Monohybride kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Thema 3 Genetica

Basisstof 3 monohybride kruisingen

Deze les

Huiswerk bespreken

Uitleg theorie

Opdrachten maken

Dominant = een gen dat wordt onderdrukt door een ander gen.

1. Waar
2. Niet waar

Homozygoot is....

1. Als het individu twee dezelfde genen heeft voor een bepaalde eigenschap
2. Als het individu twee verschillende genen heeft voor een bepaalde eigenschap.
3. Als het individu twee dezelfde en twee verschillende gene heeft voor een bepaalde eigenschap.

Is het karyogram (genetisch
gezien) van een man of van
een vrouw?

1. Man
2. vrouw
3. kan je niet opmaken uit de afbeelding
4. weet ik niet

Dit karyogram is:

1. Van een lichaamscel, want chromosomen in paren
2. Van een lichaamscel, want chromosomen zijn enkelvoudig aanwezig
3. Van een geslachtscel, want chromosomen in paren
4. Van een geslachtscel, want chromosomen zijn enkelvoudig aanwezig

Wat is homozygoot dominant?

1. Aa
2. aa
3. AA
4. Aa

Twee ouders hebben allebei het genotype 'aa'. Welke genotypes kunnen de kinderen krijgen?

1. AA
2. Aa
3. aa
4. Alle genotypes

Een mens heeft in elke celkern van een lichaamscel

1. 48 chromosomen
2. 47 chromosomen
3. 46 chromosomen
4. 23 chromosomen

Hebben de geslachtscellen van één man allemaal hetzelfde genotype of allemaal een verschillend genotype?

1. hetzelfde
2. verschillend

Hebben de geslachtscellen van één vrouw allemaal hetzelfde genotype of allemaal een verschillend genotype?

1. hetzelfde
2. verschillend

De ene ouder heeft het genotype EE en de ander ouder Ee. De ouders hebben dan ...

1. hetzelfde genotype
2. een verschillend fenotype
3. hetzelfde fenotype

Sleep de juiste term naar de bijbehorende omschrijving

Een genvariant

Een nucleotidesequentie die coderende informatie bevat waarmee ribosomen in staat zijn om een eiwit the synthetiseren. 

Omdat zowel de vader als de moeder er één gedoneerd heeft, heeft een organisme er hier twee van. Samen behoren ze tot hetzelfde paar. Er bestaan (kleine) genetische verschillen tussen de exemplaren

Een vaste plaats op het chromosoom. Op deze 'plek' ligt bij ieder individue dezelfde coderende genetische informatie, hoewel die wel onderling licht kan verschillen.

homologe chromosomen

allel

locus

gen

Genetica §3.3  'monohybride kruisingen' 

Na deze les: 

• Weet je hoe je een monohybride kruising opstelt
• Kan je voorspellingen doen over het genotype en fenotype van nageslacht uit een kruising 

Herhaling...

Bij een cavia, het allel voor 

zwarte haarkleur (H) dominant

Ten opzichte van witte haarkleur (h)

Maak het kruisingsschema af. 

F1 gaat onderling voortplanten en vormt F2

Verhouding?

Recombinatie tijdens meiose

Recombinatie: het ontstaan van nieuwe combinaties van allelen tijdens meiose. 

Berekening van combinaties: 2^n

in voorbeeld n=3  dus 2^3 = 8

Bijvoorbeeld een mens in n=23

Mens: 2^23 = 8,4 miljoen

Stamboom

Blond en zwart haar

Welke dominant en  welke recessief?

Wie homozygoot en wie heterozygoot?

Wat is een monohybride kruising?

1. Twee chromosomen kruisen
2. Nakomelingen maken en kijken wat er gebeurt in de genen.
3. Overerving van één erfelijke eigenschap van ouders naar kind
4. Het tegenovergestelde van een polyhybride kruising

Monohybride kruising

Een plant met grote bladeren wordt gekruist met een plant met kleine bladeren. Alle nakomelingen blijken kleine bladeren te hebben.

Wat is dominant en wat zijn de genotypen van de ouders?

1. Grote bladeren AA x aa
2. Grote bladeren Aa x aa
3. Kleine bladeren AA x aa
4. Kleine bladeren Aa x aa

Deze twee ouders krijgen een kind.
Het kind heeft blond haar.
Blond haar is recessief.
Wat is het genotype van de ouders?

1. bb x bb
2. Bb x Bb
3. BB x bb
4. Bb x bb

Wat is de verhouding in het fenotype in de F1?

1. 1:3
2. 1:2:1
3. 1:1
4. 3:2

Een homozygoot dominante bruine hengst en een grijze merrie krijgen een bruin veulen.

Wat kan het genotype zijn van dit veulen?

1. aa of Aa
2. Aa of AA
3. Aa
4. aa

Een blauwe mannetjes parkiet (recessieve kleur) wordt gekruist met een gele vrouwtjes parkiet (dominante kleur). Zij krijgen samen 7 gele jongen.
Wat kun je met zekerheid zeggen over het genotype van de ouders?

1. Heterozygoot
2. Homozygoot dominant
3. Homozygoot
4. Hier kan hij niet achterkomen

In een bepaalde populatie fruitvliegen hebben alle individuen het genotype rr voor een bepaalde eigenschap. Als gevolg van een erfelijke verandering tijdens de vorming van een zaadcel ontstaat een individu Z met genotype Rr.

Hoe wordt het proces van erfelijke verandering genoemd waardoor het genotype Rr van individu Z kon ontstaan?

1. Modificatie
2. Monohybride aanpassing
3. Selectie
4. Mutatie

Individu Z (Rr) krijgt een groot aantal nakomelingen in de eerste en volgende generaties. Individuen met genotype Rr of RR hebben tweemaal zoveel kans de leeftijd te bereiken waarop ze tot voortplanting kunnen komen als individuen met genotype rr.
Welk deel van de eerste generatie nakomelingen van individu Z heeft een vergrote kans op voortplanting als hij voorplant met een individu die rr heeft?

1. 1/2
2. 3/4
3. 1/4
4. 0

Huiswerk

Lees basisstof 3

Maak de opdrachten van 3.3

Soorten bijen in een bijenkast

Koningin

Werksters

Darren

Een dar komt uit een onbevrucht eitje

• Aantal chromosomen werkster is 32 (2n)
• Wat is het aantal chromosomen van een dar?

HAPLOID & DIPLOID

Haploïd = van alle 

chromosomen is één 

exemplaar aanwezig. (n)

Diploïd = samengesmolten, van alle chromosomen zijn twee exemplaren aanwezig. (2n)

Waarom is de dar zo belangrijk?

• De helft van de genen van de koningin wordt meegegeven aan de darren.
• Deze darren kunnen andere koninginnen bevruchten.
• Werksters zijn voor de helft verwant met de koningin en de vader dar. Zij leggen geen eitjes.

nieuw volk

Heeft een dar precies dezelfde eigenschappen als zijn moeder?

1. Nee, zij kan recessieve eigenschappen hebben meegegeven
2. Ja, hij is een kopie van zijn moeder