Tijdvak 9

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Kenmerkende aspecten

Tijd van Wereldoorlogen  1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA37: Het voeren van twee wereldoorlogen

Eerste Wereldoorlog

veel spanning in EU. Twee samenwerkings machtsblokken: Duitsland en Oostenrijk-Hongarije (centraal) en FR, GB en Rusland (geallieerden). Door moord op kroonprins Servië en ondersteuning van machtsblokken ontstaat WOI. Duitsland voert tweefrontenoorlog met loopgravenoorlog in het westen en in het oosten tegen Rusland. Later vrede met Rusland in ruil voor grond. Opstand in Duitsland van arbeiders. Verdrag van Versailles

Duitsland schuldig, herstelbetalingen en zwak leger.

Tweede Wereldoorlog

Hitler wil macht over EU en GB voert appeasement politiek. Vanaf 1939 gaat Hitler landen veroveren. Weer groepen: geallieerden (VS, GB en SU) en asmogendheden (Duitsland, Japan en Italië). Duitsland kan SU niet verslaan en op D-Day landen geallieerden in Normandië, waarmee de geallieerden winnen.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA38: De crisis van het wereldkapitalisme

Na WOI crisis en werkloosheid, korte periode van welvaartsstijging waarna de koersen hard daalden en opnieuw crisis en werkloosheid geleid tot wereldwijde recessie vanwege wereldeconomie. Oorzaken Grote depressie: direct= de beurs, indirect= overproductie. Crisisbestrijding: liberalen zeggen economie laten gaan (maar regering niet consequent), 1933 New Deal zegt stimuleren van uitgaven. Duitsland en SU weinig crisis door voorbereiding oorlog en afstoten kapitalisme .

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA39: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme

Communisme

SU (Lenin en Stalin), alle controle, totale gelijkheid, Grote Terreur, collectivisatie , klasseloze maatschappij, tegen kapitalisme en censuur .

Fascisme

Italië (Mussolini), geweld, Romeinen = voorbeeld, nationalistisch

Nationaalsocialisme

Duitsland (Hitler), nationalistisch, geweld, rassenleer, alleenheerschappij, censuur en zekere vrijheid voor individu.

Overeenkomsten: leven, denken en voelen van bevolking beheersen = totalitaire beweging . Democratie is zwakte. Alles in de naam van ideologie.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA40: De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

Propaganda en massaorganisatie (vakbonden, jeugdorganisaties, Hitlerjugend) groter door betere bereikbaarheid en terugdringen analfabetisme. Moderne communicatiemiddelen zorgen voor betere verspreiding. Voornamelijk in het interbellum. Ook totalitaire bewegingen gebruiken propaganda: allemaal zwart-wit.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA41: Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme

In kolonies groeide nationalistisch verzet. Door modern imperialisme en onderwijs komen kolonies de westerse waarden tegen en verzetten tegen de gevestigde orde. Europese landen geven langzaam meer vrijheid, maar niet genoeg. Veel onrust in de kolonies. Er wordt stil verzet gevoerd en verzet op basis van non-coöperatie , ook in EU zelf.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA42: Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering

Eerste wereldoorlog

Voor het eerst tanks, granaten, kanonnen, gifgas etc. zorgt voor massavernietiging. Legers bestaande uit dienstplichtigen en nationalisten. Burgers leven vaak in bezetting en zijn de dupe van blokkades = veel hongersnood.

Tweede wereldoorlog

veel bombardementen en hongersnood. Genocide op joden, communisten etc. En SU ook veel werkkampen etc.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA43: Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden

Holocaust is genocide op Joden. Racisme en discriminatie staan hierin centraal. Hitler heeft antisemitisme en behandelden de Joden slecht (eerst regels tegen Joden, later concentratiekampen en genocide). Kristallnacht worden Joden geplunderd en beroofd. Ook andere groeperingen behoorden tot de genocide.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

KA44: De Duitse bezetting van Nederland

Na bombarderen Rotterdam geeft NL zich over en vlucht Wilhelmina naar GB. Seyss-Inquart neemt regering NL over. Duitsers hielden zich lang stil, maar anti-Duitsland gevoelens worden sterker. Februaristaking, april-meistaking en landelijke spoorwegstaking tegen Duitsers. 1944 Hongerwinter. Ook in NL jodenvervolging.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

Leer deze uit je hoofd en oefen daarna op de volgende slides

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.

38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

39 De crisis van het wereldkapitalisme.

40 Het voeren van twee wereldoorlogen.

41 Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.

42 De Duitse bezetting van Nederland.

43 Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

44 Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Kenmerkende aspecten

• De rol van moderne ....?....- en communicatiemiddelen en vormen van ......?.......
• Het in praktijk brengen van de ...?....... communisme en ...?...../nationaalsocialisme.
• De crisis van het....?.....
• Het voeren van twee .....?......
• Racisme en .....?..... die leidden tot....?...., in het bijzonder op de ....?.....
• De Duitse ....?..... van ....?.......
• ......?...... op niet eerder vertoonde schaal door ....?..... en de betrokkenheid van de ....?.....bij oorlogvoering.
• Vormen van ....?..... tegen het West-.....?.........

Noem ze nog eens!

Kenmerkende aspecten

• De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.
• Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.
• De crisis van het wereldkapitalisme.
• Het voeren van twee wereldoorlogen.
• Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.
• De Duitse bezetting van Nederland.
• Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.
• Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.

Noem ze nog eens!