Grammatica 1 klas 1D

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Klas 1D les 22 sept 

Grammatica - persoonsvorm en onderwerp 1: 

• De persoonsvorm
• Verdelen in zinsdelen

Na deze les:

Weet je wat de persoonsvorm is.

Kun je op drie verschillende manieren de pv vinden in een zin.

Kun je een zin  op twee manieren in zinsdelen verdelen.

Persoonsvorm

Wat weet je nog over de persoonsvorm? 

Overleg met je groepje. 

Noteer wat je besproken hebt in je schrift/ op n blaadje

Wat weet je over de persoonsvorm?
deel je groepsantwoorden

De persoonsvorm

...is het werkwoord in de zin dat tijd en getal aangeeft.

Tijd: pvtt/pvvt

Getal: enkelvoud en meervoud

De persoonsvorm vind je..

..door een zin te veranderen van tijd: de pv verandert mee

..door een zin te veranderen van getal: de pv verandert mee

..door een zin vragend te maken: de pv verplaatst

Maak opdracht 1 (p. 29)

Je gaat oefenen met het determineren van de persoonsvorm.

Let op! gebruik alledrie de manieren (zie opgave!). 

Je hebt 5 minuten.

Ik wil morgen mijn verjaardag vieren.

1. pv = wil
2. pv = ik
3. pv = vieren
4. pv = wil vieren

Een van jullie heeft het laatste stuk taart opgegeten.

1. pv = jullie
2. pv = heeft
3. pv = laatste
4. pv = heeft opgegeten

Tijdens een van zijn reizen kocht Mark een prachtig handgemaakt souvenir.

1. tijdens = pv
2. Mark = pv
3. kocht = pv
4. prachtig = pv

Zinsdelen verdelen

Voor je de zinsdelen gaat benoemen (onderwerp, gezegde, voorwerp, bepaling) moet je eerst weten welke woorden samen een zinsdeel vormen. Hier volgen twee manieren:

Zinsdelen verdelen

Voor je de zinsdelen gaat benoemen (onderwerp, gezegde, voorwerp, bepaling) moet je eerst weten welke woorden samen een zinsdeel vormen. Hier volgen twee manieren:

zinsdelen verdelen manier 1

Je zoekt eerst de persoonsvorm. Daarna ga je uitproberen welke woorden je samen voor de pv kunt zetten. Het geheel moet altijd een goedlopende zin blijven. 

Voorbeeld manier 1

"Helaas was het afgelopen zaterdag erg regenachtig."

• Vraagzin: was het afgelopen zaterdag helaas...? PV = was

Groepjes woorden voor de pv plaatsen: 

• afgelopen zaterdag /was/ het helaas erg regenachtig
• het /was/ afgelopen zaterdag helaas erg regenachtig
• erg regenachtig /was/ het afgelopen zaterdag helaas

Zinsdelen verdelen manier 2

Bepaal eerst de persoonsvorm. Hussel daarna de volgorde van de zin steeds opnieuw. Je zult merken dat sommige woorden steeds bij elkaar blijven plakken.

Voorbeeld manier 2

"Helaas was het afgelopen zaterdag erg regenachtig."

• Verander de tijd: "Helaas is het (komende) zaterdag..." pv = is

Hussel de zin steeds opnieuw:

• Was het afgelopen zaterdag helaas erg regeachtig?
• Afgelopen zaterdag was het helaas erg regenachtig?
• Erg regenachtig was het afgelopen zaterdag helaas?

Erg regenachtig & afgelopen zaterdag =  groepjes, de rest =  los.

Extra tips

De pv is altijd zinsdeel no. 1.

Wat in de zin voor de pv staat, vormt 1 zinsdeel.

Maak opdracht 2 op p. 29(5 min)

• Let op! Neem de zinnen geheel over in je schrift.
• Volgorde: zinnen noteren, pv zoeken zinsdelen verdelen. 

"Tijdens een van zijn reizen kocht Mark een prachtig handgemaakt souvenir." Wat is het complete zinsdeel?

1. Tijdens
2. een van zijn reizen
3. Tijdens een van zijn reizen
4. zijn reizen

"Mijn liefde voor koken en bakken is begonnen bij cupcakes"
Wat is het complete zinsdeel?

1. Mijn liefde
2. voor koken en bakken
3. begonnen bij cupcakes
4. bij cupcakes

Mijn beste vriendinnen zijn Nena, Nazjieska en Nirmine.
Wat is het complete zinsdeel?

1. Nena
2. Nena, Nazjieska en Nirmine
3. beste vriendinnen
4. Nazjieska en Nirmine

Wie van jullie heeft alle opdrachten al af?
Wat is het complete zinsdeel?

1. jullie
2. wie van jullie
3. van jullie
4. opdrachten

PV vinden en zinsdelen verdelen:
Makkelijk of niet?

Makkelijk of niet?

• Heb je extra oefening nodig met het verdelen van zinsdelen? Maak dan opdr. 3 
• Kun je wel wat uitdaging gebruiken? Maak dan opdr. 4

Wat vond je van deze les?

Huiswerk

Maak 1, 2 en 3 of 1, 2 en 4 (p. 29)

Boek uitkiezen, voorleggen en meenemen