Les 4 PO gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Maak een foto bij het huiswerk bij 9.4 t/m 9.7

Heb je nog vragen over gedrag

Doel

Na deze les kun je een ethogram maken, een geschikt protocol kiezen bij een onderzoeksvraag, een protocol uitvoeren én resultaten uit gedragsonderzoek interpreteren

Beschrijf het gedrag van de vogel in een paar regels.

objectief / subjectief

objectief: feitelijke waarnemingen 

subjectief: bevat een interpretatie

antropomorfisme: toekennen van menselijke gevoelens / bewustzijn / motivatie aan organismen zonder bewijs

objectief / subjectief

antropomorfisme: Deze appel toont met zijn kleur aan dat hij opgegeten wil worden, zodat zijn zaden verspreid worden.

subjectief: appel

objectief: afbeelding van een appel

echt objectief: rond voorwerp, ingedeukt aan de bovenzijde. Rood van kleur met groene stippen van 2 mm doorsnede .... etc

kopieer je omschrijving van het vogelgedrag. Geef per regel aan of deze objectief of subjectief is of een antropomorfisme bevat.

ethogram

onderzoeksvragen

welke handelingen komen in een vaste gedragsketen voor?

hoeveel verdeelt een dier  de tijd over de gedragssystemen?

Wat is de rangorde in een  bepaalde groep?

protocol : gedragsketens bepalen

in tweetallen:

A: observeert en roept wanner de handeling verandert.

B: noteert 

 

of werk van video

(voor de zekerheid altijd video opnemen)

	ops	fts	rem	afst	bct
ops	x	3	0	0	0
fts	0	x	5	0	0
rem	0	1	x	2	1
afst	2	0	0	x	0
bct	0	1	0	0	x

Analyse

in totaal 17 wisselingen tussen handelingen

fts komt 5 x  voor (fietsen)

na fietsen krijg je altijd 1 van de 4 andere handelingen (rem, ops, afst, bct )

toeval: 1/4 kans op rem/ops/afst/bct    na   fts 

fts komt 5 keer voor, dus de andere 4 zouden allen 1,25 keer waargenomen moeten zijn

na fts komt rem 5 keer voor, dat is 4x vaker dan op basis van toeval verwacht kan worden

dit zou dus wel eens een vaste volgorde kunnen zijn

Resultaat

een opsomming van handelingen die in een vaste volgorde plaatsvinden

(of de conclusie dat dit niet gebeurt)

protocol: tijdsbesteding

noteer elke 10 seconden wat het dier op dat moment doet.

wederom in tweetallen of van video.

Analyse

Noteer van elke handeling

Resultaat

Overzicht van de manier waarop een dier de tijd besteed.

Staafdiagram kan ook

rangorde

slaan we dit jaar over

PO

Kies een willekeurig dier

• Bedenk of je gedragsketens (G) of tijdsbesteding (V) wil bepalen
• Maak een ethogram ( op basis van 10 min observeren)
• Voer het protocol uit (10 minuten)
• Doe de analyse  (gedragsketen luister audio)
• maak een diagram (alleen tijdsbesteding)
• trek een conclusie

foto's van de verschillende onderdelen lever je in in de toets die ik in LessonUp klaarzet