6.4 de Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

6.4 de Gouden Eeuw

6.4.1 Bestuur in de Republiek

Lees de tekst van 4.1

0

De Republiek

- Republiek erg bijzonder voor die tijd.

- Geen koning of vorst.

- De rijke families hadden vooral de macht

- Elk gewest met eigen bestuur.

- 7 gewesten waarvan Holland de belangrijkste is

Het bestuur van de Republiek

• Tijdens de Opstand (1568-1648) vocht een aantal Nederlandse gewesten tegen de Spaande koning.
• In 1588 ontstond de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden: geen echte eenheid.
• Bestond uit 7 gewesten met elk een eigen bestuur.
  

Het bestuur van de Republiek

• Elk gewest had dus zijn eigen bestuur.
• Eigen wetten
• Eigen rechtspraak
• Eigen belastigen
  

Het bestuur van de Republiek

• Samen overlegden de gewesten met elkaar in Den Haag over:
• buitenlandse politiek
• verdediging van de Republiek

6.4.2 burgers aan de macht

Lees de tekst van 4.2 

Het bestuur van de Republiek

• De stadhouder was een belangrijk bestuurder.
• Opperbevelhebber leger & vloot.
• Prins van Oranje.

Het bestuur van de Republiek

• De Raadspensionaris was ook de belangrijkste bestuurder.
• soort minister van Buitenlandse zaken
• Johan van Oldenbarnevelt
• Johan de Witt

Wat is er bijzonder aan de Republiek, vergeleken met andere Europese landen?

1. De Republiek wilde een sterke koning
2. De Republiek wilde een absoluut vorst
3. De Republiek had geen koning of vorst, maar gewesten
4. De Republiek was niet zo bijzonder voor zijn tijd.

Waar of bij wie kwam de macht te liggen?

1. De gewesten
2. Bij alle mannelijke burgers
3. Bij alle burgers
4. Bij de koning

Wie of wat waren de regenten?

1. Rijke families uit steden
2. De plaatselijke politiemannen en vrouwen
3. De boeren die op het land leefde
4. De koninklijke families

Hoe noemen we de groep mensen die landelijke beslissingen nam?

1. De Zittende Generaal
2. De Staande Generaal
3. De Stalen Generaal
4. De Staten Generaal

Leg uit waarom het gewest Holland het meest te zeggen had in de Staten-Generaal

opdrachten  maken

maak opdracht 1 tm 7 van §4

Dit is huiswerk voor vrijdag.

6.4.3 Rijk en arm

Wat is er bijzonder aan de Republiek, vergeleken met andere Europese landen?

1. De Republiek wilde een sterke koning
2. De Republiek wilde een absoluut vorst
3. De Republiek had geen koning of vorst, maar gewesten
4. De Republiek was niet zo bijzonder voor zijn tijd.

Waar of bij wie kwam de macht te liggen?

1. De gewesten
2. Bij alle mannelijke burgers
3. Bij alle burgers
4. Bij de koning

Wie of wat waren de regenten?

1. Rijke families uit steden
2. De plaatselijke politiemannen en vrouwen
3. De boeren die op het land leefde
4. De koninklijke families

Hoe noemen we de groep mensen die landelijke beslissingen nam?

1. De Zittende Generaal
2. De Staande Generaal
3. De Stalen Generaal
4. De Staten Generaal

Leg uit waarom het gewest Holland het meest te zeggen had in de Staten-Generaal

Rijk...

• Regenten (rijke bestuurders), kooplieden en handelaren

0

...en arm

• Meer dan de helft van de inwoners van Amsterdam hadden geen vast werk en/of inkomen

• In het oosten en noorden van Nederland kwam er nog veel meer armoede voor: mensen leefden vooral als 'kleine' boer. Voor hen leverde de handel niet zo veel op. 

Armenzorg

• Ongeveer 15% van de Amsterdamse bevolking leefde van de armenzorg

• Armenzorg, via: kerk, gilde, de stad en soms rijken

• Rasphuis: soort gevangenis waarin je tucht (=discipline en gehoorzaamheid) werd bijgebracht, door hard te werken

Tijd van kunst

In de Gouden Eeuw maakten schilders in de Republiek heel veel schilderijen. Ze schilderden vaak het daagse leven van mensen.

De 17e eeuw was voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een Gouden Eeuw. Met de handel ging het erg goed. Daardoor was er veel rijkdom. Maar niet iedereen was natuurlijk rijk

Er was veel werk voor schilders in de Republiek. Rijke handelaren hingen schilderijen aan de muur. Op dit schilderij hangen ook twee schilderijen aan de muur.

Op sommige schilderijen kijk je door het huis heen naar de straat. Deze schilder heeft de voordeur open geschilderd. Zo kun je zien wat er op straat gebeurt. 

Hier leggen moeder en dochter de gestreken was in de kast. De schilder wilde zo laten zien dat je altijd goed en netjes moest werken.

De rijken en de kerk deelden voedsel uit, vaak brood, en een klein beetje geld. De broden hadden een speciale vorm. Zo konden de armen ze niet verkopen voor geld.

Er was ook veel armoede in de Gouden Eeuw. Het was toen normaal dat arme mensen bedelden. Rijke burgers en de kerk zorgden ook voor de armen.

Op dit schilderij zie je de verschillen tussen arm en rijk. Er staat een rijke graanhandelaar uit Delft op met zijn dochter en een arme vrouw met haar zoon die bedelt.