herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Deze les

opfrissen organen en cellen lj 3

Leerdoelen 1 t/m 3

1.1.1 Je kunt negen levenskenmerken van organismen noemen.

1.1.2 Je kunt de levensfasen van de mens noemen met de gemiddelde
          leeftijden en voorbeelden van ontwikkeling geven.

1.2.1 Je kunt de organisatieniveaus binnen een organisme benoemen en 
          beschrijven.

1.3.1 Je kunt delen benoemen van dierlijke en plantaardige cellen met hun
          kenmerken en functies.

Organismen

Alle levende wezens:

* schimmels

* planten

* dieren (jijzelf)

* bacteriën

Cellen van de vier rijken

Levenskenmerken

• voortplanten
• groeien
• ontwikkelen
• reageren op prikkels
• bewegen
• voeden
• stofwisseling
• ademhalen
• uitscheiden

De 9 levenskenmerken op een rij

Niet alle 9 kenmerken hoeven tegelijk te zien te zijn

De levenscyclus van een soort

Zolang individuen blijven voortplanten zal de levenscyclus van een soort blijven bestaan.

De levensloop van één individu 

Één enkel organisme noemen we een individu

* 1 mens

* 1 kikker

* 1 vlinder

Levensloop: van jong tot oud 

van 1 organisme

Organisatieniveaus van een organisme

organisme -  organenstelsel- orgaan -  weefsel - cel

Organenstelsel: samenwerkende organen met 1 gezamenlijke functie

Dierlijke cel

Plantaardige cel

Onderdelen Microscoop

Dierlijke cel

Plantaardige cel

Organen van
de plant zijn

1. Het blad en de nerven
2. Stengel en een kiem
3. Wortel, stengel en bladeren
4. Hoofdwortel, zijwortel en wortelharen

zet de onderdelen van groot naar klein 1 is het groots en 4 is het kleins

1

2

3

4

weefsels

organen

orgaanstelsels

cellen

De luchtpijp hoort bij het

1. Bloedvatenstelsel
2. Spierstelsel
3. Ademhalingstelsel
4. Voortplantingstelsel man

De aorta hoort bij het

1. Ademhalingsstelsel
2. Spierstelsel
3. Zenuwstelsel
4. Bloedvatenstelsel

Het ruggemerg hoort bij

1. Spierstelsel
2. Zenuwstelsel

De nieren horen bij het

1. Verteringstelsel
2. Uitscheidingstelsel

Ademhalen is een levenskenmerk

1. Waar
2. Niet waar

Een bacterie is een organisme

1. Waar
2. Niet waar

Welk soort weefsel zie je in de afbeelding?

1. Zenuwweefsel
2. Spierweefsel
3. Botweefsel
4. Kraakbeenweefsel

Wat voor soort weefsel zie je hier afgebeeld?

1. Spierweefsel
2. Botweefsel
3. Zenuwweefsel
4. Dit is geen weefsel

Zet de woorden op de goede plek in de torso.

Borstholte

Buikholte

Middenrif

Hoe noemen we het proces wat je ziet in de afbeelding?

1. Levensloop
2. Levenscyclus

Welk orgaan is Q?

1. Hart
2. Longen
3. Maag
4. Nieren

Alle organismen herken je aan de 6 levenskenmerken. 

Sleep het levenskenmerk naar het juiste plaatje.

Voortplanten

Reageren

Uitscheiden

Voeden

Ademen

Groeien

Maak de test je zelf ZW / ZS

Thema 1 Organen en cellen BS 

1 tot en met 3

Herhaling deel 2

Leerdoelen 4 t/m 6

1.4.1 Je kunt de kenmerken van chromosomen beschrijven.

1.5.1 Je kunt beschrijven hoe een gewone celdeling (mitose) verloopt, wat het
          doel van de mitose is en wat de kenmerken ervan zijn.

1.6.1 Je kunt beschrijven hoe een reductiedeling (meiose) verloopt, wat het
          doel van de meiose is en wat de kenmerken ervan zijn.

1.6.2 Je kunt de verschillen in de bouw van zaadcellen en eicellen noemen.

1.6.3 Je kunt beschrijven hoe geslachtschromosomen het geslacht van een
           mens bepalen

DNA

Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA.

DNA=informatie voor al je erfelijke eigenschappen.

Een gen is een stukje DNA.

Cellen gebruiken alleen de genen die ze nodig hebben.

Geslachtscellen en cellen van de mens

In een eicel zitten 23 chromosomen.

In een zaadcel zitten 23 chromosomen.

Eicel + zaadcel = een bevruchte cel met 46 chromosomen.

Die bevruchte cel deelt zichzelf op. 

Als de cel zich deelt, deelt hij ook de chromosomen. 

In al jouw cellen zitten daardoor 46 chromosomen, waarin dezelfde 'bouwbeschrijving' staat. 

(Alleen de zaadcellen en eicellen dus niet.)

Groot, met voeding

Klein, met staart

chromosomenkaart = karyogram

je krijgt 23 chromosomen van je vader (blauw), en 23 van je moeder (roze), samen 46 chromosomen

paar 23 = geslachtschromosomen

Celdeling/mitose

Celdeling/

mitose en chromosomen

• In de celkern zitten de chromosomen (erfelijke aanleg)
• Iedere cel moet dezelfde eigenschappen hebben
• De chromosomen worden gekopieerd.

Celdeling/

mitose en chromosomen

Een ander woord voor mitose is celdeling

1. Waar
2. Niet waar

Hoe noemen we de splitsing van de celkern tijdens de mitose?

1. Celdeling
2. Plasmagroei
3. Kerndeling
4. Celdeling

DNA

celkern

Cel

Chromosoom

Gen

Geslachtscellen van de mens bevatten

1. 23 chromosomen
2. 34 chromosomen
3. 46 chromosomen
4. 92 chromosomen

Hoeveel chromosomen bevat een ‘normale’ lichaamscel?

1. 46 chromosomen
2. 44 chromosomen
3. 33 chromosomen
4. 23 chromosomen

Het laatste paar chromosomen bepaalt...

1. de kleur van de ogen
2. het gewicht
3. de spiermassa
4. het geslacht

X- en Y-chromosomen bepalen het geslacht.
Wie bepaalt bij de mens
het geslacht van de nakomelingen?

1. Enkel de man
2. Geen van beide
3. Enkel de vrouw
4. Allebei

Celmembraan

Cytoplasma

Chromosomen

Celkern

Zet de gebeurtenissen van de gewone celdeling in de juiste volgorde van links naar rechts. De eerste is voorgedaan.

Moedercel

Kerndeling

Dochtercellen

Plasmagroei

Celdeling

Zet de fasen van de mitose in de juiste volgorde:

1

2

3

4

5

6

Sleep in de juiste volgorde van GROOT naar KLEIN

1

2

3

4

Chromosoom

Orgaan

Cel

Celkern

Maak de test je zelf ZW / ZS

Thema 1 Organen en cellen BS 

4 tot en met 6