Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
14.2 Het centrale zenuwstelsel
Hoofdstuk 14.2 Het zenuwstelsel
Pak een schrift en beantwoord de volgende voorkennisvragen:
1. Hoe noemen we de cellen van het zenuwstelsel?
2. Met welke organen kunnen deze cellen verbonden zijn?
3. Teken een zenuwcel en benoem de volgende onderdelen:
- Cellichaam
- Dendriet
- Axon
1 / 37
volgende
Slide 1:
Tekstslide
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
In deze les zitten
37 slides
, met
tekstslides
.
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
Hoofdstuk 14.2 Het zenuwstelsel
Pak een schrift en beantwoord de volgende voorkennisvragen:
1. Hoe noemen we de cellen van het zenuwstelsel?
2. Met welke organen kunnen deze cellen verbonden zijn?
3. Teken een zenuwcel en benoem de volgende onderdelen:
- Cellichaam
- Dendriet
- Axon
Slide 1 - Tekstslide
Leerdoel
Je leert de bouw en de functie van delen van het zenuwstelsel
Slide 2 - Tekstslide
Lucky Reading Game
We maken groepen van 3-4 personen
De opdracht:
- Als groep ga je gezamenlijk paragraaf 14.2 bestuderen. Je mag daarvoor het boek gebruiken en deze lessonup. Jullie krijgen daarvoor 30 minuten.
- Als groep ben je verantwoordelijk voor het lezen van het verhaal en ervoor te zorgen dat iedereen in
hun groep elk woord begrijpt.
- Ben je sneller klaar? Probeer vragen die de leraar kan stellen over het lezen te voorspellen en
elkaar overhoren.
timer
30:00
Slide 3 - Tekstslide
Indeling zenuwstelsel
Centrale zenuwstelsel:
1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3.Hersenstam
4. Ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel:
1. Sensorische neuronen vanaf de zintuigen naar de hersenen
2. Motorische neuronen vanaf de hersenen naar de effectoren
Grijze stof:
Cellichamen van neuronen
Witte stof:
Uitlopers (axonen) met
myeline
(Wit vetachtige stof)
Slide 4 - Tekstslide
Bescherming CZS -ruggenmerg
3 vliezen:
Zacht vlies (binnenste)
Spinnenwebvlies
Hard vlies (buitenste)
Slide 5 - Tekstslide
Bescherming CZS-hersenen
3 vliezen:
Zacht vlies (binnenste)
Spinnenwebvlies
Hard vlies (buitenste)
Slide 6 - Tekstslide
Bloed-hersenbarriëre
Tussen spinnenwebvlies en zachte hersen/ ruggenmergvlies zit hersenvocht en daar lopen de bloedvaten.
Er is geen directe verbinding
tussen bloed en hersenvloei-
stof.
Slide 7 - Tekstslide
Bloed-hersenbarriëre
Controle welke stoffen
wel/ niet van bloed naar hersen-
vloeistof gaan door:
* tight junctions in bloedvatwand
* astrocyten om het bloedvat heen
Stoffen moeten dus door 2 cellen heen.
Slide 8 - Tekstslide
Bloed-hersenbarriëre
Diffusie:
Kleine en/ of vet-oplosbare
stoffen: zuurstof, koolstofdioxide,
steroïdhormonen maar ook
alcohol, cocaïne en antidepressiva.
Gefaciliteerd/ actief (transporteiwitten): Grotere moleculen zoals glucose of insuline -> selectief!
Slide 9 - Tekstslide
Grote hersenen
BINAS 88C
Bestaat uit:
80-100 miljard neuronen
2 helften verbonden via hersenbalk
Heel veel verschillende schorsgebieden, ieder met eigen functie
Sensorisch vs motorische schorsgebieden:
Sensorisch ontvangt signalen van zintuigen
Motorisch stuurt signalen naar effectoren
Primair vs secundair:
Sensorisch primair:
ontvangt signalen (bewustwording)
Motorisch primair:
Stuurt één groep spieren / klier aan
Sensorisch secundair:
(verwerking door koppelen verschillende hersengebieden)
Motorisch secundair:
Coördinatie tussen verschillende spiergroepen
Slide 10 - Tekstslide
Anatomie grote hersenen
Ontvangt informatie van de rechterkant van het lichaam. Stuurt de spieren/ klieren van de rechterkant aan.
L R
Ontvangt informatie van de linkerkant van het lichaam. Stuurt de spieren/ klieren van de linkerkant aan.
Slide 11 - Tekstslide
Grote hersenen (88C3)
Slide 12 - Tekstslide
Anatomie hersenen (88C1)
Slide 13 - Tekstslide
Kleine hersenen
Coördinatie
bewegingen.
Werkt dus samen
met de primaire en
secundaire
motorische schors.
Slide 14 - Tekstslide
Hersenstam
Slide 15 - Tekstslide
Hersenstam
Coördineert allerlei
lichamelijke
basisfuncties.
Bestaat uit:
Middenhersenen
Pons
Verlengde merg
Slide 16 - Tekstslide
Hersenstam - middenhersenen
Beloningscentrum
Reflexen mbt zien
en horen
Slide 17 - Tekstslide
Hersenstam - pons
Verbinding grote
en kleine hersenen
Verbinding even-
wichtszintuig en
kleine hersenen
Slide 18 - Tekstslide
Hersenstam - verlengde merg
Verbinding her-
senen en ruggen-
merg
Kruising zenuw-
banen
Slide 19 - Tekstslide
Hypothalamus
Slide 20 - Tekstslide
Hypothalamus
Slide 21 - Tekstslide
Thalamus
Slide 22 - Tekstslide
Thalamus
Informatie van de zintuigen richting de sensorische schors (behalve van geur). Daar wordt gefiltert welke informatie wel en niet wordt doorgegeven.
informatie van de motorische schors naar de spieren (coordinatie)
Aansturen van emoties
Slide 23 - Tekstslide
Ruggenmerg
Slide 24 - Tekstslide
Ruggenmerg (88J)
Loopt van hersenen naar stuitje.
Loopt door de wervels in de wer-
velkolom.
Bij elke wervel ontspringen
zenuwen.
Wervel
Slide 25 - Tekstslide
Ruggenmerg (88J)
Aan de rugzijde (dorsaal) komen de
sensorische neuronen binnen. De cel-
kernen ervan liggen nog buiten
het ruggenmerg in de spinale ganglia.
Slide 26 - Tekstslide
Ruggenmerg (88J)
Aan de buikzijde (ventraal) gaan de
motorische neuronen naar buiten.
De celkernen hiervan liggen ín het
ruggenmerg.
Slide 27 - Tekstslide
Zenuwen
Bundel van uitlopers van
neuronen.
Gemengde zenuw:
zowel uitlopers van
sensorische als motorische neuronen.
Gevoelszenuw:
alleen uitlopers van sensorische neuronen.
Bewegingszenuw:
alleen uitlopers van
motorische neuronen.
Slide 28 - Tekstslide
Zenuwen
Ruggenmerg zenuw:
zenuw die ont-
springt in het ruggenmerg.
Slide 29 - Tekstslide
Zenuwen
Grensstrengen
verbinden
de horizontale zenuw-
banen ook vertikaal.
Perifeer zenuwstelsel.
Slide 30 - Tekstslide
Zenuwen
Ganglia
bevatten
cellichamen van de
zenuwcellen.
Slide 31 - Tekstslide
Reflex
Een snelle reactie op een prikkel zonder dat daarvoor eerst bewustwording optreedt.
Vaak ter bescherming/ voorkoming van problemen.
Slide 32 - Tekstslide
Reflexboog
Slide 33 - Tekstslide
Reflex
De aansturing van de spieren/klieren zonder betrokkenheid van de grote hersnenen.
Loopt meestal via het ruggenmerg en meteen weer terug.
Behalve als het via hersenzenuwen loopt, dan via de hersenstam (bijvoorbeeld pupilreflex, speekselreflex).
Slide 34 - Tekstslide
Hersenzenuwen (88L)
12 zenuwen ontspringen in
de hersenen zelf.
I en II in de grote hersenen
(sensorisch reuk en zicht),
de rest in de hersenstam.
Slide 35 - Tekstslide
Hersenzenuwen (88L)
Nummer X: Nervus vagus/ zwervende zenuw
maakt verbinding met veel organen.
Slide 36 - Tekstslide
Braindump
Lees blz. 161 - 163 tot aan het kopje Thalamus
Schrijf zoveel mogelijk op van wat je hebt onthouden van de uitleg / lezen
Vergelijk je resultaat met dat van je buurman, hebben jullie hetzelfde onthouden?
timer
5:00
Slide 37 - Tekstslide
Meer lessen zoals deze
14.2 Cellen in het zenuwstelsel klassikaal
Maart 2024
- Les met
29 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
13.1 dl2 + 13.2 Cellen in het zenuwstelsel
Juni 2022
- Les met
53 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
14.1 Het centrale zenuwstelsel
Maart 2024
- Les met
54 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Het centrale zenuwstelsel
Februari 2024
- Les met
48 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
13.1 Het centrale zenuwstelsel
Maart 2023
- Les met
51 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Het centrale zenuwstelsel
Maart 2023
- Les met
38 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
14.3-1 Je zenuwstelsel 5H
Juni 2022
- Les met
33 slides
Biologie
Middelbare school
havo
Leerjaar 5
13.1-2 Het centrale zenuwstelsel deel 2 5V 2122
Augustus 2022
- Les met
32 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5