Les 5 PO gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Doel

Na deze les kun je een ethogram maken, een geschikt protocol kiezen bij een onderzoeksvraag, een protocol uitvoeren én resultaten uit gedragsonderzoek interpreteren

Beschrijf het gedrag van de vogel in een paar regels.

objectief / subjectief

objectief: feitelijke waarnemingen 

subjectief: bevat een interpretatie

antropomorfisme: toekennen van menselijke gevoelens / bewustzijn / motivatie aan organismen zonder bewijs

objectief / subjectief

antropomorfisme: Deze appel toont met zijn kleur aan dat hij opgegeten wil worden, zodat zijn zaden verspreid worden.

subjectief: appel

objectief: afbeelding van een appel

echt objectief: rond voorwerp, ingedeukt aan de bovenzijde. Rood van kleur met groene stippen van 2 mm doorsnede .... etc

kopieer je omschrijving van het vogelgedrag. Geef per regel aan of deze objectief of subjectief is of een antropomorfisme bevat.

ethogram

onderzoeksvragen

welke handelingen komen in een vaste gedragsketen voor?

hoeveel verdeelt een dier  de tijd over de gedragssystemen?

Wat is de rangorde in een  bepaalde groep?

protocol : gedragsketens bepalen

in tweetallen:

A: observeert en roept wanner de handeling verandert.

B: noteert 

 

of werk van video

(voor de zekerheid altijd video opnemen)

	ops	fts	rem	afst	bct
ops	x	3	0	0	0
fts	0	x	5	0	0
rem	0	1	x	2	1
afst	2	0	0	x	0
bct	0	1	0	0	x

Analyse

in totaal 17 wisselingen tussen handelingen

fts komt 5 x  voor (fietsen)

na fietsen krijg je altijd 1 van de 4 andere handelingen (rem, ops, afst, bct )

toeval: 1/4 kans op rem/ops/afst/bct    na   fts 

fts komt 5 keer voor, dus de andere 4 zouden allen 1,25 keer waargenomen moeten zijn

na fts komt rem 5 keer voor, dat is 4x vaker dan op basis van toeval verwacht kan worden

dit zou dus wel eens een vaste volgorde kunnen zijn

Resultaat

een opsomming van handelingen die in een vaste volgorde plaatsvinden

(of de conclusie dat dit niet gebeurt)

protocol: tijdsbesteding

noteer elke 10 seconden wat het dier op dat moment doet.

wederom in tweetallen of van video.

Analyse

Noteer van elke handeling

Resultaat

Overzicht van de manier waarop een dier de tijd besteed.

Staafdiagram kan ook

rangorde

slaan we dit jaar over

PO

een gedragsonderzoek met een onderwerp naar keuze (info volgt)

groepsgrootte: 2-3 personen

eindproduct: wetenschappelijk verslag

Cijfer weegt mee voor je schoolexamen H5

PO sport: 1x

PO gedrag: 1x

Toets voortplanting: 2x

het gemiddelde van deze vier toetsen telt als 1 SE-cijfer. Er volgen er volgend jaar nog 2

deadline: maandag 7 juni, 21u   in magister opdrachten

onderwerpen

https://maken.wikiwijs.nl/97388/Onderzoek__gedragsbiologie_vwo___kopie_1#!page-3060002

let op! Dit zijn projecten voor 1-VWO. Ik ga er vanuit dat in jullie inleidingen, resultaten en discussie duidelijk wordt dat havo-4 wel een niveautje hoger is :)

Succescriteria

Je gebruikt minimaal 10 goede bronnen voor je inleiding en discussie:

• wetenschapsbijlage krant, 
• populair wetenschappelijk artikel of boek, 
• site van een universiteit-, onderzoeksinstituut of overheid

Je refereert hiernaar in de tekst en maakt een bronnenlijst volgens APA-regels.

Inleiding

• Bevat feiten die de maatschappelijke of wetenschappelijke relevantie van je onderzoek duidelijk maken.
• Bevat de voor een 3e-klasser benodigde informatie om écht te begrijpen waar het onderzoek over gaat (die weten bv nog niet wat supranormale prikkels etc zijn, dat leg je dus uit als dat relevant is.)
• Eindigt met je onderzoeksvraag en op de theorie gebaseerde hypothese

Materiaal en methode

• Bevat alle benodigde materialen en meetapparatuur. incl. groottes, aantallen, volumes. 
• Is voldoende gedetailleerd voor een 3e klasser om je onderzoek te herhalen zónder zelf iets te hoeven bedenken of een boek open te doen.
• De proefopzet leidt tot een valide en zo betrouwbaar mogelijke beantwoording van je onderzoeksvraag.
• Lijdt tot kwantitatieve resultaten (resultaten die in cijfers/diagrammen zijn uit te drukken)

Resultaten

• Bevat een tabel en diagram. 
• Het type diagram past bij het type data
• Het antwoord op de onderzoeksvraag is in 1 oogoslag uit het diagram af te lezen.
• De begeleidende tekst wijst op de meest opvallende resultaten die zichtbaar zijn.

conclusie en discussie

• conclusie is een antwoord op de onderzoeksvraag gebaseerd op de onderzoeksresultaten. 
• Vergelijk de conclusie met de hypothese. Zijn deze gelijk? Verschillend? Welke ideeën uit de inleiding worden hierdoor bevestigd, of misschien wel ontkracht? Kun je bij nader inzien meer bronnen vinden die je conclusie ondersteunen?

conclusie en discussie

• Stel je conclusie is waar, wat is hiervan het maatschappelijk/wetenschappelijk belang? Kun je op basis hiervan bv adviezen geven?
• Analyseer de betrouwbaarheid (hoe nauwkeurig heb je gemeten) en de validiteit (de conclusie klopt) van je onderzoek. Wat zijn mogelijke verbeterpunten?
• Geef een mogelijk vervolgonderzoek (met een andere, aansluitende onderzoeksvraag)

Algemeen

• Schrijfstijl is objectief: geen ik/wij/hij/zij of persoonlijke meningen
• Figuren en diagrammen zijn clean opgemaakt (2D, geen achtergrondlijnen, goede astitels, 
• Figuren, tabellen en diagrammen hebben genummerde bijschriften. In de tekst wordt naar (al) deze nummers verwezen.