lesdag 3

• Gezondheid
• Middelbare school
• MBO
• Leerjaar 3

lesdag 3

presentaties

Leonie, andrea Seher:Pijn bij dementie

Lydia en Vera: Vasculaire Dementie

Shannen en Debby: Wanen en Hallucinaties

Fronto temporale dementie

opdracht Yvonne

Onbegrepen gedrag 

Dementie en Angst. Amygdala

Methodisch werken indien tijd

Werken aan opdrachten

Dementie en onbegrepen gedrag

ekst

Probleemgedrag, signaalgedrag, onbegrepen gedrag, waar hebben we het dan over?

maar 1 antwoord invullen

Definitie:

- Alle gedrag van de cliënt dat door deze cliënt en/of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren. ​
​ 

- In de herziene richtlijn Probleemgedrag bij dementie (2018) is deze definitie aangepast: 'Probleemgedrag is gedrag dat gepaard gaat met lijdensdruk of gedrag dat tot gevaar leidt voor de persoon met dementie of voor mensen in zijn of haar omgeving. 

Tekst

Voorbeelden van
probleemgedrag

Welke vormen van onbegrepen gedrag kennen jullie? 

Hoeveel mensen met dementie hebben onbegrepen gedrag?

1. 40 tot 50 %
2. 60 tot 70 %
3. 70 tot 80 %
4. 80 tot 90 %

Welk probleemgedrag kom
jij tegen op je werk?

(Mogelijke) oorzaken van probleemgedrag

1. Biologische oorzaken
2. Psychologische factoren
3. Sociale factoren
4. A, B en C

Multifactoriële benadering

Gedrag ontstaat vanuit een complexe samenhang van biologische, psychologische en sociale factoren.

Probleemgedrag wordt bijna altijd veroorzaakt door meerdere factoren tegelijkertijd. Menselijk gedrag ontstaat door een ingewikkelde interactie van biologische, psychologische en sociale en fysieke omgevingsfactoren. Daarom is dé oorzaak van probleemgedrag meestal niet aan te wijzen en is er meestal niet één oplossing.

Hoe wordt op je werk
omgegaan met probleemgedrag?

Aanpak

Een van de grootste risico’s bij het omgaan met probleemgedrag is dat al een oplossing wordt gekozen voordat precies duidelijk is wat de oorzaak is. Achtergronden van probleemgedrag zijn vaak ingewikkeld. Daarom is het nodig methodisch te werk te gaan om de verschillende factoren die invloed kunnen hebben, te achterhalen. Dat doe je samen met andere professionals en met naasten van de cliënt.

Wat is jouw rol

• Onderbuikgevoel onderzoeken
  
• Overleg met collega’s
  
• Bijhouden over een paar dagen (episode)
  
• Concreet maken wat je ziet
  
• Feitelijk observeren en rapporteren (grijpt naar hoofd en grimas i.p.v. “heeft pijn”)(komen we straks op terug)
• Daarna inbrengen bij artsenvisite/gedragsvisite

Afsluiten met dat dit de eerste stap is in het methodisch werken bij probleemgedrag. De zorg heeft de spilfunctie! Observeren de knik in het normale gedrag. Oren en ogen zijn de zorg.

Samenvatting

• Oorzaken van probleemgedrag zijn complex.
• Biologische, psychologische en sociale factoren.
• Interacties hier tussen.

Het ontstaan van onbegrepen gedrag

Gedrag, dus ook onbegrepen gedrag, wordt bepaald door de interactie tussen zorgvragers en diens omgeving. Factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van onbegrepen gedrag:

 

• Lichamelijke conditie
• Hersenaandoening
• Medicijngebruik
• Psychische factoren (persoonlijkheid, omgaan met tegenslag, levensloop, stemming, omgeving

onderzoek en analyseer probleemgedrag:

• Stap 1: Probleemgedrag signaleren            
• Stap 2: Probleem analyse (verheldering)     
• Stap 3: Probleem definitie en doelen stellen
• Stap 4 : Evaluatie                                   

Wilma bespreekt; Protocol/ richtlijn etc in ZIVV? 

Hulpmiddelen bij het stappenplan

Er zijn verschillende hulpmiddelen bij de observatie van het gedrag, bijvoorbeeld:

- Analyseformulier zorg (GRIP) (pdf)

- Hetero anamnese zorg (Word), vragenlijst voor GVP-ers bij probleemgedrag bewoner

- Vragenlijst Inventarisatie en observatie gedragsproblematiek in Handreiking Multidisciplinair omgaan met probleemgedrag 

- ABCs-methode (pdf)

https://www.zorgvoorbeter.nl/probleemgedrag-ouderen/stappenplan

Stap 1: 

Probleemgedrag signaleren

Wat is jouw rol in het signaleren
van probleemgedrag?

Wat is jouw rol

• Overleg met collega’s
  
• Bijhouden over een paar dagen (episode)
  
• Concreet maken wat je ziet
  
• Feitelijk observeren en rapporteren (grijpt naar hoofd en grimas i.p.v. “heeft pijn”
• Daarna inbrengen bij artsenvisite/gedragsvisite

Afsluiten met dat dit de eerste stap is in het methodisch werken bij probleemgedrag. De zorg heeft de spilfunctie! Observeren de knik in het normale gedrag. Oren en ogen zijn de zorg.

Stap 2:

Probleem analyseren (verhelderen) 

Bij signalering van probleemgedrag bij mensen met dementie is probleemverheldering de tweede stap: om welk gedrag gaat het, in hoeverre en op welke wijze is het een probleem, bij wie is sprake van lijdensdruk, is er sprake van gevaar en voor wie.

Bio-psycho-sociaal model

Uitleg over model. Toelichten ;

Menselijk gedrag ontstaat vanuit een complexe interactie van biologische, psychologische en sociale en fysieke omgevingsfactoren (bio-psycho-sociaal model). Dit is ook van toepassing op gedrag van o.a. mensen met dementie.

• Verandering in dagelijkse activiteiten en mobiliteit
  
• Verandering in eet- en drinkgedrag, moeite met kauwen of slikken
  
• Verandering in de toiletgang (mictie en defecatie).
  
• Het hebben van pijn of toename van pijn.
  
• Veranderd slaappatroon.
  
• Verandering in cognitieve functies.
  
• Verandering van zintuigfuncties.

Biologisch factoren 

BIO

Artsenvisite:

Uitsluiten en eventuele aanpak lichamelijke factoren.

Psychofarmaca als uiterste middel, volgens richtlijn Verenso.

• Normen en waarden  
• Psychische stoornis  
• Cognitieve stoornis 

Psychologisch factoren 

Psycho

Persoonlijkheid, coping, levensgeschiedenis (levensloopvragenlijst) 

• Teveel/te weinig prikkels
  
• Interactie medebewoners/ familie/naasten
  
• Omgeving herkenbaar en/of veilig
  
• Voldoende/ Zinvolle dagbesteding
  
• Bewegingsvrijheid

Sociale factoren 

Sociaal:

Omgeving (prikkelverwerking)

Mogelijke oorzaken, triggers en instant houders van gedrag (m.b.v. observaties zoals ABC methode) 

Sarah Blom invloed kool benoemen

Gedragsvisite:  

Multidisciplinair overleg kernteam (SO, psy en VZ) alle facetten besproken

Hierna: ABC methode. Wat zie je, wat heb je gezegd en gedaan, wat was het effect. Emoties uit je naar een collega en de observaties moeten feitelijk worden gerapporteerd. Alvast mee beginnen voorafgaand aan gedragsvisite/crisisoverleg

Gekoppeld aan ABC methode filmpje van meneer met probleemgedrag?

Filmpje basketbal overgooien?

Welke methodiek hanteren jullie bij probleemgedrag op je werk?

ABC-Methode

Een hulpmiddel om erachter te komen wat de oorzaak is van probleemgedrag van personen met dementie.  

A - Actie: welk gedrag vertoont jouw cliënt met dementie?

B - Bewegers: wat is de aanleiding voor het probleemgedrag?

C - Consequenties: welke gevolgen heeft het gedrag en voor wie? 

      S- Samen bespreken                                                               

opdracht

in tweetallen aan de slag:

Welke hulpmiddelen kan je gebruiken bij onbegrepen gedrag?

Welke gebruiken jullie op de afdeling?

Werk de grip en het abc kort uit met elkaar aan de hand van een voorbeeld van onbegrepen gedrag van een bewoner op de afdeling

grip abc stoplicht methode

painad bij pijn bij mensen met dementie

Dementie en Angst

angst is een emotie die als van oudsher werkt in ons brein. Het waarschuwd ons voor angst.

Angst

Binnenkomende informatie tijdens bv angst en stress kunnen op 2 manieren worden verwerkt door ons brein.

Een onbewuste manier (korte) en bewuste manier.(lange) 

de thalamus geeft de seintjes door aan de amygdala of via de hersenschors  die analyseert of het doorgespeeld moet worden aan de amygdala. (korte manier)

De lange weg verloopt via de hippocampus welke betrokken is bij herinneringen/geheugen/associaties 

De hippocampus en amydala beinvloeden elkaar door emoties naar boven te halen of te versterken.

Bij mensen waarbij de hippocampus is aangedaan is de lange manier van angst en stress verwerken hierdoor aangedaan en heeft het geheugen geen invloed meer.

Wat gebeurd er bij jou in het lijf als je angst voelt opkomen?

Wat gebeurd er in het brein bij angst?

Wat kan zoal angst/stress oproepen

Wat kunnen uitingen zijn van angst bij mensen met dementie

Wat vind je het belangrijkste bij de omgang met mensen met dementie waarbij je angst denkt waar te nemen?

Hoe wordt er omgegaan met angst nu bij jullie op de afdeling? komt dat overeen met wat je belangrijk vindt? 

geef voorbeelden

tips voor de omgang met angst bij mensen met dementie.

Vermijd prikkels

zoek naar ontspanning of afleiding

Maak lijstjes die houvast kunnen geven

zorg voor lichaamsbeweging

Vul een scorelijst in (Cornell scale)

Benaderingswijze

Welke zijn er en werk uit in 2 tallen

ROT

Validation

Snoezelen

Reminiscentie