1.3 Lezen Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Plannning:

-Bespreken 2sur5 morgen

- Lesdoelen bespreken,

- Uitleg tekstverbanden en signaalwoorden,

- Zelfstandig werken aan je blog,

- Afsluiting.

Lesdoelen:

- Ik weet wat een tekstverband is.

- Ik weet wat signaalwoorden zijn.

- Ik weet waarom we signaalwoorden gebruiken.

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

Wat is een signaalwoord?

• Verbindingswoorden 

•Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

SOORTEN TEKSTVERBANDEN

- chronologisch verband/ tijdsvolgorde

- opsommend verband

  - tegenstellend verband- uitleggend verband

- redengevend verband

- concluderend verband

- vergelijkend verband

(en meer)

Op de volgende dia's bespreek ik de meest voorkomende tekst- verbanden en signaalwoorden nogmaals.

Tijd

Voordat, nadat, eerst, daarna, wanneer, vroeger.

Ik heb goed geleerd voor de toets. 

Daarna heb ik thee gedronken met mijn vriendin.

De zinnen zijn met elkaar verbonden.

Aan het woordje DAARNA kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er zit namelijk een tijdsvolgorde in.

Dit noem je een CHRONOLOGISCH verband

OPSOMMEND VERBAND

Ik heb goed geleerd voor de toets. Eerst heb ik woordjes geleerd en de zinnen heb ik geoefend. Ook heeft moeder me overhoord.

De zinnen zijn met elkaar verbonden. 

Aan de woordjes EERST, EN en OOK kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er wordt namelijk iets opgesomd.

Dit noem je een OPSOMMEND verband

TEGENSTELLEND VERBAND

Ik heb goed geleerd voor de toets, maar ik heb een onvoldoende gehaald.

De zinnen zijn met elkaar verbonden.

Aan het woordje MAAR kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er zit namelijk een tegenstelling in.

Dit noem je een TEGENSTELLEND verband

TOELICHTEND VERBAND

Het hotel is ook geschikt voor jonge kinderen. Denk aan een kinderopvang en een grote speeltuin.

Tussen de zinnen is een verband. 

Aan de woorden DENK AAN kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er wordt namelijk iets toegelicht.

Dit noem je een TOELICHTEND verband

Signaalwoorden:

Tijdsvolgorde : vroeger, later, nu eerst, daarna, vervolgens, nadat, terwijl, dadelijk, intussen etc. 

Opsommend verband: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, verder, ten slotte, en, niet alleen, maar ook, getallen en dots

Signaalwoorden:

Tegenstellend verband; maar, hoewel, tegenover, daarentegen, echter, toch, ofschoon, aan de ene kant/ aan de andere kant, ondanks dat etc. 

Toelichtend verband (voorbeeld); bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan, neem nou etc. 

schema 

Tekstverbanden

(oefenen)

De volgende woorden zijn signaalwoorden van OPSOMMING.

1. ten eerste, ten tweede, ook verder
2. vervolgens, toen, terwijl, ten slotte
3. kwadraat, breuk, deelsom, optelsom
4. plus, min, eraf, erbij, keer

Verwijder eerst het stickertje, druk daarna op de startknop. Wat zijn de signaalwoorden voor volgorde van tijd?

1. druk, eerst
2. startknop, daarna
3. verwijder, eerst
4. eerst, daarna

De volgende woorden zijn signaalwoorden van VOLGORDE VAN TIJD in een tekst.

1. ten eerste, ten tweede, ook, verder
2. 1,2,3,4,5,6,7
3. eerst, daarna, vervolgens, toen
4. maar, waarom, hoezo, waartoe, echt niet.

Tekstverband: TEGENSTELLING

1. al met al
2. daar staat tegenover
3. zoals
4. waardoor

Welk verband staat in deze zin?
In de winkel haal ik brood, melk en rijst.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Toelichtend
4. Chronologisch

Signaalwoord: TEN EERSTE........TEN TWEEDE

1. Chronologisch
2. Opsomming
3. Toelichtend
4. Tegenstelling

Welk verband staat in deze zin?
Zijn vriendin daarentegen is wel heel erg aardig.

1. Opsomming
2. Chronologisch
3. Toelichtend
4. Tegenstelling

Wat is een opsomming?

1. Dat betekent dat er een som staat in de tekst.
2. Als er in een zin of tekst een opsomming wordt gemaakt van iets.
3. Dat betekent dat er iets wiskundigs wordt besproken in de tekst.
4. Als er een eind wordt gemaakt aan een verhaal.

Zij moet eerst haar zere oor aan de dokter laten zien, daarna mag ze een pijnstiller innemen.

1. Chronologisch
2. Opsommend
3. Tegenstellend
4. Toelichtend

De jongens in mijn klas leggen de lat niet al te hoog. Neem bijvoorbeeld Lex. Hij gaat altijd voor een 5,5.

1. Toelichtend verband
2. Tegenstellend
3. Chronologisch
4. Opsommend

Mevrouw Eijgermans geniet van goede muziek, verder is zij een filmliefhebber.

1. Tegenstellend
2. Opsomming
3. Chronologisch
4. Toelichtend

Mijn etui zit bomvol met schoolspullen: pennen, potloden, stiften, een geo-driehoek, gummen en een passer.

1. Opsomming
2. Tegenstellend
3. Chronologisch
4. Toelichtend

Zet de signaalwoorden bij het juiste tekstverband. 

Toelichtend

Opsommend

Bijvoorbeeld

Zoals

Verder

Ook

Wat snap je nog niet zo goed?

Nu doen:

Werken aan Plot26 Lezen 3.

Afmaken les 1,

Starten/ verder met les 2.

Als je daarmee klaar bent, ga je de extra opdracht signaalwoorden doen die op de ELO bij het huiswerk staat.

Daarna kun je gaan lezen of verder met de spellingsapp of werkwoordspelling.

Einde les

Zorg dat je volgende les je leesboek bij je hebt!

Eind deze week moet les 1  van Lezen 3 af zijn.

Fijne dag verder, tot vrijdag!

Opsomming

En, ook, ten eerste, ten tweede, vervolgens

Tegenstelling

Maar, zo, echter, evenals, in vergelijking met, soortgelijk(e)

Voorbeeld/ toelichting

Een voorbeeld ( hier)van, ter illustratie, bijvoorbeeld, zoals

Samenvatting / conclusie

Samengevat, kortom, dus, al met al, vandaar dat

REDENGEVEND VERBAND

Een redengevend verband geeft aan

waarom iemand iets doet of vindt.

SIGNAALWOORDEN

bij redengevend verband

- want - omdat - daarom - dus -

de reden hiervoor is - het argument is

VOORBEELD

redengevend verband

Voor het proefwerk van biologie had ik een slecht cijfer,

want ik heb er niet goed voor geleerd.

De reden van het slechte cijfer is

dat ik niet geleerd heb voor het proefwerk.

Het concluderend verband 

Hierbij wordt een conclusie getrokken. 

Signaalwoorden: dus, kortom, dat houdt in 

Voorbeeld: 

Kortom, het is belangrijk om je huiswerk te maken.  

Vergelijkend verband (NIEUW)

Een vergelijkend verband is een vergelijking
tussen zinnen of alinea's aanduidt. 

Signaalwoorden die zo'n verband kunnen aanduiden zijn:
net als, zoals, evenals,
anders dan, vergeleken met, in tegenstelling tot

Voorbeeld: "Vergeleken met vorig jaar is de zomer nu veel warmer."