Poëzie: stijlfiguren

Lesdoel

Je weet op het einde van de les wat stijlfiguren zijn en je kent drie in het bijzonder.

Welke twee begrippen hebben we de vorige les besproken?

Welk rijmschema hoort bij dit rijmpje?
Lientje leerde Lotje lopen
langs de lange Lindenlaan
maar toen Lotje niet wou lopen
toen liet Lientje Lotje staan.

1. AABB
2. ABAB
3. ABCD
4. BBAA

Stijlfiguren

Net als in het gewone taalgebruik kom je in gedichten vaak stijlfiguren tegen, zoals tegenstelling, herhaling, opsomming en overdrijving. In het Latijn (voor vwo) wordt dit antithese, repetitio, enumeratie en hyperbool genoemd.

Tegenstelling

Een voorbeeld van een tegenstelling is:

Rozen verwelken

Schepen vergaan

Maar onze vriendschap

Blijft altijd bestaan

Herhaling

Als een dichter een woord of woordgroep herhaalt om daarop nadruk te leggen, spreken we van een herhaling. Bijvoorbeeld:

O als ik dood zal, dood zal zijn

Kom dan en fluister, fluister iets liefs (J.H. Leopold)

opsomming

Je spreekt van een opsomming als er ten minste drie delen van iets genoemd worden. Bijvoorbeeld:

Iedere maandag half negen – zomer, herfst, winter, lente – zwemmen (Leendert Witvliet)

Bij een overdrijving drukt de dichter zich met opzet overdreven krachtig uit. Bijvoorbeeld:

Maar ik had niks te doen en verveelde me dood (Ted van Lieshout)

Zelfstandig werken

Maken opdracht 2 op bladzijde 165

Zoek een gedicht waar minstens een van de twee stijlfiguren herhaling, tegenstelling en opsomming.