KA 32 'Sociale Kwestie'

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 32 'De sociale kwestie'

De sociale kwestie:

Wat was er ook alweer aan de hand? 

De Sociale kwestie

Conservatisme en Liberalisme

1700-1800 'eeuw van de verlichting'

1800-1900 ijzeren eeuw

Start verlichting

Verlicht absolutisme

&

Abolitionisme

FR revolutie 

(democratisch)

Nieuwe landbouwtechnieken

Congres van Wenen 1815

Industriële revolutie

Giga- bevolkingsgroei

Hier kijken we naar

Congres van Wenen

Restauratie. Terug naar hoe het ooit was (1815)

Terug naar hoe het ooit was was om twee redenen niet mogelijk

1. De geest is uit de fles. Iedereen wist van de Gelijkheid en vrijheid en niemand wilde echt terug.
2. De derde stand was uit elkaar gevallen in 'arbeiders' en 'Fabrieksbazen' 

Terug naar hoe het ooit was?

De wereld was simpelweg niet meer hetzelfde:

De 19e eeuw (1800-1900)

Vaders van de negentiende eeuw: Industriële Revolutie & Franse Revolutie (Verlichting)

Deze twee ontwikkelingen zijn de motoren van wat we gaan zien in de 19e eeuw. 

Industriële revolutie: Sociale kwestie, uiteenvallen derde stand, modern imperialisme 

Franse revolutie (Verlichting): Democratisering en Emancipatie

De sociale kwestie:

Hoe ging het met deze nieuwe arbeiders klassen ? 

Bij wie kregen ze hulp? 

KA 32: Discussie over de ‘sociale kwestie’.

Zo was het eerst

Boer (of boeren knecht) 

Landwerk of huisnijverheid

Relatieve bestaanszekerheid (onafhankelijk)

Wonen op boerderij of bij boer in huis. 

Kleine gemeenschap (dorp)

Toen gebeurde de industriële revolutie

Arbeidersbestaan

Werken in de fabriek (16 uur per dag)

Weinig bestaanszekerheid (ontslag door overvloed)

Razend snelle urbanisatie

Ancien Regime

Derde stand 'valt uit elkaar'

Ancien Regime

Fabrieksbazen

Fabrieksarbeiders

Fabriekseigenaren/industrieële

Kapitalisten (willen steeds meer winst maken)

Zo min mogelijk loon betalen

zo min mogelijk kosten maken

Zo groot mogelijke winst behalen

Gevolgen

Fabriekswijken (hatert, neerbosch)

Kroeg, winkel, woningen zijn allemaal van de fabriek.

Ancien Regime

Fabrieksbazen

Fabrieksarbeiders

Leg uit waarom je de standenmaatschappij piramide na de industriële revolutie alleen nog kan gebruiken als je het hebt over de politiek.

Klassenmaatschappij

Hoe hoger hoe meer?

bekijk de bron:
- Welke twee klassen worden hier afgebeeld?
- Wat wil de tekenaar duidelijk maken?

Sociale kwestie

Kwestie = Probleem

Sociale kwestie = het probleem van de slechte leef en werkomstandigheden van de arbeidersklasse

Politieke stroming  ≠  klasse

Politieke stroming: Hoe jij vind dat het land bestuurd moet worden. 

Welke rol moet de regering spelen? 

Twee belangrijke politieke stromingen:

• Liberalisme
• Conservatisme

Conservatisme

Conserveren = behouden

Conservatisme = Willen alles behouden zoals het is. 

Ideale staat: 'Nachtwakersstaat' of 'kleine staat'

Staat is er om grenzen en wetten te beschermen, verder doet het zo min mogelijk. 

Liberalisme

 Staat moet niet alleen veiligheid garanderen maar ook een bepaalde bestaanszekerheid

(Kleine overheid)
Staat moet zich tot zekere hoogte bemoeien met de burgers

Dusssss.....

Politieke stromingen

Conservatisme

Nachtwakersstaat

Sociale kwestie is niet het probleem van de regering

Liberalisme

Kleine overheid die bepaalde zekerheden biedt

Sociale kwestie is het probleem van de regering

Politieke stromingen

Liberalisme & Sociale kwestie

- Mensen uit anders klassen gaan de sociale kwestie aankaarten.

- Liberaal Samuel van Houten

- Kinderwetje van van Houten (1874): 

tegen ‘overmatigen arbeid en verwaarlozing van kinderen’.

Kinderen tot 12 jaar mogen niet in de fabrieken werken

Waarom konden de arbeiders zelf niets aan hun situatie doen?

Lees de handout en beantwoord de volgende vragen op papier

1. Was Van Houten een Liberaal of een Conservatist? Leg je antwoord uit aan de hand van de bron. 

2. Het kinderwetje van van Houten werd zowel door de fabrieksbazen als door de arbeiders als iets negatiefs gezien.  Leg voor beide uit waarom ze de wet als negatief zagen. 

Dat was het voor vandaag