DRUKTECHNIEKEN Les 3: Melkpakdruk
1 / 17
Lesduur is: 45 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Niveau: Gevorderd
Duur: 45 minuten
Doelgroep: Voortgezet Onderwijs - Leerjaar 5 & 6
Slide 2 - Tekstslide
In de les melkpakdruk gaan de leerlingen een diepdruk maken met behulp van een melkpak. In het karton van het melkpak krassen de leerlingen een afbeelding die ze later afdrukken. Deze druktechniek wordt ook wel diepdruk genoemd omdat het dieper gelegen deel wordt afgedrukt. De leerlingen maken deze les kennis met de druktechniek diepdruk, leren wat verschillende arceringen zijn en hoe ze deze in kunnen zetten in een kunstwerk.
Slide 3 - Tekstslide
Leg uit wat een diepdruk is. Het dieper gelegen deel druk je af. In het geval van een ets maak je als het ware kleine geultjes, waar je verf in stopt. Deze druk je dan vervolgens af. Hiervoor is meer kracht nodig tijdens het afdrukken dan bijvoorbeeld voor een hoogdruk (stempel of linosnede).
Slide 4 - Tekstslide
Vraag aan de leerlingen of ze de man op rechts herkennen.
Rembrandt van Rijn maakte veel gebruik van de diepdruk techniek etsen.
Rembrandt van Rijn maakte veel gebruik van de diepdruk techniek etsen.
Rembrandt van Rijn, Zelfportret met Saskia, 1636
Slide 5 - Tekstslide
Leg uit wat een arcering is.
Slide 6 - Tekstslide
Laat verschillende soorten arceringen zien en leg uit hoe de leerlingen deze kunnen maken. Eventueel zou je de leerlingen hier even mee kunnen laten oefenen door bijvoorbeeld met potlood 5 verschillende arceringen op papier te tekenen.
Slide 7 - Tekstslide
Vertel dat Rembrandt gebruik maakt van verschillende arceringen om diepte en beweging in zijn werk te creëren. Op deze afbeelding zie je dat goed terug in de lucht en bij de bomen en het gras.
Rembrandt van Rijn, De drie bomen, 1643
Slide 8 - Tekstslide
Leg de opdracht uit aan de hand van de verschillende stappen.
Slide 9 - Tekstslide
Een voorbeeld ter inspiratie.
Slide 10 - Tekstslide
Laat de leerlingen een schets maken die ze willen afdrukken. Je kan de leerlingen qua onderwerpkeuze volledig vrij laten, hier een thema aan hangen (bijvoorbeeld: natuur, cultuur of beweging) of een gerichte opdracht geven als: Ontwerp een landschap uit de 19e, 21e of 23e eeuw. Laat de leerlingen bij het maken van de schets al nadenken over welke arceringen ze willen gebruiken in hun werkstuk. Waar mogelijk is het fijn als de leerlingen al op ware grote schetsen. Gebruiken ze dus een 1 liter pak, dan wordt hun schets ongeveer van A5 formaat.
Slide 11 - Tekstslide
Laat de leerlingen hun opengeknipte melkpak eerst grondig schoonmaken met afwasmiddel en daarna ontvetten met azijn. Het makkelijkst is om het azijn op een doek of tissue te doen en daarmee de zilveren kant / binnenkant van het melkpak grondig af te nemen. De buitenkant hoeft niet zo grondig schoongemaakt te worden. Maak het melkpak goed droog voordat je verder gaat.
Slide 12 - Tekstslide
Laat de leerlingen hun ontwerp met de spijker in het melkpak krassen. Hiervoor mogen ze de scherpe kant van de spijker gebruiken en best wel wat kracht zetten. Hoe dieper de geul voor de inkt/verf, hoe scherper de afdruk wordt. Stimuleer de leerlingen om gebruik te maken van verschillende arceringen om diepte, beweging en contrasten te creëren in hun werkstuk.
Slide 13 - Tekstslide
Laat de leerlingen voordat ze verder gaan eventueel een schort aantrekken en de tafel afdekken met kranten. Als de leerlingen hun hele ontwerp in het melkpak hebben gekrast is het tijd om het ontwerp af te drukken. Laat de leerlingen eerst een krant tot kleine stukken scheuren van maximaal A4 formaat. Vervolgens mogen ze wat verf/inkt op hun ingekraste melkpak doen. Qua hoeveelheid kun je een druppel ter grootte van een euromunt als richtlijn aanhouden. Vervolgens mogen ze deze verf inmasseren in hun werkstuk met het krantenpapier. Het makkelijkst is om een prop te maken van het krantenpapier en deze net zo lang over het werkstuk te wrijven totdat er in alle krassen verf zit. Hoe langer de leerling masseert, hoe warmer de verf wordt en hoe makkelijker deze in de krassen vloeit. Vervolgens mogen de leerlingen hun werkstuk zo schoon mogelijk maken met krantenpapier. Zorg ervoor dat er geen inkt/verf meer zit op de gedeeltes die je niet af wil drukken. Alles waar niet in gekrast is moet dus weer zilverkleurig worden.
Slide 14 - Tekstslide
Laat de leerlingen het papier waarop ze mogen afdrukken licht vochtig maken. Door de vochtigheid stroomt de verf makkelijker van het ingekraste melkpak naar het papier. Dit kunnen de leerlingen doen door het papier even onder de kraan te houden of even in een bak met water te leggen. Let erop dat het papier niet kletsnat is. Vervolgens mag het melkpak ondersteboven, dus met de ingeinkte kant richting het papier, op het papier gelegd worden. Mocht er een etspers aanwezig zijn dan mag dit geheel door de etspers heen gehaald worden. Is er geen etspers aanwezig dan mogen de leerlingen met een handwrijver of de bolle kant van een lepel stevig over het melkpak heen wrijven of met een deegroller een aantal keer eroverheen rollen. Zorg ervoor dat de leerlingen hierbij flink kracht zetten.
Slide 15 - Tekstslide
Bespreek het gemaakte werk door met de leerlingen in te gaan op wat er allemaal te zien is. Welke arceringen zijn er gebruikt? Welk effect geeft dat in het beeld? Wat was er pittig bij het maken van de afdrukken? Zijn de leerlingen tevreden of wat zouden ze een andere keer anders doen?
Slide 16 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Link
Meer lezen over de etsen van Rembrandt? Klik op de volgende link.
