4. De rol van de overheid

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Aan het eind van de les moet je kunnen uitleggen: 

- Waarom persvrijheid belangrijk is (blz. 50 en 51)

- Wat censuur is (blz. 50 en 51)

- De werking van de mediawet (blz. 52 en 53)

Waarom moet je dit leren?

Hoe ga je deze doelen behalen?

Keuze: tekst bestuderen/onderstrepen, samenvatting maken, opdrachten maken (51, 53, 56, 57) of luisteren naar de uitleg.

LET OP: EIND VAN DE LES EEN SPINNER MET VRAGEN OVER DE LEERDOELEN.

Democratie en de grondwet

Elk democratisch land (dus ook Nederland) heeft een grondwet waarin staat dat mensen vrijheid van meningsuiting hebben.

In de Nederlandse grondwet staat het volgende in iets andere woorden......

 Je mag schrijven wat je wilt en dit openbaar maken en verspreiden door het te laten drukken of op internet te plaatsen.

Persvrijheid

Dat dit artikel in de Grondwet staat is voor ons allemaal belangrijk, maar vooral voor journalisten.

Die hebben daardoor persvrijheid

Dit wil zeggen: de media in ons land mogen bijna alles schrijven en laten zien wat ze willen.

Censuur

Persvrijheid en democratie horen bij elkaar. Oftewel: in een democratie is persvrijheid voor de media!

In een dictatuur is  géén persvrijheid maar precies het tegenovergestelde. 

Dit noem je  censuur. Dat betekent dat artikelen van journalisten vóóraf worden gecontroleerd door de machthebbers. (China of Noord Korea)

Vier  beperkingen

Beperking 1: Media mogen niet discrimineren!  

Beperking 2: Media mogen geen onzedelijke informatie verspreiden. Denk bijvoorbeeld aan porno.

Beperking 3: Media mogen geen onwaarheden verspreiden. 

Beperking 4: Media mogen geen opruiende uitspraken doen. 

Controle voor- of achteraf?

Controle achteraf

In landen waar geen persvrijheid is,  wordt de pers vooraf gecontroleerd.

In democratische landen wordt achteraf bepaald of een film, tekst of programma verboden moet worden.

Zet een publicatie aan tot haat, deze discriminerend is, onzedelijk of onwaar kan de rechter verbieden dat gepubliceerd wordt

Leerdoel 1 en 2:

Waarom is persvrijheid belangrijk? 

Wat is censuur?

Pluriformiteit

De overheid vind het belangrijk dat wij uit verschillende kranten, radiozenders, tv-zenders en bladen kunnen kiezen.           

WAAROM?          Zodat we informatie met elkaar kunnen vergelijken en een eigen mening kunnen vormen.

Dat noem je de pluriformiteit van de massamedia =>  veel verschillende soorten media  

Betrouwbare informatievoorziening is belangrijk ik een democratie:

• Je kan zo zelf je mening vormen over vraagstukken in de samenleving
• Het vergroot de betrokkenheid bij de samenleving

Betrouwbare informatie

Publieke omroepen

Publieke omroepen zijn mede opgericht op verzoek van de overheid > 500 miljoen subsidie  > meer regels om zich aan te houden. De belangrijkste regels staan in de Mediawet. 

• Doel voor de publieke omroepen is dat mensen ondanks de culturele verschillen in een groep of samenleving, elkaar kunnen begrijpen en verdraagzaam zijn. 

Publieke omroepen: 

• Moeten een betrouwbare bron van informatie zijn
• Moeten een pluriform aanbod hebben

De mediawet

Regels voor publieke omroepen

1. Een publieke omroep moet een vereniging zijn en geen commercieel bedrijf.
2. Een publieke omroep moet een eigen identiteit hebben
3. Een publieke omroep moet minstens 50.000 betalende leden hebben voordat ze mogen gaan uitzenden
4. Een publieke omroep met een volledig programma verzorgen > amusement, nieuws, educatieve en culturele programma's
5. Reclame mag alleen in sterblokken
6. Product placement in programma's is niet toegestaan

Leerdoel 3:

Wat is de mediawet?

Aan het eind van de les moet je kunnen uitleggen: 

- Waarom persvrijheid belangrijk is (blz. 50 en 51)

- Waarom pluriformiteit van informatie belangrijk is (blz. 50 en 51)

- De werking van de mediawet (blz. 52 en 53)

Waarom moet je dit leren?

Hoe ga je deze doelen behalen?

Keuze: tekst bestuderen/onderstrepen, samenvatting maken, opdrachten maken (51, 53, 56, 57), luisteren naar de uitleg.

LET OP: EIND VAN DE LES EEN SPINNER MET VRAGEN OVER DE LEERDOELEN.

Hoe reclame werkt

Om ervoor te zorgen dat je iets graag wilt kopen, gebruiken de makers van reclame een aantal manieren of trucs:

> Product koppelen aan een gevoel, zoals gezelligheid. 

> Een ideaalbeeld laten zien.

> BN'ers in reclame hebben invloed op 

jouw koopgedrag 

Beelden van mensen en situaties die er helemaal perfect uitzien.

Doelgroep

Reclamemakers maken reclame voor een doelgroep, een doelgroep wordt bepaald door:

• de leeftijd 
• de sekse (het geslacht; m/v)
• het inkomen

Waarom werkt deze reclame?

• Gevoel
• Ideaalbeeld
• Bekende Nederlanders

Wat is het doel van de reclame?

Werkt reclame?

Internetreclame

• Reclame op internet is specifieker gericht op gebruiker. 
• Algoritmes bepalen adhv verzamelde data waar jouw interesse ligt > advertenties gericht op jou

• Ook Influencers adverteren op internet. Maken filmpjes en showen daarin producten en verdienen zo vaak veel geld. 

Regels voor reclame

• Niet meer dan 12 minuten reclame per uur.
• Op publieke omroepen geen onderbreking van programma.
• Sluikreclames zijn verboden.
• Een programma mag een sponsor hebben, maar het moet wel duidelijk zijn dat er een sponsor is ("dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door Rexona").
• Geen alcoholreclames voor 20.00 uur.
• Geen tabaksreclames.

Wat is het doel van 

reclame?

3 kenmerken van 

doelgroepen

 3 Manieren om 

reclame

te laten werken

Ideaal

beelden

Leeftijd

Producten verkopen

Sekse

Gevoel

Inkomen

Bekende

Nederlanders

(BN'ers)

Heb je de doelen behaald?

• Waarom persvrijheid belangrijk is.
• Waarom pluriformiteit van informatie belangrijk is.
• De werking van de mediawet.
• wat de regels voor reclame en sluikreclame zijn.

Bespreek met de leerling naast je de bovenstaande doelen.

Heb je de doelen behaald? Was deze les nuttig, waarom wel/niet?

Aan de slag

Maak de opdracht bij de leestekst.

Of maak de verdieping.

Of maak de samenvattingsopdracht.

quizlet.com