6.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.2 Populaties

6.2 Leerdoelen

1. Je past methoden toe om een populatiegrootte te bepalen.

2. Je herkent de invloed van een beperkende factor op de populatiegrootte en legt uit wat de relatie is tussen de draagkracht van het gebied en de populatiegrootte.

3. Je herkent hoe natuurbeheerders populatiegroottes beïnvloeden.

Wat is een populatie?

De hoeveelheid individuen van een bepaalde soort in een gebied.

Populatiegrootte

Roofdieren

Voedsel

Competitie

Populatiegrootte

Wat bepaalt hoe groot een populatie in een bepaald gebied kan worden?

De beperkende factor --> De factor die zorgt dat een populatie niet verder kan groeien. Bijvoorbeeld:

Voedsel, nestplaatsen, beschutting, roofdieren.

Beperkende factoren kunnen uit de levende natuur komen (biotische factoren) en uit de levenloze natuur (abiotische factoren).

Draagkracht

De draagkracht is de maximale populatiegrootte waarvoor in een gebied voldoende voedsel, schuil- en nestplaatsen zijn. 

Beperkende factoren remmen de populatiegroei waardoor deze onder de draagkracht blijft

Draagkracht

Draagkracht

Opdrachten

16, 17 en 18 blz. 188

Populatiegrootte

Populatiedichtheid - konijnen?

Wat is de populatiedichtheid van de konijnen?

1. 3,5 konijnen
2. 7 konijnen
3. 3,5 konijnen /km2
4. 7 konijnen /km2

Populatiegrootte bepalen

-Tellen

-Schatten

-Vangst - terugvangst methode

Tellen

Schatten

Vangst - terugvangst

Vangst - terugvangst

Vangst - terugvangst

Vangst - terugvangst

Stap 4: Rekenen

De verhouding tussen totaal aantal gemerkte dieren (M) en de totale populatie (A), is gelijk aan de verhouding aantal gemerkten 2e vangst (Gm) en gevangen dieren (G) bij 2e vangst.

​A​​M​​=​G​​Gm​​

Vangst - terugvangst

Stap 4: Rekenen 

Aantal gemerkten dieren (M) = 9

Aantal gevangen dieren (G) = 8

Aantal gemerkten 2e vangst (Gm) = 2

Populatiegrootte?

Rekenvraag

Mario vangt in de visvijver de eerste keer 37 stekelbaarsjes, die hij allemaal markeert met een groene stip. Vervolgens laat hij de dieren vrij.

Een week later vangt hij 44 vissen, waarvan er 2 een stip hebben.

Hoe groot is de populatie stekelbaarsjes in de vijver?

Hoe groot is de populatie stekelbaarsjes in de vijver?

Rekenvraag

Stekelbaarsjes met een groene stip vallen echter eerder op voor hun roofdier (de snoek), waardoor ze sneller opgegeten worden.

In de vorige vraag was een populatie berekend van 814 stekelbaarsjes. 

Je vangt weer 44 stekelbaarsjes waarvan 2 met een stip.

Zal de werkelijke populatie stekelbaarsjes groter, gelijk aan of kleiner zijn dan 814 stekelbaarsjes?

Zal de werkelijke populatie stekelbaarsjes groter, gelijk aan of kleiner zijn dan 814 stekelbaarsjes?

1. groter
2. gelijk aan
3. kleiner

Rekenvraag

Want:

aantal stekelbaarsjes is 37*44/2 = 814

Maar die 2 is eigenlijk te laag.

37*44/>2 is kleiner dan 814.

Te hoog of te laag?

- Door het merken zijn de padden minder mobiel en blijven ze dichter in de buurt van de vangplek.

- Door het merken zijn de konijnen schuwer geworden.

- Door het merken gaat een deel van de salamanders dood.

Veranderingen in populaties

Sterfte en migratie worden beïnvloed o.a. door intraspecifieke competitie (competitie om ruimte/ voedsel)

--> Competitie omhoog:

overlevingskans omlaag/ sterftecijfer omhoog

emigratie omhoog/ immigratie omlaag

--> Competitie omlaag:

Overlevingskans omhoog/ sterftecijfer omlaag

emigratie omlaag/ immigratie omhoog

Oostvaarders plassen

Oostvaarders plassen

Uit rapport staatsbosbeheer

Natuurbeheer

Herintroductie otters

Ontsnippering

Opdrachten

21 en 22 blz 190