6.4 - Biologisch evenwicht

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Even checken...

Wat weet je nog van de vorige stof?

In de koolstofkringloop worden door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding?

1. Planten
2. Dieren
3. Dieren en schimmels
4. Zowel planten, dieren als schimmels

Hoe wordt in de voedselketens koolstof doorgegeven in de koolstofkringloop?

1. als koolstofdioxide
2. als energierijke stof
3. alleen als glucose
4. alleen als eiwitten

Welke stof maakt geen deel uit van de koolstofkringloop?

1. CO2
2. glucose
3. water
4. eiwitten

Koolstofkringloop

Koolstof in koolstofdioxide

koolstof in glucose

(producenten)

koolstof in plantaardige energierijke stoffen

koolstof in dierlijke energierijke stoffen

(consumenten)

Koofstof in energierijke stoffen

(reducenten)

verbranding

fotosynthese

Verbranding

verbranding

Lucht

Dieren

Schimmels 

en bacteriën

Planten

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. Ammoniak
2. Water
3. Glucose
4. Nitraat

Hoe wordt in de voedselketens stikstof doorgegeven in de stikstofkringloop?

1. alleen als eiwitten
2. alleen als ammoniak
3. als energierijke stof
4. alleen als nitraat

De stikstofkringloop 

Ammonium

Nitraat

Stikstofgas

Ammoniakgas

6.4 - Biologisch evenwicht

Leerdoelen

6.4.1 Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.

6.4.2 Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven.

6.4.3 Je kunt aangeven hoe de grootte van een populatie wordt beïnvloed door biotische en abiotische factoren.

Invloeden uit de omgeving 

Het milieu (leefomgeving) heeft invloed op alle organismen

Biotische factoren: levende en dode dingen uit de omgeving, bv: roofdieren, voedsel, nestgelegenheid, ziekteverwekkers, soortgenoten

Abiotische factoren: levenloze natuur, bv: temperatuur, licht, water, bodem, lucht

biotisch en abiotisch

Leeft het of heeft het ooit geleefd? Dan is het een biotische factor

Heeft het nooit geleefd en gaat het nooit leven? Dan is het een abiotische factor

Niveaus van de ecologie

Organisatieniveaus geven verschillende "groottes" aan waar je naar kan kijken

Van klein naar groot:

• individu
• populatie
• levensgemeenschap
• ecosysteem

Organisatieniveaus

Een individu is één enkel organisme

Een populatie is een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied, die onderling voortplanten

Een levensgemeenschap is alle populaties in een bepaald gebied

Een ecosysteem is alle biotische en abiotische factoren in een gebied

Populatiegrootte

De grootte van populaties verandert altijd, beïnvloedt door biotische en abiotische factoren

• Bv: voedsel, roofdieren, concurrenten, ziekten, droogte, overstromingen e.d.

Dit schommelt rondom het biologisch evenwicht, een waarde van de ideale populatiegrootte

Is er veel voedsel, dan komen er meer individuen en daarna meer roofdieren, zijn er te veel roofdieren dan sterven veel individuen

De optimumkromme

De optimumkromme laat zien wanneer een organisme het beste kan overleven

Binnen het minimum en het maximum is het tolerantiegebied

Het optimum is het hoogste punt
in de grafiek en geeft de beste kans
op overleven

Aan de slag!

Thema 6, basisstof 4

Opdracht 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8

Werk samen met de persoon naast je

Klaar? Vraag om een nakijkboekje en kijk zelfstandig na

Maak de test jezelf van basisstof 1, 2 of 3