H3S3 Rampjaar 1672
1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2
In deze les zitten 16 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Een stukje herhalen....
De Republiek (Nederland) tekende in 1648 de 'Vrede van Munster'. De Republiek tekende daarmee een verdrag van vrede met Spanje.
Slide 2 - Tekstslide
S3: Welke invloed had Johan de Witt in de republiek?
Slide 3 - Open vraag
S2: Ik kan de rol en invloed van Johan de Witt tijdens de Republiek benoemen. (r)
1) Onderhandelde met Engeland over scheepsvaart.
2) Zette het leger in om een einde aan de oorlog met Engeland te forceren (Michiel de Ruyter en Vrede van Breda).
3) De Republiek heeft na de vrede van Münster 2 nieuwe vijanden: Engeland en Frankrijk. Zij willen niet dat de Republiek de monopolie op zeehandel behoudt. Er is paniek, honger en angst. Johan de Witt en zijn broer Cornelis krijgen de schuld.
Slide 4 - Tekstslide
S4: Ik kan een voorbeelden geven van opstanden uit de 21e eeuw en uitleggen wat hier de oorzaak van is. (i)
Slide 5 - Open vraag
H3: Ik kan de politieke ontwikkelingen in de Republiek uitleggen, door:
S1: Ik kan uitleggen waarom de staatsgezinden en Oranjegezinden het niet met elkaar eens waren na de Vrede van Münster. (r)
S2: Ik kan de rol en invloed van Johan de Witt tijdens de Republiek benoemen. (r)
S3: Ik kan 3 oorzaken geven waarom het jaar 1672 als rampjaar wordt gezien. (r)
S4: De gebroeders de Witt zijn vermoord door opstandige bevolking. Ik kan 2 voorbeelden geven van opstanden uit de 21e eeuw en uitleggen wat hier de oorzaak van is. (i)
Slide 6 - Tekstslide
Met de buitenlandse bemoeienis was het nog niet voorbij. Engeland en Frankrijk spraken met elkaar af om samen de Republiek dwars te zitten. Engeland dacht met een oorlog te kunnen bereiken dat de staatsgezinde regering ten val zou komen. Hierna zou dan de neef van de Engelse koning, Willem III, aan de macht komen in de Republiek. En dat zou vervolgens de handel van Engeland veel goed doen.
Maart 1672 was het zover: Engeland viel de Republiek op zee aan, waarna in april een Franse aanval over land volgde. Het rampjaar was begonnen. De Republiek was niet goed voorbereid op de Franse opmars en het volk maakte zich zorgen. Wanneer steden vielen voor de vijand, werd de roep om een stadhouder van Oranje steeds harder. Waar Engeland op hoopte, kwam maar gedeeltelijk uit. Willem III werd in enkele gewesten inderdaad tot stadhouder benoemd, maar hij besloot te vechten voor de Republiek in plaats van voor Engeland. Het volk rekende vooral regenten de Franse aanval aan. Volkswoede kostte onder meer Johan de Witt het leven. Hij werd in Den Haag door een menigte vermoord.
Slide 7 - Tekstslide
Intussen keerde de strijd in het voordeel van de Republiek. Op zee wist de Engelse vloot weer niet te winnen van Michiel de Ruyter. Daarnaast had de Republiek een aantal bondgenoten verzameld en moest ook de Franse koning zich terugtrekken.
Economisch kreeg de Republiek een forse dreun tijdens deze oorlogen. Vanwege de chaos en onrust werden amper nieuwe investeringen gedaan. Bij de directe schade van de oorlog en het stilvallen van de handel van de Republiek kwam ook nog dat Engeland en Frankrijk meer hervormingen doorvoerden. Daarmee beschermden Engeland en Frankrijk hun eigen economieën. Dit was rampzalig voor de Republiek, want die was vooral gebaat bij vrije handel in Europa. De handelspositie van de Republiek ging achteruit en de glans van de Gouden Eeuw begon te vervagen.
Slide 8 - Tekstslide
https://schooltv.nl/video-item/michiel-de-ruyter-nederlandse-zeeheld-1
Slide 9 - Tekstslide
S3: Ik kan 3 oorzaken geven waarom het jaar 1672 als rampjaar wordt gezien. (r)
-Engeland viel de republiek via zee aan.
-Frankrijk viel de Republiek over land aan.
Gevolg: roep om een stadhouder van Oranje werd groter. Willem 3 werd in enkele gewesten stadhouder en besloot te vechten voor de Republiek.
-Woedende menigte (volk) vermoord de gebroeders de Witt.
-Michiel de Ruyter houdt de Engelse vloot tegen.
-Directe schade, chaos en onrust --> stilvallen handel = economische achteruitgang.
Klaar? Paragraaf 5.4: van goud naar zilver
Slide 10 - Tekstslide
S1: Ik kan uitleggen waarom de staatsgezinden en Oranjegezinden het niet met elkaar eens waren na de Vrede van Münster. (r)
Stadhouder Willem 2 poging tot een staatsgreep als ambitie machtig persoon en zelfs koning te worden. De Oranjegezinden (adel en familie) wilden dit ook!
De Staatsgezinden vonden dat de regenten (bestuurders van steden) hun macht moesten behouden, terwijl de Oranjegezinden juist wilden dat de stadhouder veel macht kreeg.
Slide 11 - Tekstslide
De Republiek bleek dus na het akkoord met Spanje twee nieuwe vijanden te hebben. Engeland beschikte over een grote vloot en Frankrijk over een enorm landleger. Beide landen wilden niet meer alleen toekijken hoe de Nederlandse Republiek al maar welvarender werd en meldden zich op de wereldmarkt als sterke concurrenten.
Slide 12 - Tekstslide
https://schooltv.nl/video-item/de-moord-op-de-gebroeders-de-witt-een-zwarte-dag-in-de-nederlandse-geschiedenis
Slide 13 - Tekstslide
S4: De gebroeders de Witt zijn vermoord door opstandige bevolking. Ik kan 2 voorbeelden geven van opstanden uit de 21e eeuw en uitleggen wat hier de oorzaak van is. (i)
Opdracht: ga op onderzoek via internet om opstanden in het heden te vinden. Wat zijn de oorzaken van deze opstanden? Waar waren ze het niet mee eens? Noteer dit bij in je schrift bij S4.
Klaar? Paragraaf 5.4; van goud naar zilver
Slide 14 - Tekstslide
Slide 15 - Video
Verder: hoofdstuk 5
5.4: van goud naar zilver
opdracht: 1 t/m 6
