - weerleggen tegenargumenten (argumentatie);

oorzaak - gevolg.

Inleiding, kern en slot

Slot

Het slot is het laatste deel van de tekst en heeft meestal één of meer van de volgende vier functies:

• een samenvatting geven
• een conclusie trekken
• naar de toekomst kijken
• een vraag meegeven aan de lezer.

Samenhang

Een tekst is geordend met behulp van verbanden en signaalwoorden. Daardoor begrijp je een tekst makkelijker.

Signaalwoorden

Signaalwoorden geven verbanden aan in een tekst, alinea en/of zin.

In de tabel hieronder zie je de belangrijkste signaalwoorden en het verband dat ze aangeven.

Samenhang

Verband	Signaalwoord
Tijd	als, daarna, eerst, later, nadat, nu, sinds, terwijl, tijdens, toen, totdat, uiteindelijk, vervolgens, voordat, vroeger, zodra, zolang
Opsomming	bovendien, daarnaast, en, ook, ten eerste ... ten tweede, tevens, verder, ten slotte
Tegenstelling	maar, hoewel, toch, echter, aan de ene kant ... aan de andere kant, daarentegen

Samenhang

Verband	Signaalwoord
Vergelijking	evenals, in vergelijking met, soortgelijk(e), zo
Oorzaak-gevolg	als gevolg daarvan, daardoor, door, doordat, dus, het gevolg is, het komt door, hierdoor, waardoor, zodat, vanwege, te danken aan
Doel-middel	daarvoor, door middel van, om, met de bedoeling, om dat te bereiken, zodat, opdat, waarvoor

Samenhang

Verband	signaalwoord
Probleem-oplossing	probleem, oplossing, manier, door, overlast, lastig, knelpunt, moeilijkheid, dilemma, vraagstuk, uitkomst, antwoord, helpen, handreiking, steun, maatregelen, maar, daarom, als ... dan, dus, om ... te
Reden/verklaring/argument	daarom, omdat, want, namelijk, dus, aangezien, dat blijkt uit, vanwege, immers

Samenhang

Verband	signaalwoord
Voorwaarde	als, indien, mits, tenzij, in (/voor) het geval dat
Samenvatting/conclusie	samengevat, kortom, dus, al met al, vandaar, dat

Samenhang

Beeld en tekst

Een afbeelding bij een tekst maakt een tekst aantrekkelijker. Vaak heeft een afbeelding ook als functie de tekst te verduidelijken. Een afbeelding bij een tekst laat vaak al veel zien over de inhoud van de tekst. Soms is beeld zelfs belangrijker dan tekst.

Aan het werk

Lees de tekst en bepaal welke signaalwoorden ben je tegengekomen en welk verband geven zij aan?

Kijk ook of je een inleiding, kern en slot in de tekst kan onderscheiden

(Waar begint de inleiding? Waar begint de kern? Waar begint het slot?)

 De tekst is  terug te vinden in de vergader-chat  

https://www.deondernemer.nl/personeel/vitaliteit/virtuele-koffiepauze-collegas-onderlinge-band-wiersma-thuiswerken-corona~2807088

   

Waar begint de inleiding?
Waar begint de kern?
Waar begint het slot?

Welke signaalwoorden ben je tegengekomen in de tekst en welk verband geven zij aan?

Afsluiting

Hoe ging deze les?
Volgende les verder met lezen/luisteren 3F
(Hoofd- en bijzaken en Argumenteren)