Literatuur Hst 2: Wat is literatuur? Fictie & Werkelijkheid

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Agenda hst 2

Vandaag

 "Wat is literatuur?" 

Fictie en werkelijkheid 

(bij blz. 134/135)

Waarom? 

Omdat dit relevant is voor je mondeling 'trouble speech'

Wat zie jij hier?

Wat zie jij hier? 

Schrijf hier 5 woorden of zinnetjes die jij associeert met literatuur.

fictie en non-fictie 

- Fictie:  teksten die verzonnen zijn en puur bedoeld als ontspanning. 

- Non-fictie: zakelijke teksten, biografieën, teksten met feiten en meningen 

- Maar ook vermenging zoals in 

1. autofictie: auteur is zelf de hoofdpersoon, toch verzonnen
2. autobiografie: zelfgeschreven biografie (of m.b.v. schrijver)

Welke vorm van tekst is dit?

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non-fictie

Literatuur <-> lectuur

• diepgang <-> voorspelbaar
• ontwikkeling van personages <-> rolpatronen
• maatschappijkritisch <-> volgens de heersende moraal
• confronterend <-> gemakkelijk
• taalgebruik speciaal <-> heel gewoontjes

Een stripboek over Donald Duck

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur/ non-fictie
4. lectuur / non-fictie

Stationsromannetjes
Zoals Bouquetreeks

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur /non-fictie

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non-fictie

Een wetenschappelijk artikel

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non-fictie

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non-fictie

Een roman
zoals de
The Hunger Games

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non-fictie

1. literatuur / fictie
2. lectuur / fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non-fictie

De boeken de van de Amerikaanse schrijver George R.R. Martin waarop de serie 'Game of Thrones' gebaseerd is.

1. literatuur / fictie
2. lectuur /fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non-fictie

Het sprookje van Sneeuwwitje

1. literatuur / fictie
2. lectuur /fictie
3. literatuur / non-fictie
4. lectuur / non - fictie

Lectuur vs. literatuur 

• Lectuur: alles wat mensen lezen is lectuur, kranten, studieboeken, handleidingen, gedichten, romans en tijdschriften

• Literatuur: een onderdeel van die lectuur is literatuur verhalen, gedichten, toneelstukken, sprookjes, romans, liedteksten, etc.
  

Literatuur 

complex 

 meerduidigheid 

 niet voorspelbaar 

karakters ontwikkelen zich 

er gebeurt meer dan je denkt 

tijdloos 

complexer taalgebruik 

wil  je aan het denken zetten

lectuur 

 eenvoudig 

op één manier uitlegbaar 

 voorspelbaar (clichés)

 stereotype personages 

het verhaal is duidelijk 

aan trends onderhevig  

eenvoudig taalgebruik

minder diepgaand 

Literatuur of lectuur? 

Wat zie jij hier? 

Wat zie jij hier? 

Moraal van het verhaal

Bij literatuur kunnen er meer kanten aan een verhaal zitten; niet iedereen 'haalt' hetzelfde uit een boek 

Jullie lezen voor je trouble speech deze periode literatuur

lectuur

literatuur

eenvoudig taalgebruik

voorspelbaar

diepgang

natuurlijk en origineel taalgebruik

ontwikkeling van personages

vaste rolpatronen

vaker maatschappijkritisch

laat nadenken

volgens de algemeen heersende moraal

wat de lezer wil horen

vaak clichématig

vaak happy end

vaak een open eind

Waarom literatuur lezen ? 

• Verplaatsen in de hoofden van anderen en in situaties waarin je nog nooit verkeerd hebt. 
  

• Literatuur kan je helpen je eigen zienswijze, opinies en vooroordelen door te prikken en te relativeren, je stapt buiten je eigen leefwereld
• Je  inlevingsvermogen in mensen die van jou verschillen groeit
• Je probleemoplossend vermogen groeit. 
  
• Woordenschat en je vermogen je genuanceerd uit te drukken groeien
• Literatuur daagt uit om je voorstellingsvermogen te vergroten
• Literatuur draagt bij aan de ontwikkeling van je persoonlijkheid
• Literatuur biedt een rustpunt voor je geest in onze snelle wereld 
• Literatuur kan je veel leesplezier bezorgen!

Literatuurvormen o.a. proza  en poëzie 

- proza : teksten in verhaalvorm 

- poëzie: teksten in dichtvorm 

Een voorbeeld van proza is:

1. het Nederlands volkslied: 'Het Wilhelmus'
2. de roman 'Turks Fruit' van Jan Wolkers
3. het liedje 'Dikkertje Dap'
4. het gedicht: Herinnering aan Holland van Hendrik Marsman

Het boek beschrijft hoe Frans van een niemand een iemand probeert te worden omdat hij geen mislukkeling wil zijn. Hij wil voldoen aan een maatschappelijk wenselijk beeld. Frans probeert iets te zijn wat hij niet is en komt er al doende achter dat hij daar helemaal niet gelukkig van word

Een verhaal...

Kun je op meerdere manieren 'lezen'

Boek

E-book

Literaire beeldroman

Luisterboek

Gratis boeken lenen (onder 18) 

via bibliotheek.nl

ook e-book & luisterboek

Heb je nog geen boek?

Zorg dat je nu iets zoekt en reserveert.

Bespreek evt. tips met elkaar 

Lezenvoordelijst/15-18 niveau 3 of hoger. 

https://ikvindlezenleuk.nl/

https://www.ikvindlezennietleuk.nl/

Welk boek heb jij? 

Volgende keer geef je dat door

+

Hst. 3 literatuur