Week 13 - les 2 - Gebruik van de lijdende vorm

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lijdende of bedrijvende vorm?

De leerling heeft de toets gisteren niet kunnen maken.

1. lijdend
2. bedrijvend

Lijdende of bedrijvende vorm?

De hond werd door zijn baasje naar de dierenarts gebracht.

1. lijdend
2. bedrijvend

Lijdende of bedrijvende vorm?

Het pakketje werd door de bezorger opgehaald.

1. lijdend
2. bedrijvend

Worden vervoegd met zijn of worden

Bedrijvend of lijdend?

De lijdende vorm gebruik je wanneer het niet belangrijk is door wie iets gedaan wordt, maar dat het gedaan wordt. Zodra je specificeert wie de handeling uitvoert, kun je de zin actief maken. 

Daarnaast gebruik je de lijdende vorm in wat formeler taalgebruik, en om gebruik van ik-vorm te vermijden.

Fout passief	door ?	Goede reden voor lijd. vorm?	Goed actief
Door de regering wordt de wetgeving bepaald.	Ja	nee	De regering bepaalt de wetgeving.
In dit hoofdstuk worden (door mij) de resultaten gepresenteerd.	nee	ja, ik-vorm vermijden. (officieel taalgebruik)	In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd. (dus niet: ik presenteer in dit hoofdstuk de resultaten.)
De resultaten werden positief beoordeeld door de begeleider	ja	nee	De begeleider beoordeelde de resultaten positief
Het boek wordt op dit moment geschreven.	nee	Ja: niet bekend of relevant wie schrijft.	Het boek wordt op dit moment geschreven.

Van bedrijvend naar lijdend

1. Het lijdend voorwerp wordt het onderwerp.
   
2. Het hulpwerkwoord 'zijn of worden' toevoegen.
   
3. Voor het onderwerp door zetten.
   
4. Denk hierbij aan de tijd van de zin.

Bedrijvend: Jan schept het eten op.

Lijdend: Het eten wordt door Jan opgeschept.

 Van lijdend naar bedrijvend 

1. Zoek 'de dader' (door wie…) Dat wordt dan het onderwerp.
2. worden/zijn weglaten en je hebt het gezegde.
3. Het onderwerp wordt het lijdend voorwerp

Lijdend: De bal werd door Guido in het verkeerde doel getrapt.

Bedrijvend: Guido trapte de bal in het verkeerde doel.

Aan het werk!

- Maak de opgaven 'Formuleren: Hst 5' op de computer.