Natuurlijke schommelingen in het klimaat

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Natuurlijke schommelingen in het klimaat

Stelling: Klimaatverandering is van alle tijden

1. Eens
2. Oneens

Temperatuurveranderingen in het verleden

Data verkrijgen over "vroeger"

Luchtbellen in oud ijs (samenstelling atmosfeer)

Dikte jaarringen bomen

Historische bronnen (hongersnood, schilderijen e.d.)

Maar: indirecte bronnen! (proxydata)

Invloeden op klimaat: 3 Variabelen van Milankovic

Elipsvorm: De baan van de aarde om de zon is niet altijd cirkelvormig. Bij ovaal korte winter NH (3 januari staat de aarde het dichtst bij de zon). 

Scheefheid: De aardas staat niet altijd evenveel scheef (23,5). Hoe schever, hoe meer energie de hoge- en lage breedtegraden ontvangen van de zon (en dus hoe kleiner de kans op een ijstijd)

Tolbeweging: Rond de aardas maakt de aarde een tolbeweging. Versterkt het effect

Milankovic; als alles samen valt

Precession: tol

Obliquity: stand aardas

Eccentricity: Ovaal

Welk effect heeft een vulkaanuitbarsting voor het klimaat op de korte termijn?

Welk effect heeft een vulkaanuitbarsting op het klimaat op de lange termijn?

Overige invloeden: Vulkanen

Korte termijn:

- Kouder; blokkeren zonlicht

Lange termijn: 

- Warmer; uitstoot broeikasgassen

Soort vulkanen?

- Die rond de evenaar

Overige invloeden: El Nino

Droog

Neerslag

El Nino

Normaal:

Warm water stroomt naar het westen (neerslag in Australië)
, verdampt daar, condenseert en regent uit

Bij westkust Zuid-Amerika welt koud 

water op
, weinig verdamping, dus weinig

neerslag. 

El Niño (het kerstkindje):

Warm water verplaatst naar het oosten

Warm water voor kust Z-Am: Neerslag -->

Modderstromen --> Slachtoffers 

Droogte in Australië 

Overige invloeden: De zon!

Zonnevlekken in cycli van 11 jaar: Veel energie naar de aarde

--> 0,1 graad opwarming mogelijk! 

(boek; 0,3)

Klimaatverandering laatste 10.000 jaar (Holoceen)

Stelling: De invloed van de mens op de huidige klimaatverandering is zeer beperkt

1. Eens
2. Oneens

De natuur neemt het over: Feedbackmechanismes

Als het klimaat verandert, veranderen er dingen op aarde, die ook weer invloed hebben op het klimaat: Feedback

Positief: eerste effect wordt versterkt

Negatief: eerste effect wordt teniet gedaan

Voorbeelden:

- Albedo

- Wolken

Aan de slag:

Huiswerk: