Ethiek - 15. Proudhon, anarchisme

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

stad &

esch &

filosofie

Samenleven en verdeling

Sociaal contracttheorie

Verdelende rechtvaardigheid

- Locke

- Hobbes

- Rousseau

- Rawls

- Proudhon

Bij Rawls' verdelende rechtvaardigheidstheorie is dit de intrinsieke waarde...

1. Vrijheid
2. Gelijkheid
3. Eerlijkheid

Wat weet je al over het anarchisme?

Voor anarchisten is dit de belangrijkste intrinsieke morele waarde...

1. Vrijheid
2. Gelijkheid
3. Eerlijkheid

Anarchisme: algemeen

Politieke stroming

an + arkhos = 'zonder leiding'

Anarchisten zijn tegen een staat

Gezag = onderdrukking

Zelfbestuur leidt tot harmonie

Mens is autonoom (Grieks: autonomia = zelfwetgeving)

Ideale samenleving = autoriteitsloos en geweldloos

Anarchisme: Pierre-Joseph Proudhon (1809-1865)
 

Boek: Wat is eigendom? (1841)

‘Eigendom is diefstal’

Afschaffing privé bezit - publiek bezit

Mensen leven o.b.v onderling sociaal contract (bijv. rechts rijden, elkaar respecteren, alstublieft en dankuwel zeggen)

--> privébezit = uit de hand gelopen sociale regel; niet gebaseerd op rechtvaardigheid

Recht op bezetting

Proudhon: iedereen heeft recht om stukjes land te bezetten en te bewerken; anders kun je immers niet leven en wonen

Maar mensen gaan ook weer een keer dood; en dan bezetten ze hun stukje land niet meer, maar komt er een nieuwe, andere bezetter.

Aangezien deze cirkel steeds oneindig varieert, bezit nooit iemand echt iets, absoluut gezien.

We zijn alleen tijdelijke bewakers van dingen/land

We hebben recht op bezetting; géén recht op privébezit, want dit kan niet

"Property is theft!"

Áls er al privé-eigendom mogelijk was (maar dat is niet zo), dan is iets je eigendom als je het bewerkt heb met je eigen arbeid (dit idee deelt Proudhon met Locke).

BV: appeltaart maken van appels. Huis maken van hout.

Maar... stukjes land heb je niet zelf gemaakt met je eigen arbeid. Het land was er al vóór de mens.

Dus: het land is van iedereen. Door het voor jezelf te claimen, "steel" je het van anderen en van de samenleving.

Anarcho-communisme

Proudhons anarchisme vertoont trekken van het communisme.

 Communisten pleiten voor gemeenschappelijk bezit van de productiemiddelen (alles waarmee iets gemaakt wordt)

Proudhon kunnen we daarom het beste een zgn. anarcho-communist noemen.

Welke sociaalcontractdenker was nog meer tegen het idee van privébezit?

1. Hobbes
2. Locke
3. Rousseau

Tegenover welke sociaalcontractdenker staat Proudhon met zijn standpunt tegen privébezit?

1. Hobbes
2. Locke
3. Rousseau

Wat vind je van Proudhons anarchisme?

😒🙁😐🙂😃

Noteer 4 dingen:
De filosofie van Rawls in 5 woorden, en die van Proudhon in 5 woorden
(Ding 1 en 2)
+ Wat je nog moeilijk vond aan de filosofie van Rawls, en wat aan die van Proudhon (Ding 3 en 4)

HW voor dinsdag (niet inleveren, wel meenemen naar de les)

Maak een tabel van onderstaande 14 stromingen waarbij je opschrijft:

- welke filosoof of filosofen die stroming vertegenwoordigde

- in 5 woorden, het kernidee van die stroming. (Kom je er niet uit? Google is je vriend            )

Ethische stromingen

- Epicurisme

- Utilitarisme

- Deontologie

- Deugdethiek

Zingeving

- Capabilities approach

- Christendom, humanisme en anti-humanisme

- Absurdisme

- Nihilisme

Samenleven en

- Liberalisme

- Absolutisme

- Anarchisme

- Anarcho-communisme

Verd. Rechtv.