In de inleiding, “Het Bataafse Temperament”, gaat Simon Schama dieper in op de doelstellingen van het boek.
“De mysteries van het temperament zijn het onderwerp van deze bundel essays. Ook zij hebben als uitgangspunt dat er meer achter het gedrag van de Nederlandse school dan aan de oppervlakte zichtbaar was. Ze zijn bedoeld als beschrijving van de culturele eigenaardigheden van de Nederlanders in de lente van hun bestaan als natie."
"Het is een informele beschrijving die niet veel vertelt over instituties, theologieën of economische structuren. In plaats daarvan heb ik geprobeerd de paradoxen van het Nederlanderschap te verkennen in het kader van sociale overtuigingen en gedragingen. Het boek bevat dus veel meer over pijp roken en stoepen schrobben dan over de Synode van Dordrecht of de economisch achtergronden van de Engelse oorlogen.”
“Ik wilde vooral weten hoe de Nederlanders zichzelf in de loop der tijd vormden; wat stimuleerde hun gemeenschapszin; wat maakte dat ze zich met elkaar verbonden voelden; wat bracht de verzameling gewoonten voort die typerend voor hen werd?”