6.03 Koolstofkringloop

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.03 Koolstofkringloop

Leerdoelen

-Je kunt de koolstofkringloop beschrijven

- Bij een afbeelding van de stikstofkringloop kun je uitleggen wat er gebeurt. 

00:35-00:37

Koolstof 

is overal

00:47-00:49

Carbon = Koolstof

00:57-00:59

Hydrogen = Waterstof

Waterstof is GEEN koolstof

01:06-01:10

Planten zijn 45 % koolstof

Planten nemen koolstof op uit de lucht (koolstofdioxide of CO2)

01:31-01:34

Herbivoren eten planten

.

Koolstof uit de planten gaat naar de herbivoren

01:50-01:53

Carnivoren eten Herbivoren

.

Koolstof uit herbivoren gaat naar de carnivoren

02:16-02:19

Dieren sterven en vergaan (bederven)

02:33-02:35

Koolstof keert terug in de bodem

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof ==> dus de C

De koolstofkringloop gaat over het doorgeven van het element koolstof (C)

Koolstof zit onder andere in koolstofdioxide (CO₂) en glucose (C₆H₁₂O₆₎

Koolstofdioxide (CO₂) ontstaat bij verbranding en wordt gebruikt voor de fotosynthese.

Glucose (C₆H₁₂O₆) ontstaat bij de fotosynthese en wordt gebruikt bij verbranding

Producenten = planten

Planten produceren energierijke, organische stoffen

Consumenten = dieren

Dieren consumeren (gebruiken) energierijke, organische stoffen

Reducenten = schimmels en bacteriën

Reducenten breken organische stoffen af tot anorganische stoffen 

koolstofkringloop

Stikstofkringloop

Bij de stikstofkringloop volg je het atoom stikstof ==> aangegeven met een N

Stikstof (N)

- Waarvoor hebben organismen stikstof nodig?

- Hoe zit de stikstofkringloop 

in elkaar?

Waarom stikstof nodig?

Alle organismen hebben stikstof nodig voor het maken van:

- Aminozuren. Deze zitten in:

     DNA, 

     Eiwitten, 

     Chlorofyl (in planten, voor fotosynthese)

Waar zit stikstof?

Stikstof zit in:

- De lucht als N₂ (gas) (78%)

- De bodem als bv. NO₃^- (nitraat), NH₃ (ammonium), enz.

N₂ in de lucht is voor de plant niet bereikbaar.

Hoe neem de plant stikstof op?

- Niet vanuit de lucht!

- Vanuit de grond, in de vorm van nitraat of ammoniak 

- Stikstofbindende bacterien kunen de stikstof uit de lucht halen en aan de planten doorgeven. 

Bacteriën

Sommige bacteriën kunnen stikstof uit de lucht halen, MAAR planten, dieren en mensen kunnen dat NIET. 

Bacteriën zetten natuurlijk afval met stikstof om in nitraat.

Deze bacteriën leven vlakbij of in de wortels van de planten (in wortelknolletjes)

Planten, dieren en mensen krijgen stikstof op een andere manier binnen.

Stikstofkringloop

1. Stikstofbindende bacteriën zetten stikstof uit de lucht om in nitraat. 
2. Planten nemen nitraat op uit de bodem ==> bouwen stikstof uit het nitraat in eiwitten in. 
3. Mensen en dieren eten planten of dieren en krijgen zo eiwitten binnen. 
4. Produceren van natuurlijk afval, daar zitten ook eiwitten in. 
5. Bacteriën zetten natuurlijk afval met stikstof om in nitraat.

stikstofkringloop

Koolstofkringloop

Stikstofkringloop

Oefenen met vragen

CO2

Fotosynthese

Glucose

Reducenten

Verbranding

In de afbeelding is een kringloop weergegeven. Pijl 1 geeft aan dat koolstofdioxide wordt opgenomen door producenten. Bij welk proces verbruiken producenten koolstofdioxide? Welke andere stof wordt bij dit proces ook verbruikt?

Proces waarbij koolstofdioxide verbruikt wordt: ....1.....
Andere stof die bij dit proces gebruikt wordt: ....2.....

1. 1: fotosynthese 2: zuurstof
2. 1: fotosynthese 2: water
3. 1: verbranding 2: zuurstof
4. 1: verbranding 2: water

Welk van de pijlen 3 t/m 7 in de kringloop van afbeelding 12 is in de verkeerde richting getekend?

1. 3
2. 5
3. 4
4. 7

Zijn in deze kringloop consumenten weergegeven? En producenten? En reducenten?

1. alleen consumenten
2. zowel consumenten, producenten en reducenten
3. alleen consumenten en producenten
4. alleen consumenten en reduenten

Gebruik deze informatie voor de volgende vraag

Eiwitten bevatten stikstof. Stikstof komt in de bodem voor in nitraten. Planten nemen deze minerale zouten op en gebruiken ze om eiwitten op te bouwen uit glucose. Dieren kunnen zelf geen eiwitten maken uit glucose en nemen ze op met hun voedsel. Bij de afbraak van eiwitten in dode resten ontstaan weer nitraten.

In de wortels van verschillende plantensoorten leven bacteriën in wortelknolletjes. Deze bacteriën gebruiken stikstof uit de lucht om nitraten op te bouwen.

De informatie hierboven beschrijft een stikstofkringloop. Het schema hiernaast geeft deze kringloop weer.

Op de plaatsen van de cijfers ontbreken de namen van vier groepen organismen.

Schrijf de cijfers 1, 2, 3 en 4 uit de kringloop op de juiste plaats 

Gebruik voor het beantwoorden van deze vraag de informatie van de vorige slide.

1. dieren = 3 planten = 2 rottingsbacteriën = 4 wortelknolbacteriën = 1
2. dieren = 2 planten = 3 rottingsbacteriën = 4 wortelknolbacteriën = 1
3. dieren = 3 planten = 2 rottingsbacteriën = 1 wortelknolbacteriën = 4
4. dieren = 2 planten = 3 rottingsbacteriën = 1 wortelknolbacteriën = 4

De schimmel die de iepenziekte veroorzaakt, verspreidt zich via de houtvaten steeds verder in de boom. De houtvaten raken verstopt en binnen een jaar sterft de boom.

Wordt door het verstoppen van de houtvaten het transport van water geremd?
En wordt het transport van mineralen geremd?

1. Het transport van water en mineralen wordt niet geremd
2. Zowel het transport van water als van mineralen wordt geremd
3. Alleen het transport van water wordt geremd
4. Alleen het tranport van mineralen wordt geremd

Er vindt bestuiving plaats als stuifmeel terechtkomt op het bovenste deel van een stamper.
In de afbeelding is dit deel van een stamper aangegeven met de letter P. Hoe heet dit deel van de stamper?

Maak nu de opdracht 2.03 Kringlopen 

Opdracht 1 t/m 12

Blz. boek: 79 t/m 82

Vragen? Ik zit in teams!