6.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 6.2 Populaties

Voorkennisvragen

1. Hoe wordt bepaald of twee individuën behoren tot dezelfde soort?

2. De wetenschappelijke naamgeving van het zeepaardje is Hippocampus abdominalis. Onder welk geslacht vallen deze zeepaardjes?

Programma 18-3

• Leerdoelen par 6.2
• Uitleg par 6.2
• Zelfstandig werken
• Gezamenlijk afsluiten

Leerdoelen par 6.2

• Je kunt uitleggen hoe de grootte van een populatie wordt beïnvloed door omgevingsfactoren.
• Je past methoden toe om een populatiegrootte te bepalen.
• Je kunt voorbeelden geven van natuurbeheer om populaties gezond te houden.

Wat is een populatie?

De hoeveelheid individuen van een bepaalde soort in een (begrensd) gebied.

Populatiegrootte

Voedsel

Leefruimte

Nestgelegenheid

Populatiegrootte

Wat bepaalt hoe groot een populatie in een bepaald gebied kan worden?

Er is altijd een beperkende factor:

Nestplaatsen, beschutting, voedsel, roofdieren.

Biotisch/ abiotisch

Populatiegrootte

Populatiedichtheid - konijnen?

Wat is de populatiedichtheid van de konijnen?

1. 3,5 konijnen
2. 7 konijnen
3. 3,5 konijnen /km2
4. 7 konijnen /km2

Populatiegrootte bepalen

De populatiegrootte bepalen kan op twee manieren:

• Schatten op basis van waarnemingen
• Vangst - terugvangst methode

Schatten

Vangst - terugvangst

Vangst - terugvangst

Vangst - terugvangst

Vangst - terugvangst

n1

n2

n3

N = (n1 x n2) / n3

Vangst - terugvangst

n1

n2

n3

N = (n1 x n2) / n3

Veranderingen in populaties

Sterfte en migratie worden beïnvloed o.a. door intraspecifieke competitie (om ruimte/ eten / schuilplekken)

Competitie omhoog, dan:

overlevingskans omlaag/ sterftecijfer omhoog

emigratie omhoog/ immigratie omlaag

Competitie omlaag, dan:

Overlevingskans omhoog/ sterftecijfer omlaag

emigratie omlaag/ immigratie omhoog

Natuurbeheer in Nederland

Waarom is wildbeheer/natuurbeheer nodig?

• overleg samen met je buurman of -vrouw en benoem drie redenen om natuurgebieden in Nederland actief te beheren

Populatiegrootte De Hoge Veluwe

Natuurbeheer in Nederland

Waarom is natuurbeheer nodig?

1. Mensen houden van natuur (wandelen, mountainbiken)
2. Mensen verdienen aan natuur (toerisme, bosbouw, visserij)
3. Mensen zijn afhankelijk van natuur (bestuiving van fruitbomen)
4. Mensen zijn verantwoordelijk voor natuur (wildbeheer De Hoge Veluwe)
5. Menselijke activiteit bedreigt de natuur (biodiversiteit neemt af)

Gidssoorten

'We kunnen niet door de ogen van alle honderden diersoorten in Amersfoort kijken of ons inleven in alle planten die hier groeien. Dat hoeft ook niet. We hebben soorten geselecteerd die model kunnen staan voor een hele groep van soorten die vergelijkbare eisen stelt aan hun leefgebied.'

Oostvaarders plassen

Oostvaarders plassen

Uit rapport staatsbosbeheer:

Natuurbeheer in Nederland

Herintroductie bever (1988)

Ontsnippering

Leerdoelen par 6.2

• Je kunt uitleggen hoe de grootte van een populatie wordt beïnvloed door omgevingsfactoren.
• Je past de vangst-terugvangst methode toe om een populatiegrootte te bepalen.
• Je kunt voorbeelden geven van natuurbeheer om populaties gezond te houden.

Zelfstandig werken

Lees par 6.2 en maak de opdrachten: 13, 14, 15, 17, 18, 21, 22

Rekenvraag (deel 1)

Mario vangt in de visvijver de eerste keer 37 stekelbaarsjes, die hij allemaal markeert met een groene stip. Vervolgens laat hij de dieren vrij. 

Een week later vangt hij 44 vissen, waarvan er 2 een stip hebben.

Hoe groot is de populatie stekelbaarsjes in de vijver?

Hoe groot is de populatie stekelbaarsjes in de vijver?

Rekenvraag (uitwerking)

Mario vangt in de visvijver de eerste keer 37 stekelbaarsjes, die hij allemaal markeert met een groene stip. Vervolgens laat hij de dieren vrij. 

Een week later vangt hij 44 vissen, waarvan er 2 een stip hebben.

Hoe groot is de populatie stekelbaarsjes in de vijver?

De formule is N = (n1 x n2) / n3 , in dit geval 37 x 44 / 2 = 418 stekelbaarsjes

Rekenvraag (deel 2)

Stekelbaarsjes met een groene stip vallen echter eerder op voor hun roofdier (de snoek), waardoor ze sneller opgegeten worden. In de vorige vraag was een populatie berekend van 814 stekelbaarsjes. 

Je vangt weer 44 stekelbaarsjes waarvan 2 met een groene stip. Zal de werkelijke populatie stekelbaarsjes groter, gelijk aan of kleiner zijn dan 814 stekelbaarsjes?

Zal de werkelijke populatie stekelbaarsjes groter, gelijk aan of kleiner zijn dan 814 stekelbaarsjes?

1. groter
2. gelijk aan
3. kleiner

Rekenvraag (uitwerking)

Want: aantal stekelbaarsjes is (37 x 44) / 2 = 814

Maar een deel van gemerkte stekelbaarsjes is opgegeten door de snoeken dus de '2' is te laag.

 

(37 x 44) / >2 is minder dan 814, dus de populatie is kleiner.

Hoe tevreden ben je met de instructie
(uitleg) van par 6.2?

😒🙁😐🙂😃

Werd je tijdens de instructie gevraagd om actief mee te denken?

1. Ja
2. Nee
3. Deels

Welke van de onderstaande leerdoelen zijn volgens jou bereikt? Vul alleen het nummer in.

1. Je kunt uitleggen hoe de grootte van een populatie wordt beïnvloed door omgevingsfactoren.
2. Je past de vangst-terugvangst methode toe om een populatiegrootte te bepalen.
3. Je kunt voorbeelden geven van natuurbeheer om populaties gezond te houden.

Hoeveel opdrachten heb je gemaakt tijdens het zelfstandig werken?

1. <5 opdrachten
2. 5-10 opdrachten
3. >10 opdrachten