Decubitus, smetten en incontinentie letsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1-3

Decubitus

Decubitus =

• Beschadiging van de huid en/of onderliggend weefsel, 
• Meestal ter hoogte van een botuitsteeksel, 
• Als gevolg van druk of druk i.c.m. schuifkracht. 

Druk

Druk (ook wel ‘normaalkracht’ genoemd) is:

• Kracht, loodrecht op de huid + onderliggende weefsels.
  
• Druk hoog --> klemmen bloedvaten af, waardoor huid en weefsel daaronder onvoldoende zuurstof en voedingsstoffen krijgen. 
• GEVOLG: Hierdoor worden afvalstoffen niet goed afgevoerd en ontstaat een beschadiging van het weefsel.

Schuifkracht =B

Wanneer twee oppervlakken in contact met elkaar zijn, kunnen ze of vast zitten (de oppervlakken glijden niet ten opzichte van elkaar) of ze kunnen langs elkaar glijden 

Combinatie

COMBINATIE VAN DRUK- EN SCHUIFKRACHT

 

Een ondersteunende ondergrond, zoals een rolstoelkussen of een matras, kunnen zowel druk als schuifkrachten op het lichaam uitoefenen. 

Decubitus 4 categorien

• catergorie 1: niet wegdrukbare roodheid
• categorie 2: verlies van een deel van de huidlaag of blaar
• categorie 3: verlies van een volledige huidlaag
• categorie 4: verlies van een volledige weefsellaag

Categorie 1

Niet wegdrukbare roodheid

Intacte huid

Categorie 2

• Glimmende of droge oppervlakkige wond
• Rode of roze wondbodem zonder wondbeslag
• Een deel van de lederhuid (dermis) is verdwenen

Categorie 3

• Hele huidlaag weggevallen, waardoor je het onderhuidse vet kunt zien. 
• De spieren, botten en pezen liggen niet bloot. 
• De diepte is afhankelijk van de plek van de wond. 
• Bij sommige categorie III-plekken zie je wondbeslag (geel of zwart weefsel) of ondermijning of ondertunneling. 

Categorie 4

• Onderliggend bot, pezen of spieren zichtbaar
• Bij decubitus IV kunnen verschillende kleuren weefsel voorkomen. 
• Vaak zie je ook ondermijning of ondertunneling. Deze vorm van decubitus kan zich uitbreiden in de spieren, pezen en/of gewrichten. Hierdoor kunnen botontstekingen ontstaan en verlies van pees en/of spier.

Risico plekken

Risico's

• verminderde mobiliteit, activiteit, sensibiliteit
  
• verminderde huidconditie
  
• verminderd bewustzijn of verwardheid
  
• slechte voedingstoestand
  
• neurologische stoornissen
  
• afwijkende lichaamstemperatuur
  
• incontinentie
  
• huid-op-huid-contact

Preventie

verminderde mobiliteit, activiteit, sensibiliteit

verminderde huidconditie

verminderd bewustzijn of verwardheid

slechte voedingstoestand

neurologische stoornissen

afwijkende lichaamstemperatuur

incontinentie

huid-op-huid-contact

https://www.zorgvoorbeter.nl/huidletsel/voorkomen

Wondbehandeling

TIME model

Het doel van het TIME-model is het creëren van een gezonde wond, zonder dood weefsel en ziekteverwekkende bacteriën, met weinig wondvocht en een goede doorbloeding. Pas als dat alles is bereikt kan een wond dicht granuleren (genezen).

TIME model

STAP 1. 'TISSUE'/HET WEEFSEL (IS ER VITAAL- OF DOOD WEEFSEL?)

Verwijder dood weefsel (debridement) chirurgisch (door een arts) of door madentherapie.

TIME model

STAP 2. INFECTIE (IS ER INFECTIE OF ONTSTEKING?)

Reinig de wond en zorg voor infectiebestrijding door het spoelen van de wond of antibacteriële wondbehandelingsproducten.

TIME model

STAP 3. 'MOISTURE'/DE VOCHT(ON)BALANS ( IS DE WOND TE VOCHTIG OF TE DROOG?)

Zorg voor een goede vochtbalans (voorkom uitdroging en verweking van wondranden door vochtregulerende wondbehandelingsproducten en het beschermen van wondranden.

TIME model

STAP 4. 'EDGE'/DE WONDRAND (IS ER EEN NIET-SLUITENDE, OF ONDERMIJNENDE WONDRAND?)

Als de eerste 3 stappen met goed resultaat zijn doorlopen, dan is een genezingsproces zichtbaar vanuit de wondranden en/of vanuit het midden van de wond.

www.wondbedekkers.nl

Letsel door incontinentie

Ook wel incontinentiegeassocieerde dermatitis of IAD.

Huidletsel dat ontstaat door langdurig huidcontact met urine of feces (incontinentie dermatitis). Het bijtende (etsende) effect van bijvoorbeeld urine en feces kan de huid verweken. Er ontstaat roodheid en de oppervlakkige huidlagen kunnen stuk gaan.

Verschil

Huidletsels die ontstaan door druk of door incontinentie zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden. Dit geldt vooral voor letsels op de stuit.

Als er huidletsel is ontstaan door incontinentie, dan is dat gebied wel extra gevoelig voor het ontstaan van decubitus. Maar incontinentie zonder de combinatie met druk- en/of schuifkrachten veroorzaakt geen decubitus.

Verschil

Schema verschil

https://www.nursing.nl/Global/Downloads/Nursing%20Poster%20decubitus%20of%20IAD.pdf 

Smetten

“Een in de grote huidplooien gelokaliseerde, oppervlakkige huidaandoening welke zich kenmerkt door altijd roodheid (erytheem) aan beide zijden van de plooi. Daarnaast kunnen een of meerdere van de volgende symptomen voorkomen: maceratie (verweking), fissuren (scheurtjes), erosies, een nattende huid of korstvorming.”

Smetten (intertrigo) wordt veroorzaakt door huid-op-huid-contact in de plooien, de aanwezigheid van warmte en vocht en onvoldoende luchtcirculatie.

Huidletsel

Bij alle huidletsels geldt:

Voorkomen in beter dan genezen

https://www.zorgvoorbeter.nl/huidletsel 

Afsluiting

Vragen 

Opmerkingen

Feedback