6.4 Vorming van gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 6 Waarneming en gedrag

6.4 Vorming van gedrag

Wat bestudeert de tak 'Ethologie'?

Welke functie heeft gedrag in de natuur?

Wat is de directe aanleiding voor gedrag?

Wat houden de volgende termen in?
- Gedragssysteem
- Gedragsketen

Leg de volgende termen uit:
- Objectief
- Subjectief
- Antropomorfisme

Wat is een ethogram?
Wat is een protocol? En welke drie onderzoeksvragen kan je onderzoeken door beide te combineren?

Leerdoelen

• Je kunt toelichten dat gedrag deels erfelijk is bepaald.
• Je kunt de dynamische relatie beschrijven tussen een organisme en zijn omgeving.

Informatie stuurt het gedrag

De hersenen combineren actuele informatie over het interne en externe milieu met erfelijke (aangeboren) en aangeleerde gedragsinformatie.

Ook de fysiologie, anatomie en de ontwikkelingsfase beïnvloeden het gedrag.

Adequaat gedrag

vergroot de overlevingskansen en fitness van het dier.

Combinatie van aangeboren, aangeleerde en eventueel nieuwe handelingen -> zo goed mogelijk aangepast aan milieuomstandigheden.

Natuurlijke selectie; frequentie adequaat gedrag in de populatie kan toenemen.

Motivatie

Bereidheid om een bepaald gedragssysteem uit te voeren

• Interne prikkels
• Externe prikkels 

Drempelwaarde..

Periodieke invloeden

Regelmatig terugkerende schommelingen van prikkelsterkten in het interne of externe milieu (zenuwstelsel en hormoonstelsel)

Biologische klok (dagelijks, wekelijks, maandelijks, jaarlijks)

• Slaap-waakritme
• Veranderingen tijdens de levenscyclus (voortplanting)

Beïnvloed door bijv. licht en temperatuur

De jonge pimpelmeesjes sperren. Op welke inwendige en uitwendige prikkels reageren de vogels?

Sleutelprikkel

Een prikkel die een doorslaggevende rol speelt bij het ontstaan van bepaald gedrag (door sterkere motivatie)

Wat zal er nu gebeuren???

Supranormale prikkel

Een prikkel die een sterkere motivatie en grotere kans op respons opwekken (onweerstaanbaar)

Je moet het slim spelen...

Je moet het slim spelen...

Leerdoelen behaald??

• Je kunt toelichten dat gedrag deels erfelijk is bepaald.
• Je kunt de dynamische relatie beschrijven tussen een organisme en zijn omgeving.

Het huiswerk

Bestudeer blz. 87 t/m 92

Maken + nakijken opdr. 30 t/m 36