Hoofdstuk 9

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

sociale veranderingen in het verhoudingsvraagstuk

§9

Komende weken

Vandaag H9

Morgen H10  (uitloop 9)

Volgende week H3 +4 (herhaling)

Wat valt je op?

Wat valt je op?

Opvallend

De drie rijkste mensen ter wereld hebben meer geld dan de 48 armste landen bij elkaar…

20% v/d wereldbevolking leeft onder de armoedegrens. (armoedegrens Wereldbank = 1,25 dollar p.d.)

Het is niet verkeerd dat er ongelijkheid in de wereld is.

1. Eens
2. oneens

sociale ongelijkheid

 Verschillen hebben consequenties voor iemand maatschappelijke positie    

Voorbeelden:

    - Mannen krijgen over het algemeen meer betaald dan vrouwen

    - Voor ouderen is het vaak moeilijker om een baan te  vinden dan voor jongeren

sociale ongelijkheid

    1. Verschillen tussen mensen kunnen aangeboren en niet-aangeboren  zijn

    2. Verschillen hebben consequenties voor iemands maatschappelijke positie   

    3. Verschillen leiden tot:
        - Ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken
        - Ongelijke waardering
        - Ongelijke behandeling

Socialisatie

Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgaan met anderen

Niet aangeboren verschillen ontstaan door socialisatie in gezin, kerk, media, school etc.

sociale ongelijkheid

is relatief

sociale ongelijkheid is relatief omdat in verschillende samenlevingen verschillen anders gewaardeerd worden.

bijv het hoe gaan culturen om met het verschil man/ vrouw

ongelijke verdeling van bezit

schaarse maar wel gewaardeerde zaken:

Kennis, inkomen, vermogen

ongelijke verdeling van status

fysieke middelen bijv. wapens

groep waar je toe behoort of de grootte van je groep

ongelijke verdeling van macht

expertise (verstand van zaken)

leeftijd of geslacht, geld, succes etc.

ongelijkheid wordt gemaakt op drie terreinen

ongelijkheid bepaald de kansen die je krijgt van de  samenleving

Mensen met een Nederlands klinkende naam worden sneller aangenomen dan mensen met een niet-Nederlandse naam.
Dit is ongelijkheid op het gebied van:

1. Macht
2. Bezit
3. Status

De ene student doet met gemak universiteit. De ander haalt met heel veel moeite een mbo-opleiding.
Dit is ongelijkheid op het gebied van:

1. Macht
2. Bezit
3. Status

de maatschappelijke ladder

                  onderklasse

          arbeidersklasse

professionele middenklasse

  ondernemersklasse

    kapitaal     bezitters

bovenlaag: rijken en topbestuurders

ondernemersklasse van kleine en middelgrote bedrijven

professionele middenklass van hoogopgeleiden

werknemers of arbeidersklasse

onderklasse

Het bij elkaar plaatsen van mensen in een laag noemen we sociale stratificatie

mensen in de onderklasse hebben minder kansen dan anderen. De kans op sociale uitsluiting is hier groter. Zij kunenn niet meekomen met de levensstandaard van de rest van de Nederlanders.

1

2

3

4

5

Vuilnisman

Tandarts

Docent

Verpleegster

Stratenmaker

        sociale mobiliteit

in hoeverre is het mogelijk om op de maatschappelijke ladder te dalen of te stijgen?

positietoewijzing: maatschappelijke oorzaken bepalen de maatschappelijke positie van een groep of een individu.

positieverwerving: groepen of individuen verkrijgen een maatschappelijke positie door eigen bijdrage

Wanneer iemand makkelijk kan klimmen op de maatschappelijke ladder noemen we dat...

1. Sociale stratificatie
2. Sociale uitsluiting
3. Sociaal kapitaal
4. Sociale mobiliteit

Wat is een ander woord voor sociale posities?

1. Sociale stratificatie
2. Sociale lagen
3. Sociale mobiliteit
4. Sociale ongelijkheid

Sociale mobiliteit betekent:

1. Je kunt klimmen op de maatschappelijke ladder
2. Macht, kennis en geld zijn niet gelijk verdeeld over de samenleving.
3. Alle maatschappelijke posities van hoog naar laag
4. Je kunt bewegen, zoals dansen, waardoor je een betere positie hebt.

Gesloten en open samenleving

Gesloten samenleving

Een maatschappij waarin mensen nauwelijks of geen kansen hebben om te stijgen op de maatschappelijke ladder.

Open samenleving

Een maatschappij waarin mensen kansen hebben om te stijgen op de maatschappelijke ladder.

Duidt dit fragment meer op een open of een gesloten samenleving?

open samenleving

gesloten samenleving

Wat speelt in het onderwijs meer mee, positietoewijzing of positieverwerving?

positietoewijzing

positieverwerving

Een vrouw wordt in één klap rijk door een erfenis van een opa.

1. Positieverwerving
2. Positietoewijzing

Een advocate pleegde fraude en kreeg direct ontslag.

1. Positieverwerving
2. Positietoewijzing

Een moeder die stopt met werken wordt al snel gezien als 'soft'.

1. Positieverwerving
2. Positietoewijzing

Nederland is een verzorgingsstaat 

Land waarin de overheid voor iedere burger regelt:

- onderwijs

- gezondheidszorg

- sociale zekerheid (minimaal inkomen)

- huisvesting 

Solidariteit: iedereen draagt bij op basis van inkomen

Wat is een verzorgingsstaat?
Een land waar:

1. mensen bijna nooit een uitkering krijgen.
2. de overheid burgers helpt als dat nodig is.
3. de overheid mensen niet helpt.
4. mensen de overheid moeten helpen.

Is het begrip verzorgingsstaat duidelijk?

ja

nee