1e jaars: week 4 periode 3/4 astma, copd en geneesmiddelen bij astma/copd

• farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

 medicatie

Medicatie toedienen via inhalatie

Programma

• Leerdoelen 
• Minitoets
• Afsluiting
• Vooruitblik

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de oorzaak is van COPD.
• Je kunt de klachten bij COPD benoemen.
• Je kunt uitleggen hoe COPD behandelt wordt.

Wat is COPD

Kijkersvraag:

• Beschrijf de oorzaak van  COPD
• Benoem de klachten bij COPD

COPD

• chronic obstructive pulmonary disease 
• >40 jaar
• verzamelnaam voor chronische bronchitis & longemfyseem
• ontsteking van de luchtwegen--> luchtstroom wordt belemmerd
• Progessief

Oorzaken COPD

• Erfelijkheid
• Roken
• astma, longontsteking
• Schadelijke stoffen, zoals houtstof, lijm en verfdampen
  
• Luchtvervuiling, bijvoorbeeld door fijnstof

Symptomen COPD

• hoesten met veel slijm
• piepend geluid
•  snel benauwd
• snel moe

Welke leefregels kan je
bedenken bij COPD?

Niet medicamenteus

• Stoppen met roken
• Voldoende beweging
• gezond eten/op gewicht blijven

Opdracht

Wat	verschillen tussen astma en COPD
Hoe	individueel/tweetal
Hulp	boek, buur, docent
uitkomst	Je hebt een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen ASTMA en COPD

Behandeling

Welke geneesmiddel
groepen worden ingezet bij
copd

Astma: corticosteroïden ( saba)

vernevelstof/ inhalatie: Salbutamol, Flixotide/ cromoglicinezuur

 

Geneesmiddelgroepen

beta-2 symphaticomimetica 

• SABA: Short acting beta agonist
• LABA: Long acting beta agonist

parasymphaticolitica

• SAMA: Short acting muscarinic antagonist
• LAMA: long acting muscarinic antagonist

Inhalatiecorticosteroiden: ICS

Beta-2 Sympathicomimetica 

• Bronchusverwijdend door het stimuleren van receptoren in het sympatisch zenuwstelsel
•  bijwerkingen:  hoofdpijn, tremor handen (vooral bij hoge dosering),

Beta-2 Sympathicomimetica 

SABA:

• Salbutamol (ventolin)

LABA:

• Formoterol (atimos)
• Salmeterol (Serevent)
• Indacaterol (onbreez)

Parasymphaticolytica

Remmen parasympathicus:

• bronchusdilatatie (verwijding)

Eerste keus bijCOPD

Bijwerking:

• Droge mond
• hoesten 
• nasofaryngitis;
  
• misselijkheid;
  
• duizeligheid;
  
• hoofdpijn.

Parasymphaticolytica

Kortwerkend

• Ipratropium (atrovent)

Langwerkend:

• tiotropium (Spiriva®)
  
• aclidinium (Eklira®)
  
• glycopyrronium (Seebri®)
  
• umecledinium (Incruse®)
  

Corticosteroïden

• Luchtwegbeschermers
• effect na 1-2 weken. voor langere tijd.
• verminderen van de ontsteking

Onderhoudsbehandeling (inhalatie)

Kortdurend stootbehandeling (oraal)

Bijwerking inhalatie:

• Irritatie keel en stembanden (schimmelinfectie), heesheid
• Meer kans op virusinfecties
  
• Bij oraal gebruik: onderdrukking bijnierschors
  
• Oraal: maagklachten
  
• Oraal: botontkalking
  

Corticosteroïden inhalatie

Beclomethason (Qvar®)

Fluticason (Flixotide®)

Ciclsonide (Alvesco®)

Budesonide (Pulmicort®)

Combinatiepreparaten 

LABA met ICS:

• formoterol / budesonide (Symbicort®, DuoResp®)
  
• formoterol / beclometason (Foster®)
  
• salmeterol / fluticason (Flutiform®)
  
• salmeterol / fluticason (Seretide®)
  

LABA met SAMA

• fenoterol / ipratropium (Berodual®)
  

SABA met SAMA

• salbutamol / ipratropium (Combivent®, Ipramol®)
  

Theofyline

• acute astma aanval bij kinderen
• Werking in spiercel
  
• Glad bronchusspiercelweefsel wordt verslapt
  
• Ook effect op CZS (bijwerkingen!)
  
• Oraal of parenteraal
  
• Opname is wisselend
  
• Retard-preparaten niet geschikt bij acute benauwdheid
  
• Smalle therapeutische breedte
  
• Bloedspiegelbepaling noodzakelijk
  

Theofylline

• theolair retard
•  Theolair ontspant de spieren in de wand van de longen

Afleverinformatie

• uitleg gebruik inhalatoren. LAN protocollen/apotheek.nl
• patiënt zelf ook voor laten doen
•  zoveel mogelijk zelfde type inhalator afleveren
• denk aan inhalatievolgorde (combinatie ics+luchtwegverwijder)
• denk aan voorzetkamer bij aerosol (1 keer per week schoonmaken)

Type inhalatoren

autohaler

Aandachtspunten bij inhalatie

Poeder:

• voldoende inhalatiekracht
• adem 10 sec inhouden
• klaarmaken van de poederinhalator

Aerosol

• schudden voor gebruik
• 3 sprays in de lucht
• puffer indrukken terwijl je inademt (alleen indien zonder voortzetkamer)

schudden bij aerosol is belangrijk zodat deeltjes zich goed mengen met het drijfgas

3 pufjes in de lucht spuiten:

activeren van de inhalator Dit is nodig om al het drijfgas weg te

spuiten, zodat er voldoende medicijn vrij komt.

Wat hebben jullie onthouden?

https://create.kahoot.it/share/inhalatie-medicatie/5ade7fab-62b0-4f80-aca6-091637a40688

Test je voorkennis

https://create.kahoot.it/details/9cf173e8-0ee9-484c-9c4e-44c0e1eebdcb

Wat hebben jullie onthouden?

https://create.kahoot.it/details/9cf173e8-0ee9-484c-9c4e-44c0e1eebdcb

Casus 1

Meneer Zwart gebruikt al een tijdje Ventolin ®. Zijn huisarts is op vakantie en omdat zijn klachten toenamen, is hij naar de vervangende huisarts gegaan. Deze huisarts heeft Pulmicort® erbij gedaan. Met de Ventolin moet hij gewoon door gaan. 

Casus 1

• Hij wil graag weten waarvoor Pulmicort is.
  
• Tot welke geneesmiddelengroep behoort Pulmicort?
  
• Wat is het generiek van Pulmicort?
  
• Geef aan wat de werking is van Pulmicort.
  
• Ook heeft hij nog de volgende vragen voor je. 

Casus 1

1. Wat zijn de bijwerkingen van deze geneesmiddelen?

2. Tot welke groep van geneesmiddelen behoort Ventolin?

3. Wat is de werking van Ventolin?

Casus 1

4. Kan hij Ventolin niet in een andere inhalator krijgen? Zo een die hij nu heeft vindt hij niet echt handig.Leg het verschil uit tussen het gebruik van een aerosol en een vaste stof inhalator.

5. Wanneer ik een aerosol gebruik, wat heb ik dan nodig voor een efficiënt gebruik?

6. Welk geneesmiddel moet ik het eerst gebruiken, Pulmicort of Ventolin?