welk landschap in Nederland ontstond na de laatste ijstijd.
hoe mensen eerst samenleefden.
hoe we dingen weten over jager-verzamelaars.
welke soorten samenlevingen we onderscheiden.
hoe tekenaars het verleden in beeld brengen.
Tot 3000 v. Chr.
Slide 2 - Tekstslide
11.500 v. Chr.: de laatste ijstijd eindigt.
Oorzaak: stijging van de temperatuur.
Gevolg: er konden weer mensen leven in Nederland.
Slide 3 - Tekstslide
Het middel van bestaan van de eerste mensen was:
jagen en verzamelen.
Slide 4 - Tekstslide
Jager-verzamelaars waren nomaden en hadden weinig bezit.
Slide 5 - Tekstslide
Ze leefden in kleine groepen en maakten eenvoudige werktuigen van materiaal uit de natuur.
De tijd van jagers en verzamelaars wordt ook wel prehistorie genoemd, of steentijd.
Slide 6 - Tekstslide
Slide 7 - Video
We komen aan kennis over jager-verzamelaars door:
- Archeologie (opgravingen).
- Experimentele archeologie.
- Bestuderen van huidige jager-verzamelaars.
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Video
Dierenhuiden
Dieren werden niet alleen gedood voor het vlees. Ook andere delen van de dieren werden gebruikt, zoals de botten en de huiden.
Tenten
Hier zie je een kamp van jager-verzamelaars. Jager-verzamelaars woonden in tenten, omdat ze altijd maar tijdelijk op een plek verbleven.
Rendierjagers
Deze mannen komen terug van het de jacht. Ze hebben net een rendier gedood. Jager-verzamelaars wisten precies waar ze in elk jaargetijde moesten zijn voor hun voedsel.
Vuur
Voor jager-verzamelaars was vuur erg belangrijk. Ze gebruikten vuur het hele jaar om hun eten op te koken, om werktuigen mee te maken en om bij samen te komen.
Middel van bestaan
Deze jager-verzamelaar heeft net vis gevangen in de beek. Vissen was in de prehistorie een belangrijke manier om aan voedsel te komen, net als jagen.
Met een boomstamkano
Hier zie je twee mensen met een boomstamkano. Ze duwen hem in het water. De kano is gemaakt van een uitgeholde boomstam. Dit was een heel karwei, maar het was zeker de moeite waard.
Slide 10 - Tekstslide
De eerste mensen leefden in een samenleving van jager-verzamelaars.
De manier waarop mensen samenleven verandert door de tijd heen.
Lesduur is: 80 min
