§7.5 kracht en beweging

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§7.5 kracht en beweging

Lesplanning

* Leerdoelen §7.5 

* Uitleg somkracht

* Vragen maken

* Uitleg weerstanden

* Afsluiting

Leerdoelen

Je leert hoe je krachten bij elkaar optelt en hoe krachten elkaar kunnen tegenwerken.  

Je kunt aan het einde van de les; 

* De somkracht van twee krachten berekenen

* uitleggen dat bij bewegende voorwerpen de somkracht zorgt voor een verandering van de snelheid

* uitleggen dat de somkracht nul is als er geen verandering van snelheid is

* uitleggen wat rolweerstand en luchtweerstand is en de invloed hiervan

Opdracht

Zoek op in je boek hoe de vectoren eruit zien bij verschillende bewegingen van een voorwerp

Wat valt je op?

Vector (herhaling §7.2)

Een vector heeft grootte, 

richting en een aangrijpingspunt.

We tekenen een vektor met een pijl:

• De lengte van de pijl geeft de grootte van de kracht aan.
• De richting van de pijl geeft de richting van de kracht aan.
• De beginpunt van de pijl is de aangrijpingspunt.

Krachten in dezelfde beweegrichting...

worden bij elkaar geteld.

Krachten in tegenovergestelde richtingen.

worden van elkaar afgetrokken.

Krachten

Resultante kracht

Somkracht

Een kracht is een vectorgrootheid.

Bij kracht is de richting belangrijk.

Het resultaat van deze krachten heet somkracht of resulterende kracht
.

Somkracht

De Somkracht is de kracht van verschillende krachten samen.

De Somkracht kun je vinden door de kracht naar achteren af te trekken van de kracht naar voren.

=

_

spierkracht 100N

weerstandskracht 100N

somkracht 0N

Versnellen

Bij versnellen is de kracht naar voren groter dan de kracht naar achteren

spierkracht = 200N

weerstandskracht =150N

200 - 150 = 50N

Somkracht is 50N

vertragen

Bij vertragen is de kracht naar achteren groter dan de kracht naar voren.

spierkracht = 170N

weerstandskracht =200N

170- 200 = -30N

Somkracht is - 50N

constante snelheid

Bij een constante snelheid is de kracht naar achteren even groot als de kracht naar voren.

spierkracht = 150N

weerstandskracht =150N

150- 150 = 0N

Somkracht is  0N

Jan is aan het fietsen en produceert een spierkracht van 360 N.
De luchtweerstand is 330 N
Wat gebeurt er met zijn snelheid?

1. Die is constant
2. Er is vertragen
3. Er is versnelling
4. Hij remt

1 hokje ≙ 100 N. Hoe groot is de somkracht?

l

1. 100 N
2. 200 N
3. 300 N
4. -100 N

tegenwerkende krachten

Beweging wordt tegengewerkt door wrijvingskrachten.

Rolweerstand

De wrijving op draaiende wielen heet rolweerstand

Met wielen kan je de piano makkelijker verplaatsen.

Rolweerstand

De rolweerstand is afhankelijk
van de ondergrond. 

Op een zand weg zakken de banden diep in het zand. 

Het contactoppervlak tussen de banden en de ondergrond is dan groot. De rolweerstand dan ook.

rolweerstand

Tekst

Zachte banden maken

veel contact met de

ondergrond. 

De rolweerstand is dan ook groot.

 

rolweerstand

De rolweerstand is kleiner bij:

• hardere banden en harder wegdek
• gladdere banden en een gladder wegdek
• Een kleinere contactoppervlakte tussen de   banden en de weg

luchtweerstand

De lucht oefent een wrijvingskracht uit. Dit noemen we de luchtweerstand.

luchtweerstand

Bij een hoge snelheid is de luchtweerstand groot

luchtweerstand

De grootte van de luchtweerstand hangt ook af van de vorm. 

Hoe groter het frontale oppervlak 

hoe groter de luchtweerstand.

luchtweerstand

Met een goede stroomlijn is de luchtweerstand Klein.

luchtweerstand

De luchtweerstand is kleiner bij:

• Een betere stroomlijn
• een lagere snelheid
• een kleiner frontaal oppervlak

Als je de snelheid tijdens het fietsen verhoogd wordt de luchtweerstand?

1. kleiner
2. groter
3. blijft gelijk

Welke weerstandskracht is het grootst bij parachutespringen?

1. luchtweerstand
2. rolweerstand
3. dalingsweerstand
4. snelheidsweerstand

Waarom hebben schaatsers van die strakke pakken aan?

1. Staat mooi
2. Kleiner frontaal oppervlak
3. De luchtweerstand is minimaal
4. De rolweerstand is hierdoor klein

Eindopdracht

* Wat is de somkracht? (L1)
* Is hij aan het versnellen/vertragen of constante snelheid (L2/L3)

* Wat zou in deze situatie de 5N en de 7N voor kunnen staan? (L4) 

-> Noteren op een blaadje en inleveren!

Welk leerdoel vond jij meest uitdagend?

L1

L2

L3

L4