ZWW - HWW - KWW

A. Woordsoorten
1 / 33
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

In deze les zitten 33 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

A. Woordsoorten

Slide 1 - Tekstslide

Lesdoel
2HAc
Herhaling
- Je leert wat een zelfstandig werkwoord, een hulpwerkwoord
Nieuw:
- Je leert wat een koppelwerkwoord is

2Ab
Herhaling:
- Je leert wat een zelfstandig werkwoord, een hulpwerkwoord en een koppelwerkwoord is.

Slide 2 - Tekstslide

Leg uit wat een zelfstandig werkwoord aangeeft.

Slide 3 - Open vraag

Leg uit wat de functie is van een hulpwerkwoord.

Slide 4 - Open vraag

ZWW
  • geeft een duidelijke handeling of
     actie aan
  • bijv. lopen, fietsen, voetballen,
     schrijven, schreeuwen, zwemmen,
     huilen
  • kan als enige ww in een zin
     voorkomen
  • De jongen schreeuwt nooit.
  • geeft aan wat het OW van de zin 
     DOET
  • DOE-zin
HWW
  • geeft geen duidelijke handeling of
     actie aan
  • bijv. mogen, willen, kunnen,
     zullen, moeten, hebben
  • komt doorgaans niet als enige ww
      in een zin voor
  • ondersteunt dus een ander ww
  • De jongen zal nooit  X
  • De jongen zal nooit schreeuwen.

Slide 5 - Tekstslide

Benoem het (de) werkwoord(en) in de volgende zin:

Jip geeft vanavond de planten water.
A
Jip
B
geeft planten
C
geeft
D
water

Slide 6 - Quizvraag

Benoem het onderwerp van de zin:

Jip geeft vanavond de planten water.
A
vanavond
B
Jip
C
planten
D
water

Slide 7 - Quizvraag

Geef aan wat het onderwerp van de zin DOET:

Jip geeft vanavond de planten water.

Slide 8 - Open vraag

Geef aan wat het onderwerp van de zin DOET:
(m.a.w. wat is de handeling?)

Katja schijnt met de zaklamp.

Slide 9 - Open vraag

Geef aan wat het onderwerp van de zin DOET:
(m.a.w. wat is de handeling?)

Vanavond moet Ajax tegen Barcelona voetballen.

Slide 10 - Open vraag

Geef aan wat het onderwerp van de zin DOET:
(m.a.w. wat is de handeling?)

Vorige week heeft de docent de toets nagekeken.

Slide 11 - Open vraag

Doet het onderwerp in de volgende zin iets?

De hond blijft de hele tijd in z'n mand liggen.
A
Ja
B
Nee

Slide 12 - Quizvraag

Doet het onderwerp in de volgende zin iets?

De hond blijft de rest van z'n leven kreupel.
A
Ja
B
nee

Slide 13 - Quizvraag

Doet het onderwerp in de volgende zin iets?

De leerlingen waren erg moe van de hele dag opletten.
A
Ja
B
Nee

Slide 14 - Quizvraag

Onze docent is al twee weken ziek.

'Doet' het onderwerp hier iets of 'is' het onderwerp hier iets?
A
Doet iets
B
Is iets

Slide 15 - Quizvraag

DOE-zin   
  • Het onderwerp van de zin doet iets
  • voert een handeling uit
  • = een zelfst. ww (ZWW)
  • Ajax moet vanavond tegen Barcelona voetballen.
  • OW = Ajax
  • handeling = voetballen
ZIJN-zin:
  • Het onderwerp van de zin is iets
  • toestand, kenmerk of eigenschap van het OW
  • Ajax is vaak de sterkste ploeg.
  • OW = Ajax        
  • maar doet niet iets!


Slide 16 - Tekstslide

ZIJN-zin --> KWW
In een ZIJN-zin staat altijd het werkwoord zijn of een ander werkwoord dat met 'zijn' te maken heeft. Dat noem je koppelwerkwoorden.
Die werkwoorden verbinden het onderwerp van de zin met een kenmerk of een eigenschap ervan.

Ajax is vaak de beste ploeg.
Ajax (OW)     ----------->  de beste ploeg.
                                 is


Slide 17 - Tekstslide

ZIJN-zin --> KWW
Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

Ajax            is                 de beste ploeg
    ,,               wordt                    ,,
    ,,               blijft                       ,,
    ,,               blijkt                      ,,                         te zijn
    ,,               lijkt                         ,,                         te zijn
    ,,               schijnt                  ,,                         te zijn

Slide 18 - Tekstslide

KWW en HWW
Als er meerdere werkwoorden in een ZIJN-zin staan is er altijd maar één het koppelwerkwoord. De andere werkwoorden zijn dan hulpwerkwoorden. Zij 'ondersteunen' het KWW.
Het KWW staat dan meestal achteraan in de zin.

Ajax is altijd de beste ploeg geweest.
         hww                                            kww

Slide 19 - Tekstslide

DOE-zin of ZIJN-zin?
De eenden blijven lang in de vijver zwemmen
A
DOE-zin
B
ZIJN-zin

Slide 20 - Quizvraag

DOE-zin of ZIJN-zin?
De eenden blijven op hun plek in het park.
A
DOE-zin
B
ZIJN-zin

Slide 21 - Quizvraag

DOE-zin of ZIJN-zin?
De eenden blijven hongerig.
A
DOE-zin
B
ZIJN-zin

Slide 22 - Quizvraag

Dus...
DOE-zin   --> bevat een ZWW 
                            (= immers de handeling van het
                                  OW)
ZIJN-zin  --> bevat een KWW
                            (= immers een toestand, kenmerk
                                  of eigenschap van het OW)

Slide 23 - Tekstslide

Hij lijkt een hele lieve jongen.
lijkt = KWW?
A
Ja
B
Nee

Slide 24 - Quizvraag

De zon schijnt de hele dag!
schijnt = KWW?
A
Ja
B
Nee

Slide 25 - Quizvraag

De agent wordt hard geslagen.
wordt = KWW?
A
Ja
B
Nee

Slide 26 - Quizvraag

De oude vrouw BLIJKT erg ziek te zijn.
Wat is BLIJKT voor woordsoort?
A
HWW
B
KWW

Slide 27 - Quizvraag

Hij is eindelijk verstandig geworden.
Welk woord is KWW?
A
is
B
eindelijk
C
verstandig
D
geworden

Slide 28 - Quizvraag

Bedenk nu zelf een nieuwe zin met een ZWW erin.

Slide 29 - Open vraag

Bedenk nu zelf een nieuwe zin met een KWW erin.

Slide 30 - Open vraag

In hoeverre ken je nu het verschil tussen een DOE-zin en een ZIJN-zin?
😒🙁😐🙂😃

Slide 31 - Poll

In hoeverre ken je nu het verschil tussen een HWW en een KWW?
😒🙁😐🙂😃

Slide 32 - Poll

In hoeverre kun je zelf zinnen bedenken met een ZWW, KWW en/of HWW?
😒🙁😐🙂😃

Slide 33 - Poll