Het skelet en de gewrichten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Het skelet

Wat moet je weten?

• Welke botten er in het skelet zitten;
• De functies van het skelet;
• Hoe een bot is samengesteld;
• De drie type gewrichten; 
• De bouw van de gewrichten;
• Wat spieren zijn;
• Wat antagonisten zijn.

Hoe heet bot nr 3?dit het tweede nr aan de rechterkant

1. Bovenarm
2. Opperarmbeen
3. Dijbeen
4. Opperarmbot

Hoe zitten de wervels aan elkaar vast?

1. Naadverbinding
2. Gewrichten
3. Kraakbeen
4. Vergroeid

Functies van het skelet

1. Stevigheid geven
   Zonder botten zou je lichaam in elkaar zakken.
   
2. Vorm geven
   
   Afhankelijk van de bouw van je skelet. 
3. Bescherming
   Beschermen kwetsbare organen.
   
4. Beweging
   
   Botten met spieren 

Wat zijn de taken van het skelet?

1. Stevigheid en vorm
2. Stevigheid, vorm en bescherming
3. Stevigheid, vorm, bescherming en beweging
4. Stevigheid, vorm, bescherming, beweging en stilstaan

Waar zijn botten van gemaakt?

Beenweefsel
Grootste deel van het bot bestaat uit been.
Bevat veel kalk = hard

Kraakbeenweefsel
Kraakbeen = buigzaam
Lijmstof in kraakbeen, waardoor het
beweegelijk is.

Wat is het juiste verschil tussen kraakbeenweefsel en beenweefsel?

1. In beenweefsel zit veel kalk en in kraakbeenweefsel zit veel lijmstof
2. In beenweefsel zit weinig kalk en in kraakbeenweefsel zit weinig lijmstof
3. In beenweefsel zit veel kalk en in kraakbeenweefsel zit weinig lijmstof
4. In beenweefsel zit weinig kalk en in kraakbeenweefsel zit veel lijmstof

Kraakbeen tussen borstbeen en begin ribben

Kraakbeen tussen wervels

Baby is soepel door veel lijmstof in de botten

Bejaarde breekt snel wat doordat lijmstof minder wordt

Noem 3 plaatsen waar kraakbeen zit

Kogelgewricht

1

Scharniergewricht

2

Rolgewricht

3

Met je ledematen en wervelkolom kun je verschillende bewegingen maken. Verschillende soorten gewrichten zorgen daarvoor

Welk type gewricht zie je in de afbeelding?

1. Kogelgewricht
2. Scharniergewricht
3. Rolgewricht

Kogelgewricht

Het schoudergewricht is een kogelgewricht. Het is de verbinding tussen het opperarmbeen en het schouderblad. 

In een kogelgewricht zijn bewegingen mogelijk in verschillende richtingen en er is een draaiende beweging mogelijk.

In je schoudergewricht kan je arm naar voren en achteren en opzij. Je kunt ook een rondje draaien met je opperarmbeen. 

De kogel van je bovenarm draait in de kom van je 

schouderblad.

Ook je heupgewricht is een kogelgewricht.

Scharnier gewricht

Een scharniergewricht zit bijvoorbeeld tussen 2 vingerkootjes. 

Beweging is maar in 1 vlak mogelijk.

Bijvoorbeeld:

- omhoog en omlaag

- buigen en strekken (heen en terug)

Andere voorbeelden van scharniergewrichten zijn bijv. het kniegewricht en gewrichten tussen 2 teenkootjes.

In je ellebooggewricht kun je je arm buigen en strekken.

Rolgewricht

Twee botten draaien om elkaar heen. 

Spaakbeen en ellepijp kunnen om elkaar heen draaien. Dat is handig want daardoor kun je je hand draaien en kun je makkelijk wat pakken met je handen

Dit is een ..1.. gewricht.

Hierin is een .. 2 ..beweging mogelijk

1. 1. Kogel 2. Draaiende
2. 1. Scharnier 2. Heen en weer
3. 1. Rol 2. Draaiende
4. 1. Draai-rol 2. Heen en weer

Wie er eet wel eens vlees?

1. Ik wel
2. Ik niet
3. Ik soms

Als je vlees eet, eet je vooral spierweefsel van dieren. Jouw eigen 'vlees' bestaat ook uit spieren.

Rugspier

1

Buikspier

2

Voorste Dijspier

3

Achterste Dijspier

4

Kuitspier

5

Achillespees

6

Een paar spieren oefenen...

Waar zitten pezen?

1. Tussen 2 gewrichten
2. Tussen botten en spieren
3. Tussen gewrichten en spieren
4. Tussen 2 spieren

Beweging ontstaat doordat .... 1 .... kunnen samentrekken.

.... 2 .... kunnen niet samentrekken, maar zorgen voor verbinding met het bot.

1. 1: spieren 2: spieren
2. 1: pezen 2: pezen
3. 1: pezen 2: spieren
4. 1: spieren 2: pezen

Als een spier samentrekt:

hoe lang kun jij dit?

De plank is een statische oefening, wat inhoudt dat je je lichaam een tijdje in een bepaalde houding moet houden zonder te bewegen.

1. Wordt de spier korter en dunner.
2. Wordt de spier langer en dikker.
3. Wordt de spier korter en dikker.
4. Wordt de spier langer en dunner.

Huiswerk

• Maken paragraaf 2.1:
  3 t/m 5.
• Maken paragraaf 2.2:
  6 t/m 11.
   

Vragen bij het filmpje

Schrijf de volgende vragen in je schrift en beantwoord ze tijdens het kijken van het filmpje.

1. Noem vier voorbeelden van spieren die je automatisch gebruikt zonder erbij na te denken.
2. Waarmee zitten spieren vast aan botten?
3. Waaruit zijn spieren opgebouwd? 
4. Waardoor worden spieren dikker als je ze traint?