Zelfzorg aambeien

• zelfzorg
• MBO
• Studiejaar 1

Zelfzorg aambeien

Wat zijn aambeien (hemorroïden)?

aambeien zijn uitstulpingen van het slijmvlies aan de binnenkant van de darm, vlak voor de anus.

Klachten

• Helderrood bloed op ontlasting, toiletpapier of in toiletpot
  
• Soms jeuk en een branderig gevoel
  
• Soms lekkage van een beetje ontlasting
  
• Soms uitpuilen van een aambei
  
• Soms pijn tijdens of na de stoelgang

Aambeien verdwijnen meestal binnen enkele weken vanzelf. 

Aambeien ontstaan door hoge druk rond de anus. De druk kan het gevolg zijn van hard persen (zoals bij harde ontlasting of een bevalling), van zwangerschap of van langdurig hoesten

Aanvulling WHAM-vragen

W: voor wie is het advies bedoeld?

• volwassenen vanaf 50 jaar: vaak is verstopping de oorzaak, maar bij bloed in de ontlasting kan er ook sprake zijn van onderliggende problematiek (darmkanker, darmontsteking, enz)
• Verstopping met als gevolg aambeien komt vaak voor bij ouderen doordat ze minder actief zijn, minder vezels eten en minder drinken
• Zwangere vrouw: Je kunt tijdens de zwangerschap aambeien krijgen doordat de hormoonhuishouding verandert. Er gebeuren dan allerlei dingen tegelijk. De ontlasting wordt vaak wat harder, zodat je meer moet persen. Tegelijk veroorzaakt de groei van de baby druk op het bekken en de darmen

H: Hoelang heeft de klant al klachten?

Beginnende aambeien kunnen van tijdelijke aard zijn. Wanneer de juiste maatregelen worden genomen, verdwijnen ze spontaan (vezelrijke voeding, voldoende vocht inname, voldoende beweging, naar de wc bij aandrang)

Langdurige verstopping kan klachten van aambeien verergeren

A: Welke actie heeft de klant al ondernomen?

Als de patiënt al zinvolle maatregelen heeft genomen gedurende 2 weken

• bestrijden van harde ontlasting of eventuele verstopping 
• lokale behandeling van pijn en jeuk 

dan de patiënt doorsturen naar de huisarts

Bijwerkingen medicijnen:

• medicatie met bijwerking verstopping (verapamil, opioïden, ijzerpreparaten) 
• door het gebruik van antistollingsmiddelen (acenocoumarol, fenprocoumon of acetylsalicylzuur) kunnen aambeien langer blijven bloeden.

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

• Als de klacht(en) al 2 weken of langer bestaan.
  
• Bij bloed of slijm vermengd met ontlasting.
  
• Als er een uitstulping bij de anus erg gezwollen is en veel pijn doet.
  
• Als de patiënt een uitstulping voelt maar twijfelt of dit een aambei is.
  
• Als de patiënt  pijn of problemen met de ontlasting blijft houden terwijl hij de adviezen al heeft opgevolgd.
  
• Bij buikpijnklachten en plotselinge of geleidelijke verandering van de stoelgang.

Medicamenteus advies

Eerste keusmiddelen (alleen bij pijn/jeuk tijdens de ontlasting)

• Vaselinecetomacrogolcrème FNA
• Zinksulfaatvaselinecrème 

Werken beschermend en jeukstillend

Tweede keusmiddel (alleen bij pijn/jeuk tijdens de ontlasting)

• Zinkoxide zetpillen (gaat voorbij de aambei dus minder effectief)
• Na elke stoelgang 1 zetpil inbrengen

Zinkoxide zetpillen werken licht adstringerend: 

Adstringentia zijn stoffen die in de geneeskunde worden gebruikt om verlies van bloed, slijm en andere lichaamsvloeistoffen tegen te gaan (effect: samentrekken bloedvaten zodat het bloed er niet door kan)

Eerste keusmiddelen (bij voortdurende pijn en/of jeuk)

• Lidocaïnevaselinecrème FNA
• Zinksulfaat crème 
• Lidocaïne met zinkoxide en bismuthsubnitraat in vette zalf, spécialité is Theranal (Theranal mag tijdens de zwangerschap of periode van borstvoeding niet geadviseerd worden als zelfzorg) 

lidocaïne werkt jeuk en pijnstillend

zinksulfaat werkt licht adstringerend en jeukstillend

de vette basis vormt een beschermend laagje in het anale kanaal en op de huid rond de anus

Tweede keusmiddel (bij voortdurende pijn en/of jeuk)

• Lidocaïne met zinkoxide en bismutsubnitraat zetpillen, spécialité is Theranal zepillen. (Theranal mag tijdens de zwangerschap of periode van borstvoeding niet geadviseerd worden als zelfzorg)

Huiswerk

• doorlezen standaard aambeien
• maken opdracht aambeien (blz 46)