Havo5 Domein wereld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Oefenen met domein Wereld

1. voorbeeld India
2. oefening vraagsoorten examen

Domein B gaat over globalisering. Wat is de drijvende kracht achter globalisering?

AFBEELDING: DHL Directe buitenlandse investeringen (voorraad) volgens de DHL Global Connectedness Index 2014

Hoofdvraag

Welke processen hebben geleid tot het huidige patroon van samenhang tussen en verscheidenheid in relaties van de landen in het wereldsysteem? 

Thema's

Wereldsysteem - hegemoniale staten - economisch zwaartepunt - transport- en communicatietechnologie - politieke aspecten - culturele aspecten 

Wereld als systeem: centrum-periferiemodel 

3. Gevolgen globalisering Nederland

Gevolgen globalisering in Nederland

Indelen op basis van twee criteria:

1. Soorten economische activiteiten en de omvang ervan 

2. Soort (economische en politieke) relaties met andere landen 

Waar is dit?
Kies de meest logische optie

1. Centrum
2. Semiperiferie
3. Periferie

In welk deel van het wereldsysteem is er het vaakst sprake van fragmentarische modernisering?

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

Bron: world economic forum

https://www.weforum.org/agenda/2019/01/how-globalization-4-0-fits-into-the-history-of-globalization/ 

Internationale arbeidsverdeling

De specialisatie van werkgelegenheid op de wereldmarkt. 

Bekijk het eerste kaartblad ‘De wereld – Globalisering en global shift’.
Bekijk de kaarten die het aandeel van landen in de wereldhandel laten zien. Hoe blijkt de global shift uit deze kaarten?

Verandering van het wereldsysteem

Triade 

Uitschuiving

Nieuwe internationale arbeidsverdeling

Pacific Rim 

Opkomende grootmachten 

Multipolaire wereld 

Tijd-ruimte compressie

Afname relatieve afstanden

door daling van reis- en vervoerstijden en -kosten

Tijd en ruimte worden in elkaar gedrukt. 

Beschrijf het verband tussen globalisering, migratie en diffusie.

We gaan oefenen

1. domein wereld
2. vraagsoorten in het examen

Sleutelwoord

Hoe vind je het sleutelwoord in een vraag?

1. het is het eerste woord van de vraag
2. het is het woord dat gaat de werkwijze
3. het is het meest unieke aardrijkskundige woord
4. het is het werkwoord van de vraag

De in de bron weergegeven financiële hoofdsteden zijn gelegen in
verschillende delen van de wereld.
1. Hoe worden deze drie economische kerngebieden
en hun onderlinge relaties samen genoemd?
2. En wat is hier het sleutelwoord?

Wat is hier het sleutelwoord?

Verklaar het verschil in spreidingspatroon
van SEZ's in China en in India

1. China en India
2. spreidingspatroon
3. SEZ's
4. verklaar

Migranten in India wonen voornamelijk in bepaalde gebieden met een hoog positief migratiesaldo.
Beschrijf op twee schaalniveaus, het lokale schaalniveau en het nationale schaalniveau, waar zij voornamelijk wonen.

Dimensies

Wat is een officiële dimensie in ak-examens?

(er kunnen meerdere antwoorden goed zijn)

1. natuur
2. politiek
3. economie
4. cultuur / sociaal-cultureel

Hollywoodfilms zijn een belangrijk Amerikaans exportproduct. De export van Hollywoodfilms heeft niet alleen betrekking op de economische dimensie.
Geef aan
- op welke dimensie de export van Hollywoodfilms nog meer betrekking heeft;
- met welk begrip de wereldwijde invloed van Hollywoodfilms vanuit deze dimensie wordt aangeduid.

Wat is geen officiële dimensie in ak-examens?

(er kunnen meerdere antwoorden goed zijn)

1. natuur
2. politiek
3. werken
4. cultuur

In veel opkomende landen is de koffieconsumptie de laatste decennia toegenomen. Een oorzaak hiervan is de toename van de bevolking in deze landen.
Geef twee andere oorzaken van de toegenomen koffieconsumptie in opkomende landen, elk vanuit een andere dimensie.

Wat is een voorbeeld van de culturele dimensie?

1. In India is veel urbaan-rurale migratie
2. In India is er een democratie
3. in India worden veel talen gesproken
4. in India komt elke zomer de moesson

Alleen investeren in de aanleg van een goede infrastructuur is niet voldoende voor Afrikaanse landen om tot ontwikkeling te komen. Geef een demografische en een politieke verandering die in veel Afrikaanse landen nodig is om tot ontwikkeling te komen.

Wat is een voorbeeld van de politieke dimensie?

1. In India is veel urbaan-rurale migratie
2. In India is er een democratie
3. In India worden veel talen gesproken
4. In India komt elke zomer de moesson

India heeft een grote filmindustrie in Bollywood. Deze filmindustrie is veel groter dan die in China en ook veel eerder tot bloei gekomen.
Geef hiervoor een politieke reden.

Geef

Wat moet je doen bij een vraag die begint met geef?

1. een kort antwoord geven
2. een antwoord uit de bron halen
3. een antwoord in stappen geven
4. een antwoord met een reden geven

Gebruik de bron.
De bron toont de leeftijdsopbouw van de bevolking van Bolivia.
De leeftijdsopbouw van de bevolking van Nieuw-Zeeland wijkt af van die van Bolivia.
Geef twee verschillen tussen de leeftijdsopbouw van de bevolking van deze twee landen.

De volgende vragen komen uit het examen 2016, tweede tijdvak

Wat voor soort vragen gaat het vaak om bij een vraag die begint met geef?

1. een redenering met stappen
2. een redenering zonder stappen
3. een lang antwoord waar heel veel in staat
4. een kennisfeit (memoriseren)

Bollywoodfilms worden niet alleen in bioscopen in Azië gedraaid,
maar ook in bioscopen in een aantal westerse landen (zie de bron).
Geef aan
- in welke twee westerse landen de meeste Bollywoodfilms worden
gedraaid;
- waarom juist in die landen veel Bollywoodfilms worden gedraaid.

Hoe bereid je geef-vragen voor?

1. stampen
2. duwen
3. slaan
4. redeneren

Het Amerikaanse mijnbouwbedrijf Freeport-McMoRan heeft van de regering
van Indonesië een vergunning gekocht om ertsen uit de Grasbergmijn te winnen.
Geef twee redenen waarom de regering van Indonesië deze vergunning verkocht
aan een buitenlands bedrijf en niet aan een Indonesisch bedrijf.

De volgende vraag komt uit het examen 2014, 1e tijdvak

Leg uit

Wat moet je altijd doen bij een
leg-uit-vraag?

1. je mening toelichten
2. denkstappen geordend opschrijven
3. een feit geven
4. oorzaak en gevolg benoemen

De BRIC-landen kennen de laatste jaren een snel groeiende economie. De economie in veel traditionele centrumlanden groeit de laatste jaren echter niet of nauwelijks.
Eén van de oorzaken voor die niet of nauwelijks groeiende economie is de demografische situatie in deze landen.
Leg uit dat de demografische situatie in veel traditionele centrumlanden niet gunstig is voor economische groei.
Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Welke woorden mogen nooit ontbreken aan het begin of einde van een leg-uit-antwoord?

1. verklaring en beschrijving
2. eerst dit en later dat
3. daarom en hierom
4. oorzaak en gevolg

Beredeneer

Waar gaat het om bij beredeneervragen?

1. het goed geleerd hebben
2. verschillen kunnen aangeven
3. stappen in een logische volgorde
4. wisselen van analyseniveau

Japan en Brazilië zullen tussen 2015 en 2040 een andere bevolkingsontwikkeling tonen. Dit wordt o.a. veroorzaakt door het verschil in leeftijdsopbouw. Beredeneer dat dit verschil bijdraagt aan de andere economische ontwikkeling.

Hoeveel stappen moet je noemen bij een 3-punten vraag?

1. 1
2. 3
3. 2
4. geen

Lee Cooper Jeans heeft ook een internetwinkel (webshop). Beredeneer hoe deze internetwinkel van invloed is op het verzorgingsgebied van Lee Cooper Jeans waar de klanten vandaan komen.