nagels en haar

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Doorsnede van een haar

Haaropperhuidvlies -> buitenste laag v/d haar

Haarmerg -> binnenste v/d haar

Haarschors -> middelste laag v/d haar

Haaropperhuidvlies: de buitenste laag van het haar noemen we het haaropperhuidvlies. In deze laag zijn de cellen plat en kernloos. Deze laag is belangrijk voor de bescherming van het haar. De cellen vormen schubjes, net als bij een vissenhuid. Bij een gezonde haar zijn de schubjes gesloten en kunnen er geen stoffen in de haar dringen. Bij gesloten schubben heeft het haar een natuurlijke glans. Bij een slechte conditie van het haar sluiten de schubjes niet goed aan. Het haar is poreus en ziet er dof uit.

Haarmerg is de binnenste laag het haar. De cellen van de haarmerg zijn rond en hebben een celkern.

Haarschors is de middelste laag. In de cellen van de haarschors zit veel keratine (hoornstof). Alleen in deze laag zit melanine (pigment) dat de haarkleur bepaald.

Lesdoelen

• De student kan de bouw, functie en ligging van de haren omschrijven
• De student kan de verschillende haartypen en haargroeifasen benoemen

Wat weet je van haar?

Haar 

Net zoals talg- en zweetklieren en nagels is het haar een aanhangsel (adnexum) van de huid. Een haar lijkt misschien een simpel sprietje, maar zit ingewikkeld in elkaar.

Opbouw van de haar

Verhoornde aanhangsels -> adnexen

Haarschacht -> boven de huid (zichtbaar)

Haarwortel -> in de huid en in haarzakje

Haren zijn verhoornde aanhangsels van de huid die voor een groot deel in de lederhuid tot op het onderhuids bindweefsel liggen. Toch behoren haren tot de opperhuid. Een haar bestaat in de lengterichting uit een haarschacht en haarwortel. De haarschacht ligt boven de huid. Dit is dus het zichtbare deel van het haar. Haarschacht bestaat uit verhoornde haarcellen en is dus eigenlijk het dode deel van de haar. De haarwortel ligt in de huid en in een haarzakje (haarfollikel).

Haarfollikel - Haarzakje 

Met daarin:

• Haarmatrix (kiemlaag); waarin de nieuwe haarcellen ontstaan
• Haarpapil; Voorziet de nieuwe haarcellen  van voedingsstoffen en pigment (haarkleur)

Net als de kleur van je huid, wordt je haarkleur bepaald door melanine (pigment). De haarschors bevat twee soorten pigment: eumelanine (donker pigment) en feomelanine (licht pigment). De verhouding tussen licht en donker pigment bepaalt je haarkleur.

Doorsnede van een haar

Haarzakje / haarfollikel

Haarpapil

Haarmatrix

Haarpigment / haarkleur

Haarspiertje

Haarzakje / haarfollikel, met daarin:

Haarpapil -> voorziet nieuwe haarcellen van voedingsstoffen en pigment

Haarmatrix (kiemlaag) -> ontstaan nieuwe haarcellen 

Haarpigment / haarkleur

Haarspiertje -> glad spierweefsel

Haar soorten 

Invloed van hormonen

• Een zwangere vrouw produceert meer oestrogeen daardoor groeit haar haar sneller en wordt het voller.
• Tijdens de vrouwelijke overgang neemt het oestrogeengehalte af daardoor wordt het haar dunner en ontstaat soms 'mannelijke beharing' bijv. in het gelaat.
• Androgenen zorgen bij mannen voor een stimulerende werking op de haarfollikels van het gezicht en hebben een remmende werking op de haargroei van het hoofd.

Lanugohaar 

• Komt voor bij embryo’s en foetussen
  
• Lang, dun en zijdezacht
  
• Enkele centimeters lang
  
• Geen pigment
  
• Mergloos
  
• Over het gehele lichaam
  

De eerste haarfollikels ontwikkelen zich bij de wenkbrauwen, op de bovenlip en de kin. 

Vanaf 6 weken na de bevruchting tot 7/8 maanden zwangerschap

Daarna valt het uit en vervangen door vellus- en terminaalhaar.

Vellushaar 

• Zacht en mergloos
  
• Zelden langer dan 1 cm
  
• Meestal ongepigmenteerd
  
• Kinderen -> lichaam
  
• Vrouwen -> gelaat

Intermediair haar 

• Haren worden langzaam dikker en grover en meer gepigmenteerd
  
• Overgangsfase vellus- naar terminaalhaar

Terminaal haar 

• Grof
  
• Gepigmenteerd
  
• Verschillende lengtes
  
• Alle leeftijden
  
• 6 soorten

Wimpers en wenkbrauwen

Hoofdhaar

Snor- en baardharen

Okselhaar,

Schaamhaar,

Lichaamshaar

Haar groeifasen

Anagene fase

• Groeifase
  
• Duurt het langst (2 tot 25 jaar)
  
• Groeisnelheid is 0,3 mm per dag
  
• Pigmentvorming
• +/- 80 %  van de haren

De haarvaatjes in de haarpapil geven voedingsstoffen af aan de haarmatrix -> haarmatrix vormt nieuwe haarcellen -> nieuwe haren naar oppervlakte geduwd -> het haar groeit.

Mergcellen veranderen in schorscellen.

Schorscellen veranderen in opperhuidvlies.

Pigmentvorming

Telogene fase

• Rustfase
  
• Duurt enkele maanden
  
• De haar ligt los in de follikel
  
• Er wordt een nieuwe haarmatrix gevormd (voor het nieuwe haar)
  
• Het oude haar valt uit

Er vormt een nieuwe haar onder de oude -> oude haar komt los te zitten doordat de cellen van de inwendige wortelschede hun structuur verliezen.

Ondertussen groeien de onderste haarcellen verder in de diepte en omsluiten de haarpapil -> ontstaat een nieuwe haarmatrix -> nieuwe haar groeit en duwt de oude haar uit de haarfollikel.

Katagene fase

• Overgangsfase
  
• Duurt enkele weken
  
• Pigmentvorming neemt af
  
• Haarwortel wordt kleurloos
  
• Haar zit nog vast

Haarfollikel sluit -> geen contact mogelijk tussen haarwortel en haarui -> haarpapil kan geen voedingsstoffen meer afgeven aan de haarmatrix -> celdeling stopt -> haarfollikel krimpt en wordt korter -> haar wordt omhoog geduwd, maar zit nog in de huid.

Pigmentvorming neemt af en haarwortel wordt geleidelijk kleurloos

1

Haarschacht

2

3

6

4

5

7

Talgklier

Haarspier

Haarmerg

Haarpapil

Haarui

Bloedvat 

Invloeden haargroei 

• Hormonen
  
• Voeding en levensstijl
• Leeftijd
  
• Lichamelijke en geestelijke gezondheid (stress)

Bij normale haaruitval verlies je gemiddeld 100 haren per dag.

Hormonen; oestrogenen -> bij zwangerschap verhoogd -> dikke bos haar.

Overgang -> valt haar juist uit door afname van oestrogeen.

Androgenen; stimuleert lichaams- en gezichtshaar. Zorgen ook voor afsterven van haarfollikel -> mannen kaler

Voeding leefstijl; vitamine tekort, roken -> verminderde doorbloeding -> haaruitval

Leeftijd; ouder -> haar dunner en follikels kleiner en kleur veranderd door afname pigment.

Lich en geestel ; trage schildklier, stress en medicatie

Stress, Een lange periode van stress kan je hormoonhuishouding uit balans brengen, je stofwisseling vertragen en je lichaam uitputten. Hierdoor gaat het lichaam op den duur voedingsstoffen onttrekken aan lichaamsdelen die het minder hard nodig hebben. Haaruitval kan hier een gevolg van zijn.

Wat maakt geen deel uit de haar?

1. Merg
2. Vezellaag
3. Hoornlaag
4. Schuddenlaag

Wat is een voorbeeld van GEEN terminaal haar?

1. hoofdhaar
2. okselhaar
3. baard
4. donshaar

Wat gebeurt er tijdens de katagene fase?

1. Veranderd vellus haar in terminaal haar
2. Stopt de haargroei
3. Laat de haar los
4. Groeit de haar heel snel

Waarom blijft het haar langer weg als je harst i.p.v. scheert?

Hoe heb je de les ervaren?

😒🙁😐🙂😃