B1 en B2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Inleiding in de grammatica

Grammatica §B1 en B2

GRAMMATICA

Programma

1. Doel benoemen
2. Terugblik 
3. Korte instructie
4. Aan de slag
5. Afsluiting 

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les: 

- wat grammatica is en hoe officiële grammatica zijn ontstaan; 

- welke rol grammatica speelt bij het leren van talen. 

Braindump

Wat weet je over redekundig ontleden

Redekundig ontleden

Ontleden betekent: iets in stukjes verdelen en ieder

stuk een naam geven.

Bij redekundig ontleden verdeel je een zin in zinsdelen.

 

Wat gaan jullie leren in deze lessenreeks Grammatica? 

• Verschillen tussen zinnen 
• Per zinsdeel benoemen wat het voor zinsdeel is
• De termen die daarbij horen: persoonsvorm, onderwerp, (naamwoordelijk of werkwoordelijk) gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling, voorzetselvoorwerp
• Samengestelde zinnen --> bepalen of er sprake is van hoofdzin of bijzin

Noteer van onderstaande zinnen de persoonsvorm, het onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp (indien aanwezig).

Mijn docent heeft me wat meer tijd voor het afronden van de opdracht gegeven

Grammatica

Als je besluit om samen met dezelfde taal te gaan werken, dan zijn regels voor het gebruik essentieel: de grammatica. 

Deze regels hebben betrekking op de klanken (fonologie), de vervoeging van werkwoorden (morfologie) en de zinsbouw (syntaxis). 

Met de grammatica dring je door tot de kern van de taal en het kan je helpen bij het leren van andere talen. 

Nakijken 

B1 -  opdracht 1 tot en met 11 op pagina 94. 

 

Persoonsvorm en onderwerp

Redekundig ontleden

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les: 

- wat de kenmerken en functie van onderwerp en persoonsvorm in de zin zijn; 

- hoe je het onderwerp en de persoonsvorm in de zin kan herkennen. 

De groep scholieren staat buiten op het schoolplein nog te praten.
Wat is de persoonsvorm en onderwerp?

Wat is hier de persoonsvorm en het onderwerp?
Slapen is goed voor je

Waar vind ik de hondenbrokken?
Persoonsvorm:
Onderwerp:

De taart is erg lekker.
Persoonsvorm:
Onderwerp:

Wie heeft de kaasstengels opgegeten?
Persoonsvorm:
Onderwerp:

Help je me even mee?
Persoonsvorm:
Onderwerp:

Wie maakt wat?

Had je alle vragen goed of heb je één fout? Dan mag je zelfstandig aan het werk.

De rest doet mee met de instructie 

De persoonsvorm

De persoonsvorm is het werkwoord in de zin dat hoort bij het onderwerp. Daarom past het zich altijd aan aan het onderwerp. 

ik loop

jij loopt

wij lopen

Hoe vind je de persoonsvorm?

Er zijn drie manieren om de persoonsvorm te vinden. 

- Verander de zin van tijd; het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm;

- Verander het onderwerp van getal; het werkwoord dat 'mee verandert' is de persoonsvorm; 

- Maak van de woorden in de zin een vraag die met 'ja' of 'nee' te beantwoorden valt. De persoonsvorm komt vooraan te staan. 

Het onderwerp

Het onderwerp is de persoons of het ding dat de belangrijkste handeling in de zin uitvoert. Het onderwerp staat meestal vooraan in de zin en congrueert altijd met de persoonsvorm.

Het onderwerp kan een enkel woord zijn, maar ook een woordgroep. 

In zinnen die in de gebiedende wijs staan is er geen onderwerp. 

Hoe vinden we het onderwerp?

Er zijn grofweg twee manieren om het onderwerp te vinden: 

- Stel jezelf de vraag: Wie/wat + peroonsvorm?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp van de zin. 

- Zet de persoonsvorm in een ander getal
(van enkelvoud naar meervoud of andersom) 

Het zinsdeel dat in dit geval mee moet veranderen, is het onderwerp. 

Wat gaan we doen .......

- herhaling persoonsvorm en onderwerp

- werk afmaken

- stillezen

persoonsvorm en onderwerp?
De achtertuin is erg diep.

persoonsvorm en onderwerp?
Hij heeft hele grote voeten.

Noteer de persoonsvorm en het onderwerp.

Al mijn vrienden zijn al verliefd.

Noteer de persoonsvorm en het onderwerp.

Help me overeind!

Aan de slag

Ga nu aan het werk met opdracht 1 tot en met 7 op pagina 98 en 99 van je boek. 

Klaar? Ga stillezen