thema 2 transport

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

thema 2 transport

Thema 2

Transport

B1

Transportsystemen

Homeostase

Door:

• opgeloste stoffen     te transporteren 

• warmte te       verdelen 

Circulatiesystemen bij dieren

     open            vs.       gesloten

Open bloedsomloop

Gesloten bloedsomloop

Gewervelden

Gewervelden hebben een bloedsomloop (gesloten circulatie)

• enkelvoudige bloedsomloop
  
• dubbele bloedsomloop

Enkelvoudige bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop

Bloedsomloop bij gewervelden

Samenvattend

Embryonale

bloedsomloop

Transport

De bloedvaten

Bloeddruk afhankelijk van

1. de hartactie; 
   
2. de diameter van het bloedvat; 
   
3. het volume van het rondgepompte bloed.

Ad 2: Vasoconstrictie betekent dat bloedvaten vernauwen, vasodilatatie betekent dat bloedvaten zich verwijden. Veroorzaakt door actie door gladde spieren.

Drie typen bloedvaten

Poortader

• Bloedvaten van de
  darmwand naar de lever.
• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.

Bloedvaten (binas 84C2)

verband vorm en functie?

Bloeddruk - andere bloedvaten

Leerdoelen:

• Je kunt de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies.
• Je kunt het proces van bloedstolling beschrijven en verklaren
• Je weet hoe complicaties bij bloedstolling kunnen worden voorkomen

Samenstelling van het bloed

Samenstelling van het bloedplasma

• water
• zouten
• bloedgassen
• plasma-eiwitten
• hormonen
• afvalstoffen
• voedingsstoffen

Bloedcellen

• Rode bloedcellen
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes

Ontstaan allemaal in het beenmerg (binas 84I)

Bloedstolling

Weefselvloeistof en lymfe

Oorzaken oedeem

- Door het afsterven van cellen komen grote hoeveelheden eiwitten in de weefselvloeistof voor, waardoor de colloïd-osmotische druk van de weefselvloeistof stijgt

- Te weinig eiwit in het bloedplasma

- De lymfevaten kunnen verstopt raken

- Een te hoge bloeddruk, waardoor te veel weefselvloeistof uit het haarvat geperst wordt en te weinig weer teruggaat

Voor een onderzoek wordt van iemand bloed afgenomen. Het bloed wordt opgevangen in twee buizen: 1 en 2. De inhoud van buis 1 wordt direct na afname onderzocht op de aanwezigheid van fibrinogeen en fibrine. Buis 2 laat men enige tijd staan, tot zich boven in deze buis een heldere, iets gelige vloeistof bevindt en onder in de buis een rood stolsel. Dan onderzoekt men ook de inhoud van buis 2 op de aanwezigheid van fibrinogeen en fibrine.

1. In de buizen 1 en 2 vindt men vooral fibrine
2. In buis 1 vindt men vooral fibrine en in buis 2 vooral fibrinogeen
3. In buis 1 vindt men vooral fibrinogeen en in buis 2 vooral fibrine
4. In de buizen 1 en 2 vindt men vooral fibrinogeen

Vier gebeurtenissen zijn:
1) de bloeddruk in de ader van het orgaan daalt,
2) de bloeddruk in de ader van het orgaan stijgt,
3) de bloeddruk in de slagader van het orgaan daalt,
4) de bloeddruk in de slagader van het orgaan stijgt.
Door welke van deze gebeurtenissen vindt een toename plaats van de hoeveelheid lymfe die uit dit orgaan wordt afgevoerd?

1. 1 en 3
2. 1 en 4
3. 2 en 3
4. 2 en 4

Waardoor verlaat aan het begin van een haarvat, vocht het haarvat?

1. Osmotische druk
2. Filtratie
3. Resorptie
4. Bloeddruk

Wat wordt er weergegeven met de blauwe pijlen?

1. Bloeddruk
2. Lymfe
3. Osmotische druk
4. Plasma

Wat bevind zich niet in weefselvloeistof ?

1. witte bloedcellen
2. afvalstoffen
3. rode bloedcellen
4. zuurstof

Hoe kan oedeem ontstaan?

1. te weinig eiwitten in voeding
2. verstopte lymfevaten
3. hoge bloeddruk
4. A, B en C zijn allemaal goed