3.5 Adsorberen en Extraheren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

3.4

Vandaag

- Uitleg 3.5

- Zelfstandig aan de slag met deze LU en in groepjes naar hiernaast voor de demo over destillatie van Jelle. 

- Klaar met deze LU? Maak 3.5 

- Vandaag controle 3.4 (was de weektaak voor de vakantie)

6 scheidingsmethodes

1. filtreren (deeltjesgrootte)
2. bezinken (soortelijke massa)
3. destilleren (kookpunt)
4. indampen (kookpunt)
   
5. extraheren (oplosbaarheid)
6. adsorberen (hechtingsvermogen)

Doelen van deze les

Je kunt voorbeelden geven van huishoudelijke toepassingen van extractie.

Je kunt benoemen op welke stofeigenschap extraheren is gebaseerd.

Je kunt beschrijven hoe je een stof ergens uit kunt winnen door middel van verschillende scheidingsmethoden.

Je kunt de werking van adsorptiemiddelen beschrijven.

Adsorberen

Als we gaan adsorberen, gaan we kleine opgeloste stoffen uit een vloeistof scheiden. Deze vorm van scheiden gebeurd op basis van de stofeigenschap "hechting". Een voorbeeld is kleurstof uit limonade halen. 

Actieve kool

Een bekend adsorptiemiddel is actieve koolstof. Dit noemen we ook wel eens bij de merknaam Norit. 

Norit is erg fijn verdeeld koolstofpoeder. Zó fijn, dat 5 gram Norit de oppervlakte een voetbalveld kan bedekken. 

Extraheren

Extraheren

Bij extraheren maak je gebruik van de stofeigenschap oplosbaarheid. Sommige stoffen lossen wel op, en andere niet. 

(Extraheren wordt altijd gevolgd door filtreren)

Van suikerbiet tot suiker

Diksap maken

Suiker uit suikerbieten halen

De schone suikerbiet wordt in reepjes gesneden en in een grote tank met warm water gebracht. De suiker wordt uit de cellen van de suikerbieten gehaald waardoor ruwsap ontstaat.

Welke scheidingsmethode wordt gebruikt om de suiker uit de cellen van de suikerbiet te halen?

Berekening

Op de boerderij ligt 500 kg suikerbieten. Het suikerpercentage zit op 16,4 %. Bereken hoeveel suiker er gewonnen kan worden uit de suikerbieten.

Berekening + Antwoord

Op de boerderij ligt 500 kg suikerbieten. Het suikerpercentage zit op 16,4 %. Bereken hoeveel suiker er gewonnen kan worden uit de suikerbieten.

500 / 100 x 16,4 = 82 kg suiker. 

Vanaf dit deel werk je zelfstandig. 

Ik houd vanaf de computer in de gaten of iedereen aan het werk is. 

Bekijk het volgende filmpje. 

Leg in eigen woorden hoe adsorberen werkt.

Op welke manier zo je deze reactie kunnen versnellen?

1 kg actieve kool kan 500g water adsorberen. Bereken hoeveel kg actieve kool 768 g water kan adsorberen.

Waarom is de aantrekkingskracht op de broomdeeltjes groter dan de luchtdeeltjes?

1. Er is een groter hechtingsvermogen tussen broom en actieve kool
2. Er is een kleiner hechtingsvermogen tussen broom en actieve kool

Als je warm water gebruikt is het extraheren makkelijker.

1. Juist
2. Onjuist

IJs is water in een vaste fase, vloeibaar water kan tussen de 0 graden Celsius en 100 graden zitten. Gasvormig water is boven de 100 graden Celsius. 

Maar waarom is het makkelijker om te extraheren met warm water? Denk na over het molecuulmodel wat je hiervoor hebt gezien. Je kunt ook even een pagina terug gaan.

Goed, nu aan de slag in je boek. 

LEES 3.5 in het boek en MAAK de opdrachten.