Hoofdstuk 4 Paragraaf 4 Staatsvorming en Centralisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kerk

& Staat

Leg in je eigen woorden uit het verschil in koningschap in Frankrijk/England en Duitsland.

Leg in je eigen woorden uit wat centralisatie is.

Leg in je eigen woorden de Tweezwaardenleer uit.

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: 'Het conflict tussen de wereldlijke en geestelijke macht'. 
• Je kan uitleggen wat de positie van de kerk in de samenleving was. 
• Je kan het verloop van uitleggen van de Investituurstrijd. 
• Je kan uitleggen wie volgens Paus Gregroirus VII primaat had en waarom hij dat vond. 
• Je kan uitleggen waar de Investuurstrijd over ging. 
• Je kan uitleggen wat het gevolg was voor Hendrik IV voor zijn ongehoorzaamheid aan de paus. 
• Je kan uitleggen wat de 'Reis naar Canossa' is. 
• Je kan uitleggen hoe de strijd tussen de Franse koning en de paus verliep. 
• Je  uitleggen wat de Inquisitie was.

Geestelijke en wereldlijke mach

Tweezwaardenleer: 

Wereldlijke macht: De orde in de wereld bewaren. 

Geestelijke macht: Waren verantwoordelijk voor de geestelijke gesteldheid van de mensen. 

Geestelijke en wereldlijke macht

Verandering: 

Paus Gregorius VII vond, als plaatsvervangers van Christus, dat de geestelijke macht boven de wereldlijke macht stond. 

De paus mocht koningen en keizers afzetten. 

De investituurstrijd

Voor de investituurstrijd: 

1. Wereldlijke heersers bepaalde wie de bisschoppen werden in hun gebied. 
2. Zij gaven deze bischoppen een teken van waardigheid. (Investituur)
   
   

Investituurstrijd

Begin investituurstrijd: 

1. Keizer Hendrik IV stelt een bisschop van Milaan aan. 
2. Paus Gregorius stelt een andere bisschop aan. 
3. Paus Gregorius eist dat Hendrik zich Nederig opstelt en zijn ongelijk erkent. 
4. Hendrik weigert dit te doen. 

Investituurstrijd

Verloop investituurstrijd: 

1. Door de weigering van Hendrik, doet de Paus, Hendrik in de Ban. 
2. Om een opstand in zijn eigen landen te voorkomen steekt Hendrik de Alpen over om vergeving te vragen bij de Paus. 
3. Hendrik komt aan bij Canossa, maar de paus laat hem 3 dagen buiten wachten op zijn knieen. 
4. Na 3 dagen laat de paus Hendrik toe, Hendrik geeft zij ongelijk toe en de paus vergeeft hem. 
5. Vanaf dit punt bepaalt de Paus welke bischoppen er worden aangesteld in het Heilige Romaanse Rijk. Niet de Keizer

Spreekwoord: Gang naar Canossa: Door het stof gaan/ Je fout moeten. 

Pausen en koningen

Franse koning en de Paus: 

1. Paus benoemde eerst de bisschoppen in het Franse koninkrijk. 
2. Door de centralisatie eiste de Franse koning een deel van de inkomsten van (kerkelijk) gebied. 
3. Paus strijd met Filips de Schone wie er primaat is. 
4. De Paus eist van Filps de Schone dat hij de geestelijke macht als Primaat erkent. 
5. Filips weigert de geestelijke macht als primaat te erkennen. 
6. Voordat de Paus, Filips in de ban kan doen, nemen Franse troepen Filips gevangen. 
7. Hiermee voorkomt Filips het lot van Hendrik IV en hij houdt invloed op het benoemen van bisschoppen in zijn rijk. 

Inquisitie

De Paus blijft de hoogste geestelijke macht: Hij bepaalde wat juist was in het geloof. 

Iedereen die van die leer afweek was een ketter. 

De inquisitie

Om ketters te vervolgen werd er een speciale rechtbank opgericht genaamd: De inquisitie.

1. Zij reisden door heel Europa en waren zowel aanklager als rechter. 
2. De inquisitie mocht marteling gebruiken om achter een bekentenis te komen. 
3. Inquisitie was ook verantwoordelijk voor het vervolgen van heksen. 

Aan de slag: Huiswerk

1. Maken paragraaf 4.4. 
2. Nakijken paragraaf 4.4. 
3. Nakijken vorige paragrafen. 
4. Leren leerdoelen 4.4. 

Leg uit waarom de Franse koning meer invloed hield op zijn rijk dan de Duitse Keizer

Leg uit waarom Hendrik IV naar Canossa reisde.

Huiswerk

1. Maken paragraaf 4.4. 
2. Nakijken paragraaf 4.4. 
3. Nakijken vorige paragrafen. 
4. Leren leerdoelen 4.4.