Differentiatie in de klas: de basis

• Communicatie
• Beroepsopleiding

Differentiatie in de klas: de basis

Leerdoelen

Aan het einde van deze les weet je wat differentiatie is en ken je een aantal vormen van differentiatie.

Leg de leerdoelen uit en geef aan hoe de les hieraan bijdraagt.

Wat is het eerste wat in je op komt bij differentiatie?

Wat is differentiatie?

Differentiatie betekent dat je lesgeeft op verschillende niveaus, zodat alle leerlingen op hun eigen niveau kunnen leren.

Dit is een vrij smalle definitie.

Leg kort uit wat differentiatie is en waarom het belangrijk is.

Een bredere definitie 

Differentiatie is een onderwijsbenadering waarbij leraren proactief aanpassingen doen in de inhoud van het onderwijs, leermaterialen, de gevraagde leeractiviteiten en de producten van leerlingen om tegemoet te komen aan de verschillende leerbehoeften van individuele leerlingen of van kleine groepen, om daarmee de leermogelijkheden van alle leerlingen in de klas te vergroten. 

Amerikaanse onderwijskundige: Carol Ann Tomlinson

Waarom differentiëren?

Door te differentiëren zorg je ervoor dat alle leerlingen kunnen leren op hun eigen niveau. Zo voelen ze zich uitgedaagd en gemotiveerd.

Leg uit waarom differentiëren belangrijk is en hoe het bijdraagt aan de ontwikkeling van de leerlingen.

Differentiatie

Intern

Extern

Convergent

Divergent

In de klas: verschillen tussen leerlingen, niveauwerk, verschillende tijden ed. 

Verschillende schooltypen, niveuaklassen 

Convergent

De leraar probeert alle leerlingen in de klas de zelfde minimumdoelen te laten halen.

Divergent 

De leraar biedt verschillende leerinhouden aan of leerlingen werken naar verschillende eindproducten. 

Leerdoelen zijn niet voor alle leerlingen hetzelfde. 

Nadeel: verschillen worden steeds groter tussen de leerlingen, groepen gaan steeds verder uiteenlopen. 

Differentiëren op niveau

Differentiëren op niveau betekent dat je lesgeeft op verschillende niveaus, zodat alle leerlingen op hun eigen niveau kunnen leren.

Leg uit hoe je differentieert op niveau en geef een voorbeeld.

Voorbeeld: 

+ je hebt in je klas 2 of meer verschillende niveau's en je gebruikt meerdere boeken. 

+ relatief makkelijk. 

+ vooral als de onderwerpen overeenkomen.

+ zwakkere leerlingen kunnen makkelijke meekomen.

- hoe meer niveau's hoe lastiger.

- niet iedereen dezelfde instructie

- klassenmanagement belangrijk

010

Differentiëren op tempo

Differentiëren op tempo betekent dat je leerlingen op hun eigen tempo laat werken. Zo kunnen snelle leerlingen doorwerken en hebben langzame leerlingen meer tijd.

Extra tijd en begeleiding: 

er is een samenhang tussen instructietijd en resultaten. 

Leg uit hoe je differentieert op tempo en geef een voorbeeld.

+ klassikale instructie en daarna instructie op niveau. 

+ BHV model: basisstof, herhaling en verrijking.

+ herhalingsstof moet positieve ervaring bieden. 

+ een effectieve strategie

- leerlingen met de laagste prestaties hebben 2,5 tot 6x zoveel tijd nodig. 

- klassenmanagement heel belangrijk.

- veel extra lesstof nodig.  

Ward, 1987

Directe instructie -> Paul Kirschner

DI - ADI - EDI - IGDI

Veel over te vinden op het internet. 

VB klimaatgrafiek 

-410

Differentiëren op interesse

Differentiëren op interesse betekent dat je leerlingen laat werken aan opdrachten die aansluiten bij hun interesses. Zo blijven ze gemotiveerd en betrokken.

Leg uit hoe je differentieert op interesse en geef een voorbeeld.

+ keuze uit verschillende soorten verwerkingsopdrachten. 

+ motivatie bij leerlingen omhoog, maar ook betrokkenheid. 

- leerling kiest vaak dezelfde manier van werken. 

Op hoeveel manieren kan je een boekpresentatie doen? 

VB Grieken en Romeinen. 

Wel allemaal een stripverhaal: maar eigen onderwerp

-210

Welke vormen zijn er allemaal: 

• niveau
  
• tempo
• naar belangstelling 
• meervoudige intelligentie
• leerstijl - maar deze kan je eindelijk niet meer gebruiken
• voorkennis 

https://www.vernieuwenderwijs.nl/4-mythes-over-leren-en-onderwijs/

Gardner 

Differentiëren in de praktijk

Nu je weet wat differentiatie is en hoe je kunt differentiëren, is het tijd om het in de praktijk te brengen. Bedenk voor een vak dat je geeft hoe je zou kunnen differentiëren op tempo, niveau en interesse.

Laat de leerlingen in groepjes nadenken over hoe zij zouden kunnen differentiëren en laat ze dit presenteren.

Evaluatie

Wat heb je geleerd over differentiatie en hoe ga je dit toepassen in de praktijk?

Laat de leerlingen kort opschrijven wat ze hebben geleerd en hoe ze dit gaan toepassen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.