4H 1: Levenswijze jagers en verzamelaars: hypotheses

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Verwachting: JdW-klimwijzer

Telefoon in je zakkie!

Geef een omschrijving van het begrip: "Kenmerkend aspect"

Kenmerkende aspecten

Een kenmerkend aspect is de kortst mogelijke samenvatting van de hoofdgebeurtenissen die in een bepaald tijdvak hebben plaatsgevonden. Een kenmerkend aspect is dus een ‘aspect’ en een ‘kenmerkend’ van een tijdvak. 

Met ‘aspect’ wordt bedoeld: een onderdeel of kant van een tijdvak. 

‘Kenmerkend’ verwijst naar het feit dat deze hoofdgebeurtenissen uniek zijn voor een tijdvak waardoor de tijdvakken zich van elkaar onderscheiden. 

Elk kenmerkend aspect is ingedeeld bij één van de tien tijdvakken. Deze tien tijdvakken hebben, waar mogelijk, afgeronde jaartallen en vallen de begin- en eindpunten van tijdvakken precies op belangrijke keerpunten (grootschalige historische ontwikkelingen, veranderingen of belangrijke gebeurtenissen).

Kenmerkend aspect 1: "Levenswijze van Jagers en verzamelaars"

De samenvatting:  Zij deden aan jagen en verzamelen

Kennis over jagers verzamelaars

Onze kennis is gebaseerd op een combinatie van:

1. Materiële vondsten uit de tijd zelf (bronnen)

2. Observaties van jagers en verzamelaars die nu nog bestaan

Op basis hiervan worden hypotheses opgesteld, maar deze kunnen heel sterk zijn (veel bewijs) maar ook heel zwak (weinig bewijs)

Wat is een hypothese?

Definitie hypothese

Een onderzoeksvraag in de vorm van een stelling die nog niet (empirisch) is bewezen en dient als uitgangspunt voor een onderzoek/experiment/waarneming

Opdracht

1) lees de hypotheses op het opdrachtenvel.

2) We kijken gezamenlijk twee fragmenten.

3) Na elk fragment vullen jullie de hypotheses in.

Verdeling in de tijd

Prehistorie

Pre = voor

Historie = geschiedenis

Ongeschreven bronnen

Historie

Geschiedenis waarin men het schrift gebruikt.

Geschreven bronnen

Welke antwoorden geven een goede uitleg van de periode prehistorie?

1. De tijd dat mensen kunnen lezen en schrijven
2. De periode loopt van het ontstaan van de eerste mens tot uitvinding van schrift
3. De periode loopt van het ontstaan van schrift tot nu
4. De tijd dat mensen niet kunnen lezen en schrijven

Jager-verzamelaars samenleving

• Nomaden = mensen zonder vaste woonplaats
  
• Autarkisch (zelfvoorzienend) 
• Leven in grotten/eenvoudige tenten/hutten
• Weinig bezit
  
• Kleine groepen: 20-50 personen en geen sociale verschillen (egalitair) 
• Mogelijke vorm van religie (hiernamaals)
  
• 
  

Landbouw/agrarische samenleving

• Sedentaire leefwijze = vaste verblijfplek
• Autarkisch (zelfvoorzienend)
  
• Stevige huizen
  
• Bezit verzamelen
  
• ‘Grote’ groepen met sociale verschillen (Hiërarchie: aanzien- en machtsverschillen)
• Vorm van religie (leven na de dood)

Landbouw = Veeteelt

Dieren 'domesticeren'

+ Akkerbouw

Plantjes verbouwen op een akker

Deze prent hoort bij:

1. Jagers & verzamelaars
2. Eerste boeren

Uit deze bron kun je de volgende conclusie trekken: ‘De Klokbekercultuur was een landbouwsamenleving.’
(T1 x 2p) Ondersteun deze conclusie met behulp van de bron.

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Kenmerkende aspecten

Een kenmerkend aspect is de kortst mogelijke samenvatting van de hoofdgebeurtenissen die in een bepaald tijdvak hebben plaatsgevonden. Een kenmerkend aspect is dus een ‘aspect’ en een ‘kenmerkend’ van een tijdvak. 

Met ‘aspect’ wordt bedoeld: een onderdeel of kant van een tijdvak. 

‘Kenmerkend’ verwijst naar het feit dat deze hoofdgebeurtenissen uniek zijn voor een tijdvak waardoor de tijdvakken zich van elkaar onderscheiden. 

Elk kenmerkend aspect is ingedeeld bij één van de tien tijdvakken. Deze tien tijdvakken hebben, waar mogelijk, afgeronde jaartallen en vallen de begin- en eindpunten van tijdvakken precies op belangrijke keerpunten (grootschalige historische ontwikkelingen, veranderingen of belangrijke gebeurtenissen).

Instructie: historische vaardigheden

Domein A:  Historisch Besef (historisch denken en redeneren) 

De leerlingen kunnen historisch denken en redeneren binnen de volgende drie hoofdclusters:

- Tijd (chronologie, causaliteit, continuïteit & verandering)

- Interpretatie (standplaatsgebondenheid, bron en vraagstelling; bruikbaarheid, betrouwbaarheid en representativiteit)

- Betekenis voor nu (betekenis geven aan en oordelen over het verleden)

Domein B: Oriëntatiekennis (welke kennis moet je hebben en kunnen toepassen in een onbekende situatie)

De kandidaat kan voor elk van de tien tijdvakken:

- de kenmerkende aspecten voor ieder tijdvak noemen;

- bij elk kenmerkend aspect van een tijdvak een passend voorbeeld geven van een gebeurtenis, ontwikkeling, verschijnsel of handeling dan wel gedachtegang van een persoon en dit voorbeeld gebruiken om het betreffende aspect te verduidelijken;

- uitleggen hoe kennis van het betreffende tijdvak de oriëntatie op de hedendaagse werkelijkheid beïnvloedt;