thema 8 GEDRAG - afronden 8.2 + UL 8.3

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

planning=

• zelf nakijken (+HW-C) 8.2

• leerdoel+ begrippen 8.3

• uitleg 8.3

• opdrachten maken 8.3

huiswerkcontrole:

van 8.2 - 

• opdracht 1 t/m 4 (in werkboek)
• opdracht 5+6+7 (online)

             DUS WERKBOEK OPEN OP BLZ.224

1a = prikkel & motivatie

1b = A

1c = hormonen

1d=

inwendig= angst 

                       dorst 

                       honger 

                       verliefdheid 

                       woede 

uitwendig =  geluid 

                           geur  

                           kou 

                           licht 

                           smaak 

2a = B

2b = 1 = sleutelprikkel

          2 = supranormale prikkel

          3 = supranormale prikkel

2c = sterkere

2d = A +C+D+E+G

2e =

De vrouw laat haar nek langer lijken met ringen. Hiermee zorgt ze voor een extra sterke sleutelprikkel (de supranormale prikkel).

3a = D

3b = C + D

4=

• Een prikkel is een verandering die je waarneemt in je     

   omgeving of in je lichaam.

• Een reactie op een prikkel is een respons.

• Gedrag is het resultaat van een prikkel en motivatie.

• Motivatie wordt veroorzaakt door inwendige prikkels, zoals honger of dorst.

• Reclamemakers proberen consumentengedrag te beïnvloeden met 

   sleutelprikkels en supranormale prikkels.

4 soorten prikkels (tabel) = 

inwendige prikkel= een prikkel in het lichaam, zoals honger, dorst of angst

uitwendige prikkel=een prikkel uit de omgeving, zoals het zien van een rood stoplicht of het ruiken van vers brood

sleutelprikkel=een prikkel die altijd dezelfde reactie veroorzaakt

supranormale prikkel=een prikkel die altijd dezelfde reactie veroorzaakt, maar nog sterker is dan de gewone sleutelprikkel

inwendige prikkel= 

een prikkel in het lichaam, zoals honger, dorst of angst

uitwendige prikkel=

een prikkel uit de omgeving, zoals het zien van een rood stoplicht of het ruiken van vers brood

sleutelprikkel=

een prikkel die altijd dezelfde reactie veroorzaakt

supranormale prikkel=

een prikkel die altijd dezelfde reactie veroorzaakt, maar nog sterker is dan de gewone sleutelprikkel

8.3 - Aangeboren en aangeleerd gedrag

Leerdoelen 8.3 =

1. Ik kan de factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald.
2. Ik kan verschillende vormen van leren beschrijven. 

begrippen 8.3; 

• aangeboren gedrag
• aangeleerd gedrag
• inprenting
• trail and error
• conditionering
• gewenning

aangeboren of aangeleerd;

Gedrag kan worden bepaald door erfelijke factoren en door leerprocessen.

• Als erfelijke factoren gedrag bepalen, is dat aangeboren gedrag (= erfelijk gedrag). Aangeboren gedrag wordt bi dieren vaak instinct genoemd.  

• Als gedrag ontstaat door het te leren, is dat aangeleerd gedrag. 

• Gedrag is vaak een combinatie van aangeboren en aangeleerd gedrag. 

 inprenting

Er zijn verschillende manieren van leren. 

Bij inprenting is er een korte periode in het leven van dieren (=de gevoelige periode) waarin een bepaald gedrag wordt aangeleerd.

Het leren herkennen van ouders of soortgenoten is daarvan een voorbeeld. 

trail and error 

(= proefondervindelijk leren)

Dit is een manier van leren door toevallige ontdekkingen.

Bijvoorbeeld: 

Een insectenetende vogel eet geen zwartoranje rupsen meer, nadat het enkele keren de vieze smaak ervan heeft geproefd. 

Conditionering 

Gedrag dat door beloning of straf wordt aangeleerd. 

voorbeelden van beloning = bijvoorbeeld wel eten - aandacht

voorbeelden van straf = bijvoorbeeld geen eten-pijn-geen aandacht

Gewenning

Een bepaalde reactie op een prikkel wordt bij herhaling van de prikkel afgeleerd.

Gewenning

Bijvoorbeeld door een paard regelmatig aan vuur bloot te stellen, schrikt het paard niet meer van vuur. 

Ga aan de slag met 8.3:

1 = Maak in WB vanaf blz. 232 - opdracht 1 t/m 5

2 = maak daarna online van 8.3 - opdracht  6 + 7

Wat niet af is, wordt automatisch huiswerk !