Criminaliteit-rechtstaat kerndoel 2 - deel 1

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Het straf - procesrecht 

kerndoel 2

Quizz

Eerst beginnen we met een Quizz van kerndoel 1 EN kerndoel 2

Leerdoelen

- Principes van de rechtstaat herkennen en benoemen.

- Belangrijke uitgangspunten van het rechtssysteem benoemen en herkennen.

Rechtstaat

Nederland is een rechtsstaat, een land (staat) waar de rechten en plichten van de burgers en overheid in de wet zijn vastgelegd, zoals de machtenscheiding, grondrechten,  legaliteitsbeginsel en onafhankelijke rechtspraak. 

dilemma van de rechtstaat 

De taak van de overheid om de rechtsorde te handhaven kan op gespannen voet staan

met het waarborgen van de vrijheden van burgers. 

Dit wordt wel het dilemma van de

rechtsstaat genoemd: het dilemma tussen rechtshandhaving en rechtsbescherming.

Dus?

Rechtsbescherming. De overheid beschermt de burgers tegen de macht en willekeur van de overheid.

» Rechtshandhaving. De overheid zorgt voor rust en orde in de samenleving. Dit noem je ook wel het handhaven van de rechtsorde.

Privacy versus veiligheid?

vraag bij tekst 18

In tekst 18 is het dilemma van de rechtsstaat te herkennen: de botsing

tussen het belang van de rechtshandhaving en het belang van de

rechtsbescherming.

--> Welk belang staat voorop in tekst 18: het belang van de

rechtshandhaving of het belang van de rechtsbescherming? 

Leg je antwoord uit aan de hand van het gekozen begrip.

Doe het zo: neem het onderstaande over en vul het antwoord aan.

In tekst 18 staat het belang van de … voorop, want … 

vul hier het antwoord in

Antwoord

In tekst 18 staat het belang van de rechtshandhaving voorop, 

want (voorbeeld van een goed antwoord): het beveiligen van de

maatschappij telt zwaarder dan de vrijheid van meningsuiting

van de verdachte 

Welk kenmerk van de rechtsstaat wordt volgens de tegenstanders
aangetast als de hervorming uit tekst 13 wel wordt ingevoerd?

1. de machtenscheiding
2. de rechtsgelijkheid
3. de rechtshandhaving
4. de rechtsorde

Belangrijke uitgangspunten van ons rechtssysteem zijn:

» In de wet staat wat strafbaar is en wat de maximale straf is. Alleen zo kun je berecht worden.

» Je bent onschuldig totdat je schuld is bewezen: als er geen bewijs is volgt vrijspraak.

» Je hebt recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige rechter.

Belangrijke uitgangspunten van ons rechtssysteem zijn:

» Er wordt rekening gehouden met de achtergrond en persoonlijkheid van de dader: iemand kan bijvoorbeeld ontoerekeningsvatbaar zijn (bv. geestelijk ziek).

» Er wordt rekening gehouden met de situatie waarin het delict plaats vond: zo kan het noodweer of overmacht zijn en dan is het niet strafbaar.

» Er wordt rekening gehouden met de ernst van het delict: er is een verschil tussen overtredingen en misdrijven.

Jeugdstrafrecht

» Jongeren onder de 12 jaar kunnen niet strafrechtelijk worden vervolgd.

» Jongeren tussen de 12 en 18 jaar staan voor een kinderrechter. Dit is een gesloten rechtszaak waar andere straffen gelden: zij kunnen geen gevangenisstraf krijgen maar wel naar een tuchtschool worden gestuurd (tot 16 jaar maximaal 2 jaar, vanaf 16 jaar maximaal 1 jaar).

» Bij zeer zwaar misdrijven (bijv. moord) kunnen jongeren als volwassene worden berecht.

Iedereen wordt voor schuldig gehouden totdat zijn onschuld door de rechter is bewezen

1. Juist
2. Onjuist

Bij ontoerekeningsvatbaarheid wordt de schuld aan de dader toegeschreven

1. Juist
2. Onjuist

Iedereen heeft recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige officier van justitie

1. Juist
2. Onjuist

Iemand kan alleen worden veroordeeld en bestraft voor handelingen die in de wet strafbaar zijn gesteld

1. Juist
2. Onjuist

Begrippenlijst invullen

Kerndoel 1 en 2