3.4 Oorlog op alle fronten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3.4 Oorlog op alle fronten

Tijdvak 9: Wereldoorlogen, 1900 - 1950

Kenmerken: - het voeren van twee wereldoorlogen

                          - massavernietigingswapens en totale oorlog

Lesdoel

- Hoe ervoeren de soldaten en de mensen thuis de oorlog?

statische uitputtingsoorlog

• Loopgraven: versterkt met prikkeldraad en verdedigers met mitrailleurs.
  

• Bijna onmogelijk vijandelijke loopgraven in te nemen:
  
• 1. Artillerie: met kanonnen loopgraven beschieten.
  
• 2. Soldaten vallen aan
  

• Succes was zelden, heel veel doden.
  

Nieuwe oorlogstechnieken

• vlammenwerpers
• Tanks
• Gifgas

Totale oorlog

• Totale oorlog =  oorlog waar  de hele samenleving bij betrokken is.
  

• mannen vechten aan het front
  
• vouwen werken in de fabrieken
  
• dokters/zusters worden opgeroepen om aan het front te helpen.
  

• Alle economische middelen worden ingezet.
  
• Gevolg: voedseltekort, handel moeilijk
  

Propaganda & censuur

Propaganda:

• Middelen om mensen te overtuigen van een bepaalde mening.
  
• - eenzijdig
  
• - feiten verdraaien
  
• - feiten weglaten
  

Censuur: 

• Overheid controleert de pers  en alle uitgaande berichten. 
  
• je mag niet zeggen / schrijven wat je wilt
  

10 minuten opdracht 

werkboek blz. 71

vraag 51 t/m  53

Let op: bij 53 hoef je maar 1 argument te noemen voor onbetrouwbaarheid (ipv 2)

Eerder klaar? Ga verder met 44 t/m 49

antwoord vraag 51

• 51 Leg aan de hand van de bron uit hoe propaganda en censuur in Duitsland werkte en of die effectief waren.
  

• Bron: Sebastiaan Haffner bleef tot aan ‘het bittere einde’, dus tot de nederlaag, fanatiek.  / hij zag de Russen als domme wodkazuipers / hij wist zeker dat ze van Frankrijk en Engeland zouden winnen.
  
• uitleg: Blijkbaar wist de propaganda over het verloop van de strijd toch telkens positief te berichten en zorgde de censuur ervoor dat negatieve berichten niet doordrongen tot de mensen thuis. Zo bleef Haffner overtuigd van de overwinning tot aan het einde.
• / de propaganda was effectief want hij was overtuigd dat de vijand makkelijk verslagen zou kunnen worden.
  

antwoord vraag 52

• 52 Leg uit waarom de Britse censuur allerlei woorden en zinnen in deze brief onleesbaar maakte.
  

• De Britse David Pincent schrijft aan zijn vriend, maar die is Oostenrijker en dus vijand. 
• Hij mocht die brief wel versturen, maar informatie die de vijand niet mocht hebben, is doorgestreept. Wat nog leesbaar is, zijn dingen die bij alle legers gelijk voorkwamen (diarree, explosies). 

Antwoord vraag 53

• 53 Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog maakte de Nederlandse tekenaar Louis Raemaekers voor de krant De Telegraaf tekeningen waarin de Duitse oorlogshandelingen in België sterk werden bekritiseerd. Geef met 1 argument aan of de tekening in bron W12 een betrouwbaar beeld geeft van de gebeurtenissen in Aarschot.
  

• Raemaekers had de informatie 'van verschillende kennissen'.  Er wordt niet verteld of zijn 'kennissen' goed op de hoogte konden zijn van deze gebeurtenis. De tekening is dus niet heel betrouwbaar.
  

bekijk de video

vraag

1waarom konden de soldaten van beide kanten dit in 1914 nog doen, maar later in de oorlog niet meer?

De bron is in 1914 gebruikt als propaganda tegen de Duitsers.

Leg uit dat de bron als propaganda werd gebruikt.

Huiswerk

Leren 3.4 deel 1

Maken 3.4: 

44 t/m 49