5.1 Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Ontdekkers en Hervormers 1500 - 1600

Kenmerkende aspecten:

• Het begin van de Europese overzeese expansie.
  
• Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
  
• De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.
  
• De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
  
• Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.
  

5.1 de Renaissance en humanisme 

Wat weet je al over de
Renaissance?

Renaissance

- wat is het?

- oorzaken

- gevolgen

- continuïteit/ discontinuïteit met middeleeuwen

§ 5.1 De renaissance

Kenmerkend aspect:

• 5.1. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
  
• 5.2. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
  

Opkomst handelssteden (Vlaanderen, Hanze en Noord-Italië).  Europa was niet meer naar binnen gericht maar had haar blik ook op de rest van de wereld.

Welke kenmerken van de Renaissance komen in het filmpje naar voren?

§ 5.1 De renaissance

• 
  

§ 5.1 De renaissance

Kenmerken van de Renaissance:

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
  
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
  
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
  
• Extra impuls: verovering van Constantinopel (1453)
  
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
  
• Homo universalis als opvoedingsideaal
  
• Snelle verspreiding door uitvinding boekdrukkunst

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Wat is volgens jou het verschil tussen kunst uit de middeleeuwen en de Renaissance?

kenmerken kunst en architectuur in de Renaissance

Lees 5.1 (blz. 96 t/m 98)

Maak vragen 1 t/m 5

Hoe zou je in eigen woorden de ontwikkeling van het humanisme omschrijven?

quiz

Wat weet jij inmiddels over de Renaissance en het humanisme?

Wat is de letterlijke betekenis van het begrip 'renaissance'?

Waar ontstaat de renaissance als eerste?

1. Het Midden-Oosten
2. Frankrijk
3. Italië
4. Het Duitse rijk

De renaissance ontstond deels door de zelfstandigheid van de stadstaten. Dit is een...

1. Politieke oorzaak
2. Culturele oorzaak
3. Economische oorzaak
4. Sociale oorzaak

Met welke gebieden dreven de Noord-Italiaanse steden voornamelijk handel?

1. Midden-Oosten en Vlaanderen
2. Oostzeegebied en Noord-Afrika
3. Midden-Oosten en de Hanzesteden
4. Spanje / Portugal en het Oostzeegebied

Wat is een juist kenmerk van de mentaliteit 'memento mori'?

1. De mens stelt zichzelf centraal
2. Gebruik van de rede
3. Verblijf op aarde is tijdelijk
4. Besef dat de aarde rond is

In welk jaar gebeurt de Val van Constantinopel?

1. 1433
2. 1443
3. 1453
4. 1463

Wanneer en waar wordt de boekdrukkunst uitgevonden?

1. 1445 (in Italië)
2. 1455 (in Duitsland)
3. 1465 (in China)
4. 1475 (in België)

Van welke stroming is Erasmus de bekendste Nederlandse vertegenwoordiger?

1. Katholicisme
2. Rationalisme
3. Humanisme
4. Classicisme

Wat is een kenmerk van de 16e-eeuwse humanisten?

1. Humanisten gaven opdracht voor nieuwe kunst
2. Humanisten waren rijke handelaren
3. Universele mens als ideaal

Wat is géén kenmerk van de schilderkunst uit de renaissance?

1. De kerk was één van de opdrachtgevers
2. Uitsluitend schilderen van religieuze voorstellingen
3. Er is aandacht voor de anatonomie
4. De perspectiefwerking is kloppend

§ 5.1 De renaissance

• 
  

In de 15e eeuw: ontstaan renaissance in Noord-Italiaanse steden (machtige, rijke bovenlaag)

- Politieke oorzaak: Italiaanse steden waren zelfstandig (geen staatsvorming)
- Economische oorzaak: gunstige ligging en handel met Midden-Oosten en Vlaamse steden

Er ontstaat een nieuwe bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw 'levensgevoel'

§ 5.1 De renaissance