Thema 14 H2 opzet en schuld

• Beveiliging
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 3

Opzet en schuld

Opbouw les

• Terugblik inhoud en opbouw Wetboek van Strafrecht
• Bespreken huiswerk
• Theorie opzet en schuld
• Afronding

Wetboek van Strafrecht

Opzet & schuld

Bij sommige misdrijven staat ‘opzettelijk’ of ‘aan wiens schuld te wijten is’ voor. Er wordt dan ook gesproken over opzetmisdrijven en over schuldmisdrijven.

Voorbeeld:

Hij die opzettelijk brandsticht

Hij aan wiens schuld te wijten is dat brand ontstaat

Schuld

Iedereen die een strafbaar feit pleegt, maakt zich schuldig aan dat strafbare feit. Er is dan sprake van schuld.

Schuld in ruime zin:

Schuld betekent dat een persoon iets veroorzaakt heeft wat hem verweten kan worden. Er zit alleen verschil in de mate van verwijtbaarheid. Soms doen mensen iets opzettelijk, soms gaat iets uit onvoorzichtigheid.

Schuld in ruime zin wordt verdeeld in: Opzet en schuld in enge zin

Opzet

Opzet is het willens en wetens iets doen en/of nalaten. Als iemand willens en wetens iets doet moet de dader rekening houden met de gevolgen en dit heeft geaccepteerd. Voorbeelden?

• Iemand opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toebrengen
• Iemand opzettelijk van het leven beroven
• Er zijn ook opzetmisdrijven waarin het woord opzettelijk niet voorkomt, maar door middel van de tekst kun je vanuit gaan dat dit het wel was. Zoals: ‘mishandeling wordt gestraft’.

 

Schuld in enge zin

Onder schuld in enge zin wordt verwijtbare schuld verstaan. Verwijtbare schuld (ernstig verwijtbaar gedrag) kan ontstaan bij:

Grove nalatigheid

Grove onvoorzichtigheid

Grove onachtzaamheid

Gebrek aan voorzorg

Of er schuld in enge zin aanwezig is, moet de rechter beoordelen.

Schuld in enge zin

De wet maakt onderscheid tussen opzetmisdrijven en schuldmisdrijven. In eerste instantie wordt er gekeken of er opzet in het spel is. Als dat niet zo is, wordt er gekeken naar schuld in enge zin.

Opzet of schuld in enge zin?

Iemand ziekenhuis in slaan en man overlijdt onbedoeld

• Opzet: de zware mishandeling, zwaarder gestraft vanwege overlijden
  

Bloempot valt van balkon op iemand zijn hoofd en heeft letsel

• Schuld in enge zin: je kan verwachten dat een bloempot kan vallen van balkon.
  

Iemand struikelt op de stoep en valt tegen een ander aan die zijn been breekt.

• Sprake van een ongeluk

Theorie

Bij overtredingen maakt de wet geen onderscheid tussen opzet of schuld. De gepleegde overtreding behoeft geen verder bewijs voor opzet of schuld.

Of iemand bewust op verboden grond bevindt of dat hij vergeten is op de bordjes te kijken maakt voor de strafbaarheid niks uit. Je bent op dat moment strafbaar. Hetzelfde geldt voor andere overtredingen.

Flitskaarten

Pak een stapel flitskaarten en haal uit de begrippenlijst de begrippen die nu behandeld zijn en maak daar flitskaarten van. 

Afsluiting les

Huiswerk: thema 14 opdracht 3.1

Volgende les: Poging

Feedback les/docent?