Bijzinnen benoemen 3GT

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vandaag

    Lesdoel

    Nakijken opdr. 1  

    Uitleg
    Oefenen
    Zelf aan de slag

Lesdoel

• Aan het eind van de les weet je dat je een bijzin, net als andere zinsdelen, kunt benoemen.
  

Bijzinnen benoemen

Een zinsdeel kan je uitschrijven tot een bijzin. Als je van een zinsdeel een bijzin kunt maken, dan kan je een bijzin ook vervangen door een zinsdeel.

• Wie deze bokswedstrijd wint, mag het opnemen tegen de wereldkampioen.
• De winnaar mag het opnemen tegen de wereldkampioen.
  

Welke voorkennis is nodig?

• Je kunt een hoofd- van een bijzin onderscheiden.

• Je weet hoe je de volgende (delen van) zinsdelen in een zin moet vinden:

• Onderwerp
• Naamwoordelijk gezegde
• Lijdend voorwerp
• Meewerkend voorwerp
• Voorzetsel voorwerp
• Bijwoordelijke bepaling
• Bijvoeglijke bepaling

Bijzin benoemen, waarom?

Bij zinsdelen kijk je naar de functie van een stukje zin, om beter te begrijpen wat er precies staat.

Voor het benoemen van bijzinnen is dit precies hetzelfde. Je leert dus te herkennen wat de functie is van de bijzin, waardoor je het geschrevene beter leert te begrijpen.

Tevens zorgt het ervoor dat je straks ook nog eens beter leert te formuleren.

Hoe benoem je een bijzin?  

1. Bepaal welke zin(nen) de bijzin is/zijn;
2. Vervang de bijzin voor één of een klein groepje woorden. Je plaatst dat woord in de hoofdzin;
   Bijv. woorden als: dat, wat, toen, daardoor, het, waardoor, met wie
   
   

Hoe benoem je een bijzin?  

3. Ontleed de nieuwe hoofdzin met daarin het door jou toegevoegde woord. Het zinsdeel wat jouw woord vervolgens is, is de naam van je bijzin.
Bijv: onderwerpszin, lijdendvoorwerpszin, bijwoordelijke bepalingszins, bijvoeglijke bepalingszin.

Nadat we ons gedoucht hadden, poetsten we onze tanden.

1. Bepaal de bijzin;
Nadat we ons gedoucht hadden

2. Vervang de bijzin voor een woord en plaats deze in de hoofdzin;
Nadat we ons gedoucht hadden = Toen            
       *Toen poetsten we onze tanden.

Stappenplan bijzin benoemen

1. Wat is de hoofdzin en wat is de bijzin?

2. Vervang de bijzin door een woord

3. Ontleed de hoofdzin met het woord en benoem dan de bijzin

Wat is de bijzin?

Veel reizigers waren doordat het zo hard sneeuwde, op het NS-station gestrand.

1. Veel reizigers
2. op het NS-station gestrand
3. Veel reizigers waren
4. doordat het zo hard sneeuwde

Hoe benoem je de bijzin?
Veel reizigers waren doordat het zo hard sneeuwde, op het NS-station gestrand.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zin
4. mv-zin

Wat is de bijzin?

De hond die me laatst gebeten heeft, hebben ze moeten afmaken.

1. hebben ze moeten afmaken
2. de hond die me laatst gebeten heeft
3. ze hebben
4. de hond

Hoe benoem je de bijzin?

De hond die me laatst gebeten heeft, hebben ze moeten afmaken.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zn
4. mv-zin

Wat is de bijzin?
'Wie de hele waarheid wil kennen, moet vroeg opstaan'

1. wie wil kennen
2. moet vroeg opstaan
3. wie de hele waarheid wil kennen
4. moet vroeg opstaan

Hoe benoem je de bijzin?
Wie de hele waarheid wil kennen, moet vroeg opstaan.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zin
4. mv-zin

Wat is de bijzin?
'Wie geen goede uitspraak van het Spaans heeft, zal ik extra oefeningen geven.'

1. Wie geen goede uitspraak van het Spaans heeft
2. Zal ik extra oefeningen geven
3. Er is geen bijzin
4. extra oefeningen geven

Hoe benoem je de bijzin?

Wie geen goede uitspraak van het Spaans heeft, zal ik extra oefeningen geven.

1. Ow-zin
2. Mv-zin
3. Lv-zin
4. Bwb-zin

Wat is de bijzin?
'Alle Nederlanders weten dat de Friezen een apart volk zijn.'

1. Alle Nederlanders weten
2. Alle Nederlanders weten dat
3. Dat de Friezen een apart volk zijn
4. de Friezen een apart volk zijn

Hoe benoem je de bijzin?
Alle Nederlanders weten dat de Friezen een apart volk zijn.

1. mv-zin
2. bwb-zin
3. ow-zin
4. lv-zin

Stappenplan bijzin benoemen

1. Wat is de hoofdzin en wat is de bijzin?

2. Vervang de bijzin door een woord

3. Ontleed de hoofdzin met het woord en benoem dan de bijzin

In welke zin staat een meewerkendvoorwerpszin?

1. Degenen die vrijwillig meewerken, krijgen een vrijkaartje.
2. De organisator geeft een vrijkaartje aan de vrijwilligers.
3. Degenen die vrijwillig meewerken, geeft de organisator een vrijkaartje.

In welke zin staat een onderwerpszin?

1. Dat hij zijn oma helpt, is een goede daad.
2. Wie stout is, geef ik straf.
3. Dat Peter niet komt opdagen, vind ik erg jammer.
4. Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten.

In welke zin staat een lijdendvoorwerpszin?

1. Ik ben nieuwsgierig naar ons pasgeboren neefje.
2. Dat wij dit zo snel snappen, is te danken aan onze inzet.
3. Denk jij dat de snackbar nog open is om 12 uur?
4. Wie niet meedenkt, zal het niet zo snel snappen.

Ik snap de bijzinnen nu

1. ja
2. nee
3. een beetje

Nadat we ons gedoucht hadden, poetsten we onze tanden.

3. Ontleed de hoofdzin en benoem het woord dat je hebt toegevoegd.

Toen | poetsten| we | onze tanden.        Bwb| wwg | ond | lv

4. Dus, wat voor zin is ‘Nadat we ons gedoucht hadden’?
Een bijwoordelijke bepalingszin (bwb-zin)!

Mijn vader is uiteindelijk niet geworden, wat hij gehoopt had.

1. Bepaal de bijzin;
Wat hij gehoopt had.

2. Vervang de bijzin voor een woord en plaats deze in de hoofdzin;
Wat hij gehoopt had = datgene           
         *Mijn vader is uiteindelijk datgene niet geworden.

Nadat we ons gedoucht hadden, poetsten we onze tanden.

3. Ontleed de hoofdzin en benoem het woord dat je hebt toegevoegd.

Mijn vader | is | uiteindelijk | datgene | niet | geworden             ond| nwg | bwb| nwg | bwb | nwg.

4. Dus, wat voor zin is ‘Wat hij gehoopt had’?
Een gezegde zin! (gez-zin)

Bijzinnen benoemen

Soorten bijzinnen:

• Onderwerpszin (ondzin)
• Lijdenvoorwerpszin (lvzin)
• Gezegdezin (gezzin)
• Meewerkendvoorwerpszin (mvzin)
• Voorzetselvoorwerpzin (vzzin)
• Bijwoordelijke bijzin (bwbzin)

In hoeverre herken jij nu een samengestelde zin en kun jij de bijzin benoemen?

1. Helemaal
2. redelijk tot goed
3. matig tot redelijk
4. nog niet echt

Zelf aan de slag

Ga verder met de opdrachten op p. 152 - opdracht 2 t/m 4.