Les 3.2. Een veranderende mens - BUI

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H3 Verregaande verandering

Introductie

Nee, de toets is nog niet nagekeken...

Vergelijk de afbeeldingen

Wat valt je op?

middeleeuwen

renaissance

Leerdoelen hoofdstuk 3

Aan het einde van dit hoofdstuk kun je...

...de aspecten van het veranderende mens- en wereldbeeld in de Renaissance uitleggen.

https://www.youtube.com/watch?v=Vufba_ZcoR0

Leerdoelen hoofdstuk 3

Aan het einde van dit hoofdstuk kun je...

...de denkbeelden van de reformatie uitleggen.

https://www.youtube.com/watch?v=2RT-8kNWQlI

Leerdoelen hoofdstuk 3

Aan het einde van dit hoofdstuk kun je...

...de gevolgen van de splitsing van de christelijke kerk uitleggen.

https://www.youtube.com/watch?v=cru_ertcAjE

Kenmerkende aspecten

*Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

 

* De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.

Leerdoel vandaag

Aan het eind van deze les kun je uitleggen wat er veranderde in het beeld dat de mens van zichzelf had ten tijde van de Renaissance t.o.v. de Middeleeuwen

Controle vragen

1. Ik kan de middeleeuwse manier van denken beschrijven

2. Ik kan de aspecten van het veranderend mens en denkbeeld in de Renaissance beschrijven 

3. Ik kan uitleggen waarom Florence het centrum van de Renaissance werd 

Hoe zag het middeleeuwse mens- en wereldbeeld eruit?

Middeleeuws wereldbeeld

Heliocentrisme

middeleeuwen

• gemeenschap
  
• bijbel
  
• memento mori
  
• Gedenk te Sterven
  

renaissance

• individu
• geschriften klassieke oudheid
  
• Carpe Diem

Waar komt die Renaissance zo 'ineens' vandaan?

Renaissance= wedergeboorte van de klassieke oudheid (Gr&R)

De school van Athene, Raphael 1509

middeleeuwen

renaissance

carpe diem

memento mori 

Leven op aarde niet belangrijk

minder vertrouwen in de Kerk

wanneer begint de renaissance ongeveer?

1. 1300
2. 1450
3. 1350
4. 1550

waarom begon de renaissance in Italië?

1. hier waren de meeste mensen katholiek
2. hier waren Romeinse overblijfselen
3. hier geloofden de mensen nog in Romeinse goden
4. hier was veel invloed vanuit de Arabische wereld

het begrip renaissance betekent:

Vandaag 

(inloggen Lesson-Up niet nodig)

Herhaling vorige week:

- hoe zag het mens- en wereldbeeld in de Renaissance eruit?

- waarom begon de Renaissance in Italië?

Vervolg: 

- waarom begon de Renaissance in Florence?

- Hoe zie je de Renaissance terug in de kunsten?

Conclusie: 

- waarom we de Renaissance een tijd van overgangen noemen

- afsluitende video

Herhaling vorige week

1. Ik kan de middeleeuwse manier van denken beschrijven

2. Ik kan de aspecten van het veranderend mens en denkbeeld in de Renaissance beschrijven 

3. Ik kan uitleggen waarom Florence het centrum van de Renaissance werd 

Als we vragen naar het mensbeeld, dan bedoelen we eigenlijk: hoe dacht de mens in de Renaissance?

AANTEKENING

• Weinig overeenkomsten met de middeleeuwen 
• Kunstenaars plaatsten zichzelf op de voorgrond 
• Sterke voorkeur voor het leven op aarde in plaats van in het hiernamaals. 
• Schoonheid en genieten stonden centraal. 'Pluk de dag' is een oud Romeins gezegde dat hierbij past.
• Nadruk op het individu in plaats van de gemeenschap --> ook in de kunst!

Familie Dei Medici

• De Florentijnse familie Dei Medici werd enorm rijk dankzij haar banken
• Maar de familie kreeg ook steeds meer macht in de stad Florence

• werd de belangrijkste opdrachtgever voor veel kunstwerken en gebouwen

Lorenzo il Magnifico (de geweldige)

Renaissance

• Renaissance betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen ongeveer 1450-1600

• Ontstaan in Italië

Waarom in Italië? (1)

• Er zijn veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Door handel & kruistochten was er meer geld en contacten met andere culturen (Afrika, Midden-Oosten, Azië)

• De rijke Italiaanse handelaren wilden ook genieten van luxe spullen

Waarom begon de Renaissance in Florence?

Florence 

Hoe banken ontstonden

• Maar Florence is niet de enige stad met een eigen munt.

• Iedere stad heeft eigen munt... Niet heel handig voor de handel, want nu moet al het geld eerst gewisseld worden. 

• Met als gevolg dat mensen zich gaan specialiseren in het wisselen van geld en hierdoor ontstaan banken. 

Hoe zie je de Renaissance terug in de kunsten?

Middeleeuwse schilderkunst (2)

• geen diepte (perspectief)

• weinig realistisch: zolang het maar duidelijk werd wát er was afgebeeld (onderwerp, persoon)

• (vrijwel) geen naakt

Middeleeuwse schilderkunst (1)

• Bijbelse voorstellingen

• weinig details

• felle kleuren

• geen expressie in gezichten (levenloos)

individualisme

Kenmerken van de Renaissance-kunst 

thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen

• individualistisch

• naakt
  

• perspectief

• observeren, dan pas schilderen

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Controle vragen

1. Ik kan de middeleeuwse manier van denken beschrijven

2. Ik kan de aspecten van het veranderend mens en denkbeeld in de Renaissance beschrijven 

3. Ik kan uitleggen waarom Florence het centrum van de Renaissance werd 

De Renaissance is dus een tijd van overgangen, van de middeleeuwen naar de moderne tijd

Overgangen op het gebied van: 

- kunst (met invloed op het mensbeeld)

- literatuur (met invloed op het geloof)

- geneeskunde

- astronomie (met invloed op het wereldbeeld)

Nakijken

Heb je 3.2 Een veranderende mens ingeleverd?

Zo niet, doe dat dan nu, dan krijg je de antwoorden en kun je starten met nakijken.

Humanisme

Denkstroming, ontstaan rond 1500, waarbij het verstand en de vrije wil van de individuele mens en het opnieuw bestuderen van teksten uit de klassieke oudheid centraal staan

Voorbeeld van een humanist dat je moet kennen: 

Desiderius Erasmus (1466 - 1535)

Huiswerk

Lees 3.4 Erasmus en het humanisme (par. 3.4.1 en 3.4.2)

Maak opdracht 1 t/m 5

Klaar met nakijken? Begin dan nu met het huiswerk.