H1 scheikunde een wetenschap

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Nask 2    Hst 1: Scheikunde een wetenschap

Belangrijke afspraken vooraf:

-  altijd bij je:  Binas , boeken, aantekenschrift, rekenmachine+ geo, mobiel (bij aanvang les in telefoonzak maar vaak nodig bij lesson up)

- koppelen digiboek voor digitale hw  https://drive.google.com/file/d/1nqzoRZLCvsfwZnINzuxp17P1kWPpMpus/view?usp=sharing

- hw in som, materialen en opdrachten in classroom (accepteer uitnodiging)

-  lessen vaak via lessonup:  noteer de code van jouw klas in wb en meld aan!

Scheikunde waar denk je aan

1. scheikunde: bestudeert hoe stoffen door omstandigheden kunnen veranderen in andere stoffen 
2. biologie:  bestudeert  levende natuur
3. natuurkunde: bestudeert verschijnselen in natuur zoals:
   licht, geluid, elektriciteit, weer, bewegen enz
4. vaak overlappen deze vakgebieden elkaar

(Natuur)wetenschap: objectief (=eerlijk) onderzoek (via metingen) naar alle wezens, voorwerpen, processen en verschijnselen die in de natuur waarneembaar zijn

Stappenplan wetenschappelijk onderzoek:

1. Onderzoeksvraag: wat wil je onderzoeken
   
2. Hypothese: wat denk je dat de uitkomst is
3. Uitvoering: is gegevens verzamelen
4. Conclusie: klopt je hypothese of niet
5. Discussie: had iets beter gekund?
   
6. Vervolgonderzoek: Zijn er nieuwe vragen? Ja--> begin opnieuw bij stap 1

• gebruik je zintuigen en/of meetinstrumenten
• zo zorgvuldig mogelijk: de 3 W's:
     - wat gebeurt er?
     - waar/wanneer gebeurt het?
     - met welke stof? 
  
• objectief (dus niet: het ruikt vies/ het smaakt lekker)

Het ziet er vies uit =           noteer altijd duidelijk waar het over gaat

Waarnemen: tijdens het onderzoek moet je goed kunnen waarnemen. Bij natuurkunde gebruik je hiervoor meetinstrumenten.

Altijd passend bij onderzoeksvraag

• lees het doel/onderzoeksvraag
• waarnemingen (=data verzamelen) én  theorie met elkaar in verbinden  (wat weet je al? wat zegt  deze waarnemingen je? )= analyseren
• Leg uit met woorden als:
   .....dus.....;.......want...;....omdat.....
• gebruik jouw waarnemingen
  

conclusie trekken, 

waar moet je op letten?

Stofeigenschappen

als je wilt weten welke stof het is, of bijvoorbeeld of er een nieuwe stof ontstaan is, dan moet je goed kunnen waarnemen. Je gaat dan letten op de meest kenmerkende stofeigenschappen.

Om mensen te waarschuwen voor gevaarlijke stofeigenschappen gebruiken we gevarensymbolen of pictogrammen

hw voor les 2: 

• accepteren uitnodiging classroom
• koppelen digitale werkboek en filmpje bekijken van hoe het werkt (staan in de classroom)
• hst 1.1 leren en maken in je digiboek: opg 2, 5,6,8 (alleen 8 in je schrift), 10,11, 15 t/m 19 (inclusief nakijken!/controleren)
• wat je niet snapt noteer je in je schrift, inclusief de uitleg!
• Einde les 1

les 2 "thuiswerk les"

1. bekijk deze opgenomen les die ik in de classroom bij schoolwerk hst 1 (= zelfde als de link in som) heb klaargezet.
2. Op maandag 7 sept zie je in de classroom bij hst 1 ook de uitwerkingen met uitleg van de moeilijkste huiswerkopdrachten. Bekijk dat goed. 
   
3. Heb je daarna nog vragen over de lesstof, noteer dat in het vragenformulier van hst 1 bij schoolwerk . 
4. uitleg par 2 t/m slide 17 
   
5. hw voor donderdag: maken test jezelf 1.1 in je digiboek
   +leren par 1.2 noteer wat je nog niet snapt van 1.1 en/of 1.2 ook in de classroom

huiswerktijd

hw voor donderdag: maken test jezelf 1.1 in je digiboek
+leren par 1.2 noteer wat je nog niet snapt van 1.1 en/of 1.2  in de classroom in het vragenformulier.

Einde les 2

les 3 "thuiswerkles": filmpje

• hw was maken: maken test jezelf 1.1 (digiboek) leren par 1.2 noteer vragen in de classroom in het vragenformulier.
• Veel mensen hebben dit nog niet (digitaal) gedaan, ook de lessonup lessen zijn weinig bekeken en het vragenformulier in classroom is nog niet gebruikt.
• bespreken hw vorige lessen 
• uitleg via lessonup van par. 2

Kenmerk: de stofeigenschappen van de onderzochte stof veranderen niet  (blijvend).Enkele voorbeelden: 

•  Het kloppen van slagroom (er gaat lucht tussen de roomdeeltjes zitten maar het blijft room, de smaak verandert niet. Na verloop van tijd zakt de slagroom in als de lucht eruit verdwijnt)
  
• Faseovergangen zoals het bevriezen(= stollen) van water (het vloeibare water wordt vast dus ijs als je het afkoelt tot onder 0 graden, maar de stof blijft water. Het smelt weer bij opwarmen.
  
• Het scheuren van papier (als je het papier scheurt verandert de vorm wel, maar beide helften blijven papier). 

 

Natuurkunde onderzoekt verschijnselen in de levenloze natuur, b.v. elektriciteit, straling, warmte, licht, magnetisme en elektriciteit 

Natuurkunde?
Kenmerk stofeigenschappen veranderen niet blijvend

• blijvende verandering van stofeigenschappen(andere kleur, structuur, dichtheid ) b.v.  koken van voedsel 
• onverwachte faseovergangen (die niet terug te draaien zijn) b.v. eitje bakken. Het eiwit was vloeibaar,
  wordt vast door hitte (i.p.v. verdampen) dat noemen we stollen maar het en blijft na afloop vast dus is hier niet een faseovergang
• ontstaan van gassen,  rook (= nieuwe stof) b.v bij verbranden papier
• ontstaan van  geluid, licht, (b.v. bij vuurwerk afsteken)

wanneer is het nu SCHEIKUNDE? =  chemische reactie  

Beginstoffen verdwijnen en nieuwe stoffen ontstaan. 

Te herkennen aan:  

huiswerktijd
hw voor maandag:

• leren par. 1 + 2 en maken in je digiboek 25,26, 29 t/m 37
• noteer wat je nog niet snapt van 1.1 en 1.2  in het vragenformulier dat in de classroom staat bij hst 1.

Einde les 3

les 4 via filmpjes

• hw was maken: leren par. 1 + 2 en maken in je digiboek 25,26, 29 t/m 37 (vragen in de classroom in het vragenformulier)
• bespreken hw vorige lessen 
  
• uitleg via lessonup van par. 3

zuivere stof/mengsels herkennen aan faseovergang

1. zuiver: stof is  1 soort moleculen
2. heeft daarom een smeltpunt (= stolpunt) en kookpunt 
3. verschilt per stof ( Binas tabel 15 )
4. mengsels bestaan uit meerdere soorten moleculen en hebben daardoor een smelt- en kooktraject (= temp niet constant bij faseovergang)

Regen/sneeuw is zuiver water en  smeltpunt 0 C en kookpunt 100 C

Rivierwater/zeewater en kraanwater zijn mengsels (behalve water zitten er allerlei zouten en andere stoffen in opgelost).

Deze "soorten water" hebben dus smelt- en kooktrajecten

huiswerktijd
hw voor donderdag:

• leren par. 3 
• maken in digiboek 41,42,43,46 (46  wel in je schrift of werkboek) 47 t/m 50 
• lessonup les terugkijken klascode 3 mnsk21= wqvyx voor
  3mnsk23 = suvmy

Einde les 4

les 5 via filmpje(s)

• hw was: 41,42,43,46 (46 wel in je schrift of werkboek) 47 t/m 50 (bespreken moeilijke opdrachten?)
• uitleg par 3 via filmpje en lessonup
• zelfstandig werken aan huiswerk: leren par 4 en maken 53,56,57,59, 60,61,63,65 

programma 13 sept Cl 4 

• vragen hw
• uitleg nieuwe stof
• hw volgende week maandag: goed leren!!! par 1 tot en met 3 bekijk de lesson up les t/m lesstof paragraaf 3 en maken t/m 47
  

programma 13 sept Cl 3 

• vragen hw
• uitleg nieuwe stof
• hw volgende week vrijdag: goed leren!!! par 1 tot en met 4 bekijk de lesson up les t/m lesstof paragraaf 3 en maken t/m 50 en 53 t/m 56
  

• zuivere stof bestaat uit 1 soort deeltjes (moleculen)
• heeft daarom smeltpunt + kookpunt
• temperatuur constant bij faseovergang

• mengsels bestaan uit meerdere stoffen door elkaar heen 
• hebben daarom een smelt- en kooktraject
• temperatuur niet constant bij faseovergang

Zuivere stoffen                        en        Mengsels               

Mengsels kun je scheiden

je maakt gebruik van verschil in stofeigenschappen

b.v. zoutwater indampen (= opwarmen tot het water kookt):  omdat het kookpunt van zout veel hoger is verdampt het zout niet mee.

Van de mengsels die volgen moet je weten: 

• de namen,
• kenmerken, 
• scheidingsmethodes (+opstelling) en hoe noem je stof die overblijft enz.
• op basis van welk verschil in stofeigenschappen werkt deze scheiding

Mengsels kun je scheiden

je maakt gebruik van verschil in stofeigenschappen

zelf aan het werk!

Maak nu opgave :

• 53,56,57,59, 60,61,63,65
• bekijk daarna de uitwerkingen van vorige hw zie bijlage in som
• hw  leren par 4 en afmaken bovenstaande opdrachten!
• Einde les 5

les 6 programma 

• uitleg nieuwe lesstof via filmpje +bespreken hw 
• quiz om te testen wat jullie nu al weten
• hw donderdag=  leren par 4 en 5 maken 76 t/m 83 en test jezelf 1.5 . Noteer dat nu (Je krijgt feedback over je sterke en zwakke punten, noteer die punten in jouw schrift) 
• (je bouwt met de test jezelf opdrachten jouw eigen unieke oefentoets voor dit hoofdstuk)

chemische reacties

de moleculen uit de beginstof(fen) worden afgebroken en er worden nieuwe moleculen opgebouwd.

beginstof(fen)--> eindproduct(en)

chemische reacties kun je herkennen aan:

• blijvende verandering van stofeigenschappen (dus geen fase overgangen) want er zijn nieuwe stoffen gevormd
• ontstaan warmte
• ontstaan van licht
• ontstaan van geluid
• onverwachte faseovergangen (b.v. stollen eiwit )

soorten  reacties: grofweg bestaan er 3 soorten reacties:

1. ontledingsreactie:
   1 beginstof-> meer eindproducten  
2. verbrandingsreactie:  beginstof+zuurstof-> eindproduct(en) 
3. overige vormingsreacties: minstens 2 beginstoffen --> 1 of meer eindproduct(en)
   

QUIZ: afspraken vooraf

•  open de lessonup app op je mobiel (download als je hem nog niet hebt )
• speel altijd onder je eigen naam (geen emoji's enz. Ik gebruik de resultaten bij ouderavonden en rap. vergaderingen)
• als het niet anders kan werk je met buurman en laat je dat mij weten. 
• tijdens de  hele quiz praat je niet (moet je overleggen met buurman dan wijs je jouw antwoord aan, ben je het niet eens kies je om de beurt)
• degene met de meeste goede antwoorden krijgt iets lekkers 

wat voor soort mengsel krijg je als je water met bruine suiker goed mengt?

1. een emulsie
2. een suspensie
3. een oplossing
4. een extract

Welke van onderstaande mengsels is een emulsie

1. Zeewater
2. Mayonaise
3. jus d'orange
4. Koffie

Als een oplossing geen kleur heeft, dan heet dit:

1. Doorzichtig
2. Kleurloos
3. Helder
4. Troebel

Welk van de volgende uitspraken over een mengsel is/zijn waar?

1. Een mengsel bestaat uit een soort molecuul
2. Een mengsel bestaat uit twee of meer soorten moleculen
3. Een mengsel heeft een kookpunt
4. Een mengsel heeft een kooktraject

Welke soort mengsels kun je scheiden door middel van filtratie?

1. Oplossingen
2. Suspensies
3. Emulsies

De scheidingsmethode extraheren berust op het verschil in:

1. Kookpunt
2. Deeltjesgrootte
3. Oplosbaarheid
4. Aanhechtingsvermogen

wat voor soort mengsel krijg je als je water met olijfolie goed mengt?

1. een oplossing
2. een suspensie
3. een emulsie
4. een extract

hoe hou je het mengsel van water met olijfolie goed gemengd?

1. gewoon laten staan
2. een kleurstof toevoegen
3. eiwit toevoegen
4. zeep toevoegen

programma 24 september

• Instap vraag 
  
• Zelf nakijken en verbeteren in stilte 10 min.
  
• Welke opgaves wil je nu nog besproken hebben?
• bespreken moeilijke opgaves
• boeken weg en oefenen voor de toets (netjes werken ivm nakijken)
• Hw is goed leren hst 1 en noteren wat je nog wilt vragen
• Toets valt in de activiteitenweek, ik weet nog niet op welke dag.
  
• Aanmelden lesson up met je eigen naam

Einde les 6 

hw donderdag= leren par 4 en 5 maken 76 t/m 83 en test jezelf 1.5 . Noteer dat nu (Je krijgt feedback over je sterke en zwakke punten, noteer die punten in jouw schrift) 

programma les 8: toets hst 1 op 8  okt

• uitdelen stencils + demo proeven
• bestuderen uitwerkingen in classroom 
  
• vragen hw ?
• hw is afmaken test jezelf .(Zorg dat je in je uitleg de geleerde begrippen toepast/gebruikt en dat je de formules beheerst, rekenopdrachten volledig uitschrijft: gegeven, gevraagd, oplossing enz.)
  
• Noteer wat jij nog wilt vragen in je schrift of in de classroom

programma les 9: toets hst 1 op 8  okt
wie kurzweill nodig?

• zelfstandig (chromebook) bestuderen rest uitwerkingen test jezelf  (classroom) 10 min. 
  
• noteren in vragenformulier (classroom)wat je besproken wilt hebben  (als er al een naam staat type je jouw naam erbij)
• bespreken meest gestelde vragen (chromebook dicht)  
• laatste 10 min. zelfstandig op chromebook test jezelf (wat je nog niet hebt van 1.1 t/m 1.5) daarna je eigen oefentoets maken 
• hw:  goed leren hst 1  (ma aanvang hst 2) + bijwerken hw indien nodig

Instapvraag

Je hebt zojuist een stuk geroosterd brood gezien en er is besproken wat dit allemaal met scheikunde te maken had. 

 

Bedenk nu zelf een voorbeeld van thuis dat met dit hoofdstuk te maken heeft (zuiver, mengsel, reactie, scheiden enz.) Noteer dit in je schrift en gebruik zoveel mogelijk scheikundige begrippen in je uitleg.